იოჰან სებასტიან ბახი: განსხვავება გადახედვებს შორის
[შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
No edit summary |
||
ხაზი 26:
}}
'''იოჰან სებასტიან ბახი''' ({{lang-de|Johann Sebastian Bach}} [ˈjoːhan zeˈbasti̯an ˈbax]; 22<ref>"[http://www.oxforddictionaries.com/definition/english/bach-johann-sebastian Bach, Johann Sebastian] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160511060103/http://www.oxforddictionaries.com/definition/english/bach-johann-sebastian |date=11 May 2016 }}" entry at {{url|www.oxforddictionaries.com}}. Retrieved 3 May 2016.</ref><ref>[http://www.dictionary.com/browse/johann-sebastian-bach "Bach"] entry at ''Dictionary.com Unabridged''. Random House. Retrieved 3 May 2016.</ref>(დ. [[31 მარტი]] <small>[ ძვ. სტ. 21 მარტი]</small>, [[1685]], [[აიზენახი]] — გ. [[28 ივლისი]], [[1750]], [[ლაიფციგი]]) — [[ბაროკო|ბაროკოს]] ეპოქის [[გერმანელები|გერმანელი]] კომპოზიტორი და მუსიკოსი.
ბახი [[აიზენახი|აიზენახში]], მუსიკოსის ოჯახში დაიბადა. ამ დროისთვის მისი ოჯახი უკვე რამდენიმე კომპოზიტორს ითვლიდა. 10 წლის ასაკში დაობლდა და მომდევნო ხუთი წელი უფროს ძმასთან, იოჰან კრისტოფ ბახთან ცხოვრობდა, რის შემდეგაც მუსიკალური განვითარება [[ლიუნებურგის რაიონი|ლიუნებურგში]] განაგრძო. 1703 წლიდან კვლავ [[თიურინგია|თიურინგიაში]] დაბრუნდა და მუშაობდა მუსიკოსად არნშტატის და [[მიულჰაუზენი|მიულჰაუზენის]] პროტესტანტულ ეკლესიებში. ხანგრძლივი პერიოდების განმავლობაში დასაქმებული იყო დიდებულთა კარზე [[ვაიმარი|ვაიმარში]], სადაც განავრცო თავისი საორღანო რეპერტუარი და [[ანჰალტ-კეთენი|კეთენში]], სადაც, ძირითადად, კამერულ მუსიკაზე მუშაობდა. 1723 წელს დაინიშნა ლაიფციგის წმ. თომას სახელობის ვაჟთა გუნდის ხელმძღვანელად (Thomaskantor). წერდა მუსიკას ქალაქის მთავარი [[ლუთერანობა|ლუთერანური]] ეკლესიებისთვის და უნივერსიტეტის სტუდენტური ანსამბლისთვის Collegium Musicum. 1726 წლიდან გამოსცა თავისი საორღანო და
ბახმა გაამდიდრა არსებული გერმანული სტილები კონტრაპუნქტის, ჰარმონიის და მოტივური
XVIII საუკუნეში ბახი მეტწილად ცნობილი იყო, როგორც ორღანისტი, ხოლო მისი
== ცხოვრება ==
ხაზი 41:
[[File:Eisenacher Gesangbuch Tugendlieder.jpg|thumb|upright=1.1|გვერდი ლუთერანული საგალობლების კრებულიდან ''Neues vollständiges Eisenachisches Gesangbuch,'' რომელიც ბახის ახალგაზრდობაში აიზენახში გამოიყენებოდა.<ref>Johann Günther Rörer (editor). [http://diglib.hab.de/drucke/tl-450/start.htm ''Neues vollständiges Eisenachisches Gesangbuch: Worinnen in ziemlich bequeemer und füglicher Ordnung vermittels fünffacher Abteilung so wol die alte als neue doch mehrenteils bekante geistliche Kirchenlieder und Psalmen D. Martin Luthers und anderer Gottseeligen Männer befindlich''.] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304193957/http://diglib.hab.de/drucke/tl-450/start.htm |date=4 March 2016 }} Eisenach: Rörer, 1673.</ref><ref>Geck 2003, [https://books.google.com/books?id=N1zSVDYTCXgC&pg=PA5 p. 5] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170328052153/https://books.google.com/books?id=N1zSVDYTCXgC&pg=PA5 |date=28 March 2017 }}</ref>]]
[[File:Lvnaeburgvm um 1682.jpg|thumb|upright=1.1|ლიუნებურგი, ბახის ქალაქში ჩასვლამდე დაახლოებით ორი ათწლეულით ადრე. წმ. მიქაელის სკოლა მარჯვენა ქვედა კუთხეში.]]
ბახი დაიბადა აიზენახში, ზაქს-აიზენახის საგრაფოს დედაქალაქში, დღევანდელ გერმანიაში, ძვ. სტ. 1685
1694 წელს ბახის დედა გარდაიცვალა, ხოლო რვა თვის შემდეგ — მამაც.<ref>"Lesson Plans". Bach to School. The Bach Choir of Bethlehem. Archived from the original on 16 January 2013. Retrieved 23 December 2014</ref> 10 წლის ბახი უფროს ძმასთან, იოჰან კრისტოფ ბახთან (1671–1721) გადავიდა, რომელიც ორდრუფის წმ.
1700 წლის 3 აპრილს ბახი და მისი ორი წლით უფროსი სკოლის მეგობარი,
ლიუნებურგში ყოფნისას ბახს წვდომა ჰქონდა წმ. იოანეს ეკლესიასთან და სავარაუდოდ, 1553 წლიდან უკრავდა მის ცნობილ ორღანზე, ისევე, როგორც მისი მასწავლებელი,
=== ვაიმარი, არნშტატი და მიულჰაუზენი (1703–1708) ===
ხაზი 54:
[[File:Young Bach2.jpg|thumb|upright=1.1|ახალგაზრდა ბახის სავარაუდო პორტრეტი<ref>{{cite web|last=Towe|first=Teri Noel|title=The Portrait in Erfurt Alleged to Depict Bach, the Weimar Concertmeister|work=The Face of Bach|url=http://www.npj.com/thefaceofbach/09w624.html|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110716074347/http://www.npj.com/thefaceofbach/09w624.html|archivedate=16 July 2011|accessdate=23 December 2014}}</ref>]]
1703 წელს, წმ. მიქაელის
ძლიერი ოჯახური კავშირებისა და მუსიკალურად ენთუზიასტი დამქირავებლის მიუხედავად, ამ პოსტზე მუშაობის რამდენიმე წლის შემდეგ ბახსა და ადგილობრივ ხელისუფალთა შორის დაძაბულობამ იჩინა თავი. კომპოზიტორი უკმაყოფილო იყო გუნდის მომღერლებით. ერთ-ერთ მათგანს „მტირალა ფაგოტისტიც“ („Zippel Fagottist“) კი უწოდა, ამ სტუდენტმა კი, გვარად გაიერბახმა, ერთ გვიან საღამოს ჯოხით ცემა დაუპირა. ბახმა მასზე საჩივარი შეიტანა, თუმცა უფლებამოსილმა პირებმა გაიერბახს მხოლოდ მცირედი შენიშვნა მისცეს, ხოლო ბახს მოუწოდეს, ნაკლებად მომთხოვნი ყოფილიყო თავისი სტუდენტების მიმართ. რამდენიმე თვის შემდეგ ბახმა დამქირავებელი გაანაწყენა არნშტატიდან ხანგრძლივი გამგზავრებით. აიღო რა ოთხკვირიანი შვებულება, სამსახურში დაახლოებით ოთხი თვე აღარ გამოჩენილა (1705-1706). ამ პერიოდში სტუმრობდა ორღანისტსა და კომპოზიტორ დიტერიხ ბუქსტეჰუდეს ჩრდილოეთით მდებარე ქალაქ [[ლიუბეკი|ლიუბეკში]]. ვიზიტში შედიოდა 450 კილომეტრიანი გზა ორივე მხარეს, რომელიც ბახმა, სავარაუდოდ, ფეხით გაიარა.<ref name="Wolff2000pp83ff">Wolff (2000), [https://books.google.com/books?id=YtJVFiHnepcC&pg=PA83 pp. 83ff] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170228004549/https://books.google.com/books?id=YtJVFiHnepcC&pg=PA83 |date=28 February 2017 }}</ref><ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=qSXGOoambNcC&pg=PA104|title=Dieterich Buxtehude: Organist in Lübeck|year=2007|edition=2nd|first=Kerala J.|last=Snyder|pages=104–106|isbn=9781580462532|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150928212929/https://books.google.com/books?id=qSXGOoambNcC&pg=PA104|archivedate=28 September 2015|df=dmy-all}}</ref>
1706 წელს განცხადება შეიტანა მიულჰაუზენის წმ. ვლასის სახელობის ეკლესიაში (Divi Blasii) ორღანისტის თანამდებობის მისაღებად.<ref name="WolffP102">Wolff (2000), [https://books.google.com/books?id=YtJVFiHnepcC&pg=PA102 pp. 102–104] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180222093422/https://books.google.com/books?id=YtJVFiHnepcC&pg=PA102 |date=22 February 2018 }})</ref><ref>Williams (2003), [https://books.google.com/books?id=wX-rF2_k_S8C&pg=PA38 pp. 38–39] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180222093422/https://books.google.com/books?id=wX-rF2_k_S8C&pg=PA38 |date=22 February 2018 }}</ref> ამ აპლიკაციის ნაწილი იყო 1707 წლის 24 აპრილს, აღდგომა დღეს შესრულებული, სავარაუდოდ, ადრეული ვერსია კანტატისა ''{{lang-de|Christ lag in Todes Banden
=== დაბრუნება ვაიმარში (1708–1717)===
[[File:BWV1001-cropped.jpg|thumb|upright=1.1|სავიოლინე სონატა №1 G-მინორში(BWV 1001), ბახის ხელნაწერი,]]
ბახმა მიულჰაუზენი 1708 წელს დატოვა და ვაიმარს დაუბრუნდა, ამჯერად, ორღანისტის, ხოლო 1714 წლიდან ჰერცოგის კარის კონცერტმაისტერის რანგში, სადაც შესაძლებლობა ჰქონდა ემუშავა დიდ, კარგად დაფინანსებულ მუსიკალურ კოლექტივთან.<ref name=Baroquenet /> მეუღლესთან ერთად საცხოვრებლად გადავიდა ჰერცოგის სასახლესთან ახლომდებარე სახლში.<ref>{{cite web|title=History of the Bach House|url=http://www.bachhausweimar.de/en/arguments/history-of-the-bach-house/then-and-now.html|website=Bach House Weimar|accessdate=10 August 2015|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151126011612/http://www.bachhausweimar.de/en/arguments/history-of-the-bach-house/then-and-now.html|archivedate=26 November 2015|df=dmy-all}}</ref> იმავე წელს დაიბადა მათი პირველი შვილი, კატარინა დოროთეა და მათთან საცხოვრებლად გადმოვიდა ბარბარას უფროსი, გაუთხოვარი და. ის 1729 წლამდე, გარდაცვალებამდე მათთან ცხოვრობდა და
ვაიმარში ყოფნისას დაიწყო ბახის
ვაიმარში ბახი აგრძელებდა საორღანო მუსიკის წერას და შესრულებას, აგრეთვე, უკრავდა ჰერცოგის ანსამბლთან ერთად.<ref name=Baroquenet /> ამ დროს დაიწყო პრელუდიების და ფუგების წერა, რომლებიც მოგვიანებით შეიკრა მონუმენტურ ნაშრომში ''კარგად ტემპერირებული კლავირი'' (სადაც „კლავირი“ კლავიკორდს ან კლავესინს აღნიშნავს).<ref>Chiapusso (1968), p. 168</ref> კრებული ორი წიგნისგან შედგება,<ref>Schweitzer (1935), p. 331</ref> რომელთაგანაც თითოეული 24 პრელუდიას შეიცავს ყველა მაჟორულ და
1714 წელს ბახი კონცერტმაისტერის თანამდებობაზე დააწინაურეს. აღნიშნული პატივი ყოველთვიურად სასახლის ეკლესიაში კანტატის შესრულებასაც გულისხმობდა.<ref>Wolff (2000), pp. 147, 156</ref> ამ დროიდან შექმნილი კანტატების სერიაში პირველი სამი იყო ''Himmelskönig, sei willkommen''
1717 წელს ბახმა ვაიმარში მხარდაჭერა დაკარგა და კარის მდივნის მოხსენების თანახმად, თითქმის ერთი თვე ციხეშიც იჯდა, ვიდრე არასაპატიოდ არ დაითხოვდნენ სამსახურიდან: „1717 წლის 6 ნოემბერს, ყოფილი კონცერტმაისტერი და ორღანისტი ბახი დაკავებულ იქნა საჰერცოგოს სასამართლოში დროებით გათავისუფლების ზედმეტად ჯიუტად მოთხოვნის გამო, ხოლო 2 დეკემბერს გათავისუფლდა და ეცნობა არასაპატიო მიზეზით სამსახურიდან დათხოვნის შესახებ.“<ref>David, Mendel & Wolff (1998), p. 80</ref>
ხაზი 76:
[[File:St. Thomas Church, Leipzig.jpg|thumb|upright=1.1|წმ. თომას ეკლესია, ლაიფციგი]]
1717 წელს ლეოპოლდმა, [[ანჰალტ-კეთენი|ანჰალტ-კეთენის]] პრინცმა, ბახი კაპელმაისტერად დაიქირავა. პრინცი, თავად მუსიკოსი, ბახის ნიჭს აფასებდა, კარგად უხდიდა და კომპოზიციასა და შესრულებაში დიდ თავისუფლებასაც აძლევდა. იგი [[კალვინიზმი|კალვინისტი]] იყო და რელიგიურ რიტუალებში მუსიკას არ იყენებდა, რის გამოც, ბახის ნაწარმოებების უმეტესობა ამ პერიოდიდან სეკულარული ხასიათისაა,<ref>Miles (1962), p. 57</ref> მათ შორის, საორკესტრო სიუიტები, ჩელოს სიუტები, სონატები და პარტიტები სოლო ვიოლინოსთვის და ''ბრანდენბურგის კონცერტები''.<ref>Boyd (2000), p. 74</ref> პრინცის კარზე შესასრულებლად წერდა საერო კანტატებსაც, მაგალითად, ''Die Zeit, die Tag und Jahre macht''
მიუხედავად იმისა, რომ ერთ წელს დაიბადნენ და მხოლოდ 130 კილომეტრის დაშორებით ცხოვრობდნენ, ბახი და [[გეორგ ფრიდრიხ ჰენდელი|ჰენდელი]] ერთმანეთს არასოდეს შეხვედრიან. 1719 წელს ბახმა 35 კილომეტრი გაიარა კეთენიდან ჰალესკენ, რათა ჰენდელს შეხვედროდა, თუმცა, ეს უკანასკნელი
1720 წლის 7 ივლისს, როცა ბახი პრინცთან ერთად [[კარლოვი-ვარი|კარლსბადში]] იმყოფებოდა, მისი მეუღლე მოულოდნელად გარდაიცვალა.<ref>Spitta (1899a), p. 11</ref> მომდევნო წელს მან გაიცნო ანა მაგდალენა ვილკე, მასზე თექვსმეტი წლით უმცროსი ძალიან ნიჭიერი სოპრანო, რომელიც კეთენის კარზე მღეროდა. ისინი 1721 წლის 3 დეკემბერს დაქორწინდნენ.<ref>Geiringer (1966), p. 50</ref> წყვილს ცამეტი შვილი შეეძინა, რომელთაგანაც ზრდასრულ ასაკამდე მხოლოდ შვიდმა მიაღწია. ესენი იყვნენ გოტფრიდ ჰაინრიხი, ელიზაბეტ იულიან ფრიდერიკა (1726–1781); იოჰან კრისტოფ ფრიდრიხი და იოჰან კრისტიანი (ორივე მნიშვნელოვანი მუსიკოსი გახდა); იოჰანა კაროლინა (1737–1781) და რეგინა სუზანა (1742–1809).<ref>Wolff (1983), pp. 98, 111</ref>
ხაზი 86:
[[File:Zimmermannsches Caffeehaus.jpg|thumb|upright=1.1|კაფე ციმერმანი, ლაიფციგი. შენობა, სადაც Collegium Musicum კონცერტებს მართავდა.]]
1723 წელს ბახი დაინიშნა კანტორად (გუნდის ხელმძღვანელად) [[ლაიფციგი|ლაიფციგის]] წმ. თომას ეკლესიასთან ({{lang-de|Thomaskirche}}) არსებულ სკოლაში ''(თომასკანტორი, {{lang-de|Thomaskantor}})''. აღნიშნული გუნდი ქალაქის ოთხ ეკლესიას ემსახურებოდა: წმ. თომას ეკლესიას, წმ. ნიკოლოზის ეკლესიას ({{lang-de|Nikolaikirche}}), ხოლო გარკვეულწილად, წმ. მათეს სახელობის ახალ ეკლესიას ({{lang-de|Neue Kirche}}) და წმ. პეტრეს
==== ლაიფციგში დანიშვნა ====
თომასკანტორის თანამდებობა იოჰან კუნაუს ეჭირა 1701 წლიდან გარდაცვალებამდე, 1722 წლის 5 ივნისამდე. ბახი ამ პერიოდში ლაიფციგში ნამყოფი იყო: 1714 წელს დაესწრო მსახურებას წ. თომას ეკლესიაში შობის მარხვის პირველ კვირადღეს,<ref>Spitta (1899a), [https://archive.org/stream/johannsebastianb02spituoft#page/265/mode/1up p. 265]</ref> ხოლო 1717 წელს გასინჯა ორღანი
თანამდებობის შეთავაზების მერე ბახი ლაიფციგში მხოლოდ მაშინ მიიწვიეს, როცა [[გეორგ ფილიპ ტელემანი|გეორგ ფილიპ ტელემანმა]] განაცხადა, რომ ქალაქში გადასვლის ინტერესი არ ჰქონდა.<ref name=BL>British Library. On-line gallery.[http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/musicmanu/bach/ Bach biography.] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160129085658/http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/musicmanu/bach/ |date=29 January 2016 }}.</ref> იგი [[ჰამბურგი|ჰამბურგში]] წავიდა, სადაც ქალაქის სენატთან თავისი საკითხები ჰქონდა გასარკვევი.<ref>Wolff 2013, p. 348</ref>
ხაზი 98:
==== კანტატების ციკლი (1723–1729) ====
ბახი თავად ხელმძღვანელობდა თავისი [[კანტატა|კანტატების]] შესრულებას, რომელთა უმეტესობაც მისი ლაიფციგში გადასვლიდან სამი წლის განმავლობაში შეიქმნა. პირველი იყო ''Die Elenden sollen essen''
ბახი სოპრანოებს და ალტებს გუნდისთვის სკოლიდან, ხოლო ტენორებს და ბანებს სკოლიდან და მთლიანად ლაიფციგიდან არჩევდა. ქორწილებსა და დაკრძალვებში სიმღერა მათთვის დამატებითი შემოსავლის წყაროს წარმოადგენდა, სავარაუდოდ, ამ მიზეზით და აგრეთვე, სწავლის პროცესში გამოსაყენებლად დაწერა ბახმა სულ მცირე ექვსი [[მოტეტი]].<ref>{{cite web|title=Motets BWV 225–231|url=http://www.bach-cantatas.com/Vocal/BWV225-231.htm|work=Bach Cantatas Website|accessdate=31 December 2014|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150224194441/http://www.bach-cantatas.com/Vocal/BWV225-231.htm|archivedate=24 February 2015|df=dmy-all}}</ref> ეკლესიაში მისი რეგულარული სამსახურის ნაწილი იყო სხვა კომპოზიტორთა მოტეტების
ბახის წინამორბედი კანტორის პოზიციაზე, იოზეფ კუნაუ, ლაიფციგის უნივერსიტეტის წმ. პავლეს ეკლესიის მუსიკალური ხელმძღვანელიც იყო, თუმცა ბახს, კანტორად დანიშვნის შემდეგ, ამ ეკლესიისთვის მხოლოდ საზეიმო მუსიკის შექმნა დაევალა. მისმა პეტიციამ,
ბახმა თავისი საკომპოზიტორო და საშემსრულებლო დიაპაზონი კიდევ უფრო გააფართოვა 1729 წლის მარტიდან, როცა გადაიბარა Collegium Musicum-ის, სეკულარული მუსიკალური ანსამბლის ხელმძღვანელობა. აღნიშნული ანსამბლი, რომელიც ტელემანის დაარსებული იყო, წარმოადგენდა ერთ-ერთს რამდენიმე ათეული მსგავსი კოლექტივიდან, რომლებიც მუსიკალურად აქტიური სტუდენტებისგან შედგებოდა და გერმანული ქალაქების კულტურულ ცხოვრებაში მნიშვნელოვანი ადგილი ეჭირა. როგორც წესი, მსგავს ანსამბლებს ქალაქის წამყვანი მუსიკოსები ხელმძღვანელობდნენ. კრისტოფ ვოლფის სიტყვებით,
==== ლაიფციგის პერიოდის შუა წლები (1730–1739) ====
1733 წელს, დრეზდენის კარისთვის ბახმა დაწერა [[მესა]] (''Kyrie'' და ''Gloria''), რომლებიც მოგვიანებით გააერთიანა ''სი-მინორულ მესაში
1735 წელს დაიწყო თავისი საორღანო მუსიკის პირველი კრებულის გამოსაცემად მომზადება. ის 1739 წელს გამოიცა, როგორც ''Clavier-Übung III (
==== გვიანი პერიოდი და გარდაცვალება (1740–1750) ====
1740-1748 წლებში ბახი იწერდა, ტრანსკრიპციას უკეთებდა, ამუშავებდა და პროგრამულად ალაგებდა ძველი სტილის (''Stile antico'') პოლიფონიურ მუსიკას, მათ შორის იყო პალესტრინას (BNB I/P/2),<ref>[https://www.bach-digital.de/receive/BachDigitalSource_source_00000660 {{nowrap|D-B Mus. ms. 16714}}] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170911161956/https://www.bach-digital.de/receive/BachDigitalSource_source_00000660 |date=11 September 2017 }} at Bach Digital website</ref> კერლის (BWV 241),<ref>{{nowrap|D-Cv A.V,1109,(1),}} [https://www.bach-digital.de/receive/BachDigitalSource_source_00002705 1a] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161118074821/https://www.bach-digital.de/receive/BachDigitalSource_source_00002705 |date=18 November 2016 }} and [https://www.bach-digital.de/receive/BachDigitalSource_source_00002706 1b] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161118074830/https://www.bach-digital.de/receive/BachDigitalSource_source_00002706 |date=18 November 2016 }} at Bach Digital website</ref> ტორის (BWV Anh. 30),<ref>[https://www.bach-digital.de/receive/BachDigitalSource_source_00001067 {{nowrap|D-B Mus. ms. Bach P 195}}] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161118074815/https://www.bach-digital.de/receive/BachDigitalSource_source_00001067 |date=18 November 2016 }} at Bach Digital website</ref> ბასანის, (BWV 1081),<ref>[http://www.bachdigital.de/receive/BachDigitalSource_source_00018332 {{nowrap|D-B Mus. ms. 1160}}] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304072916/http://www.bachdigital.de/receive/BachDigitalSource_source_00018332 |date=4 March 2016 }} at Bach Digital website</ref> გასპარინის (''Missa Canonica'')<ref>[https://www.bach-digital.de/receive/BachDigitalSource_source_00022815 {{nowrap|D-WFe 191}}] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170911204322/https://www.bach-digital.de/receive/BachDigitalSource_source_00022815 |date=11 September 2017 }} at Bach Digital website ({{RISM|250000899}})</ref> და კალდარას (BWV 1082)<ref>{{nowrap|D-Bsa SA 301,}} [https://www.bach-digital.de/receive/BachDigitalSource_source_00002281 Fascicle 1] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161118074832/https://www.bach-digital.de/receive/BachDigitalSource_source_00002281 |date=18 November 2016 }} and [https://www.bach-digital.de/receive/BachDigitalSource_source_00018891 Fascicle 2] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161118074828/https://www.bach-digital.de/receive/BachDigitalSource_source_00018891 |date=18 November 2016 }} at Bach Digital website</ref>
1746 წელს ბახი ემზადებოდა ლორენც კრისტოფ მიცლერის მუსიკალურ მეცნიერებათა საზოგადოებაში შესასვლელად.<ref>{{Lang|de|Musikalische Bibliothek}}, [http://reader.digitale-sammlungen.de/de/fs1/object/display/bsb10599088_00411.html III.2 [1746], 353] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130116112815/http://reader.digitale-sammlungen.de/de/fs1/object/display/bsb10599088_00411.html |date=16 January 2013 }}, Felbick 2012, 284. In 1746, Mizler announced the membership of three famous members, {{Lang|de|Musikalische Bibliothek}}, [http://reader.digitale-sammlungen.de/de/fs1/object/display/bsb10599088_00415.html III.2 [1746], 357] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130116112902/http://reader.digitale-sammlungen.de/de/fs1/object/display/bsb10599088_00415.html |date=16 January 2013 }}.</ref> ამისთვის უნდა წარედგინა კომპოზიცია, რისთვისაც აირჩია კანონური ვარიაციები ''Vom Himmel hoch da komm' ich her,'' აგრეთვე, თავისი პორტეტი, რომელიც რომელიც ელიას გოტლიბ ჰაუსმანმა შეასრულა და
ბახის უკანასკნელ წლებში მისი შემოქმედებითი დრო, მეტწილად,
1749 წლის იანვარში ბახის ქალიშვილი, ელიზაბეტ იულიანა ფრიდერიკა კომპოზიტორის მოსწავლეზე, იოჰან კრისტოფ ალტნიკოლზე დაქორწინდა. ბახის ჯანმრთელობა უარესდებოდა. 2 ივნისს ჰაინრიხ ფონ ბრიულმა ლაიფციგის ერთ-ერთ ბურგომისტრს წერილობითი თხოვნით მიმართა, იოჰან გოტლობ ჰარერი დაენიშნა თომასკანტორად და მუსიკალურ დირექტორად „ბატონი ბახის მოსალოდნელი გარდაცვალების შემდეგ.“<ref>Wolff (2000), p. 442, from David, Mendel & Wolff (1998)</ref> ბახი დაბრმავდა და 1750 წლის მარტსა და აპრილში თვალის ოპერაციები გაიკეთა ბრიტანელ ოკულისტთან, ჯონ ტეილორთან, რომელიც დღეს ცობილია შარლატანად, რომელმაც ასობით ადამიანი დააბრმავა.<ref>{{cite journal|last1=Zegers|first1=Richard H.C.|title=The Eyes of Johann Sebastian Bach|journal=Archives of Ophthalmology|date=2005|volume=123|issue=10|pages=1427–1430|doi=10.1001/archopht.123.10.1427|url=http://archopht.jamanetwork.com/article.aspx?articleid=417322|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150701025646/http://archopht.jamanetwork.com/article.aspx?articleid=417322|archivedate=1 July 2015|df=dmy-all}}</ref> კომპოზიტორი 1750 წლის 28 ივლისს, ამ მკურნალობის გართულების შედეგად გარდაიცვალა.<ref>{{cite web|last=Hanford|first=Jan|title=J.S. Bach: Timeline of His Life|url=http://www.jsbach.org/timeline.html|work=J.S. Bach Home Page|accessdate=8 March 2012|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120226083800/http://www.jsbach.org/timeline.html|archivedate=26 February 2012|df=dmy-all}}</ref><ref>David, Mendel & Wolff (1998), p. 188</ref><ref>Spitta (1899b), [https://archive.org/stream/johannsebastianb03spituoft#page/274/mode/1up p. 274]</ref> გარდაცვალებიდან რამდენიმე თვეში წარმოებული აღწერის თანახმად, მის ქონებაში შედიოდა ხუთი კლავესინი, ორი ლუტ-კლავესინი
== მუსიკალური სტილი ==
[[File:Bach Calov-Bibel 2 Chr 5,13.jpg|thumb|upright=1.35|ბახის ხელით მინაწერი შენიშვნა კალოვის ბიბლიაზე (II მეფეთა, 5:13): "NB Bey einer andächtigen Musiq ist allezeit Gott mit seiner Gnaden Gegenwart" (ღვთის სადიდებელ მუსიკაში ყოველთვის არის ღმერთი თავისი მადლით.)]]
[[File:Bach Matthäuspassion O Haupt voll Blut und Wunden.jpg|thumb|upright=1.35|''O Haupt voll Blut und Wunden'': ოთხხმიანი ქორალი ''მათეს პასიონიდან'']]
[[File:Bach-ornamentguide.jpg|thumb|upright=1.35|ბახის მითითებები
[[File:Aria.png|thumb|upright=1.35|Aria da capo ''გოლდბერგის ვარიაციებიდან,'' ბახის მიერ
[[File:Title page of The Art of Fugue.jpg|thumb|upright=1.35|''ფუგის ხელოვნება'' (სათაურის გვერდი)]]
ბახის მუსიკა, მეტწილად, მიესადაგება მის თანამედროვე, გვიანდელი ბაროკოს მუსიკალურ სტილს.
ბახის შემოქმედების ცენტრალურ ნაწილს ყოველთვის რელიგიური მუსიკა წარმოადგენდა. მისი ასობით საეკლესიო ნაწარმოები გამოხატავს როგორც მის ოსტატობას, ასევე ღრმა რელიგიურ რწმენასაც.<ref>Herl (2004), p. 123</ref><ref>{{cite encyclopedia|editor-first=J.A.|editor-last=Fuller Maitland|title=Johann Sebastian Bach|encyclopedia=Grove's Dictionary of Music and Musicians|volume=1|url=https://archive.org/details/grovesdictionar02boydgoog|year=1911|publisher=Macmillan Publishers|location=New York|page=154}}</ref> ლაიფციგში, თომასკანტორის პოზიციაზე ლუთერის მცირე [[კატეხიზმო|კატეხიზმოსაც]] ასწავლიდა, რამაც მის მუსიკაშიც ჰპოვა გამოძახილი.<ref>Leaver (2007), pp. 280, 289–291</ref> მისი ნაწარმოებების დიდი ნაწილი დაფუძნებულია ლუთერანულ ქორალზე. დიდი ზომის საეკლესიო ნაწარმოებების სტრუქტურაში ჩანს დახვეწილი, კომპლექსური დაგეგმარება მძლავრი რელიგიური და მუსიკალური ექსპრესიის მისაღწევად. მაგალითად, ''მათეს პასიონი,'' რომელიც ამ ტიპის სხვა ნაწარმოებების მსგავსად, რეჩიტატივებით, არიებით, გუნდებით და ქორალებით გადმოსცემს ქრისტეს ვნებების ბიბლიურ ნარატივს, უკვე რამდენიმე საუკუნეა მსმენელში ძლიერ მუსიკალურ და სულიერ განცდებს იწვევს.<ref>{{cite web|last=Huizenga|first=Tom|title=A Visitor's Guide to the St. Matthew Passion|url=https://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=88203558|work=NPR Music|publisher=National Public Radio|accessdate=25 February 2012|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120227102340/http://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=88203558|archivedate=27 February 2012|df=dmy-all}}</ref>
ბახის მიერ გამოცემული და ხელნაწერების სახით შედგენილი კრებულები მოიცავს მის დროში არსებული ყველა ჟანრისთვის დამახასიათებელ არტისტულ და ტექნიკურ შესაძლებლობებს, გარდა ოპერისა. მაგალითად, ''კარგად ტემპერირებული კლავირი'' მოიცავს ორ წიგნს, რომელთაგანაც თითოეულში მოცემულია პრელუდია და ფუგა ყველა მაჟორულ და მინორულ
=== ოთხხმიანი ჰარმონია ===
ხაზი 143:
=== მოდულაციები ===
კიდევ ერთი სტილისტური მახასიათებელი, რომლიც გამოყენებაშიც ბახი უფრო შორს წავიდა, ვიდრე მისი თანამედროვეები, იყო მოდულაცია (ტონალობის ცვლა მუსიკალური ნაწაროების შიგნით). ბაროკოს ინსტრუმენტები მოდულაციის შესაძლებლობებს მკაცრად ზღუდავდნენ: კლავიშიან ინსტრუმენტებზე ტემპერირების მუშა სისტემის გამოგონებამდე მოდულაცია მხოლოდ შეზღუდული რაოდენობის ტონალობებში შეიძლებოდა, ხოლო ჩასაბერი, განსაკუთრებით,
ბახის მოღვაწეობის პერიოდში მომხდარი კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი მოვლენა, რომელშიც თავადაც მოზრდილი წვლილი შეიტანა, იყო
=== მელიზმები ===
ბახის წიგნის ''პატარა კლავირი ვიჰელმ ფრიდემან ბახისთვის ({{lang-de|Klavierbüchlein für Wilhelm Friedemann Bach}})'' მეორე გვერდი წარმოადგენს
მიუხედავად იმისა, რომ ბახს [[ოპერა]] არ დაუწერია, ის არ ეწინააღმდეგებოდა ამ ჟანრს, არც მის ორნამენტულ სასიმღერო სტილს. საეკლესიო მუსიკაში იტალიელი კომპოზიტორები ხშირად ბაძავდნენ საოპერო სტილს, რისი მაგალითიცაა ნეაპოლიტანური მესა, თუმცა, პროტესტანტულ რეალობაში ამ საკითხს მეტი თავშეკავებით უდგებოდნენ. მაგალითად, კუნაუ, ბახის წინამორბედი ლაიფციგში, ცნობილი იყო წერილებით ოპერის და ვირტუოზული იტალიური ვოკალური სტილის წინააღმდეგ.<ref>{{citation| first= Johann |last= Kuhnau| title=Der musicalische Quack-Salber| location=Dresden |year= 1700}}</ref> ბახი ამ მიდგომას არ იზიარებდა. ერთ-ერთი კომენტარი მისი ''მათეს
=== თანხლების ინსტრუმენტებისთვის სოლო პარტიების მიცემა ===
ხაზი 160:
=== ინსტრუმენტების გამოყენება ===
ბახი წერდა ვირტუოზულ მუსიკას სხვადასხვა ინსტრუმენტისთვის, აგრეთვე, ნაწარმოებებს ინსტრუმენტების მითითების გარეშე. მაგალითად, სონატები და პარტიტები სოლო ვიოლინოსთვის წარმოადგენს ამ ინსტრუმენტის რეპერტუარის მწვერვალს და განსაუთრებით კარგ შემსრულებელს საჭიროებს. მუსიკა მორგებულია ინსტრუმენტზე და იყენებს მისი შესაძლებლობების მაქსიმუმს, შემსრულებლისგან კი ითხოვს ვირტუოზობას, ბრავურას გარეშე. მიუხედავად იმისა, რომ მუსიკა და ინსტრუმენტი ხშირად განუყოფელი ჩანს, მაგალითად, მისი ჩელოს და
გასაკვირი არაა, რომ ბახის მუსიკა იოლად და ხშირად სრულდება იმ ინსტრუმენტებზე, რომლებისთვისაც არ ყოფილა განსაზღვრული
=== პოლიფონია ===
ბახის მუსიკის კიდევ ერთი მახასიათებელია კონტრაპუნქტის გამოყენება ჰომოფონიის ნაცვლად. მისი კანონები და განსაკუთრებით, ფუგები ყველაზე თვალსაჩინო მაგალითს წარმოადგენს ამ სტილისა, რომელიც ბახს არ გამოუგონია, მაგრამ მის განვითარებაში განუზომელი წვლილი შეიტანა. ფუგა იმდენადვე სახასიათოა ბახის სტილისთვის, როგორც, მაგალითად, სონატა კლასიკური პერიოდისთვის.<ref>Eidam 2001, Ch. XXX</ref>
ხაზი 176:
=== სტრუქტურა, ტექსტები ===
ნაწარმოებების სტრუქტურას ბახი, თანამედროვეებთან შედარებით, ბევრად მეტ ყურადღებას აქცევდა. ეს ჩანს მცირედი შესწორებებიდან, რომელსაც სხვისი ნაწარმოებების დამუშავებისას აკეთებდა (მაგალითად, ''მარკოზის
ბახისთვის მნიშვნელოვანი იყო თავისი ვოკალური ნაწარმოებების ტექსტურ მხარე (ლიბრეტოები). კანტატების და დიდი ზომის ვოკალური ნამუშევრების შექმნისას სხვადასხვა ავტორებთან თანამშრომლობდა, თუმცა, საბოლოოდ, ტექსტს თავად ასწორებდა და მუსიკის სტრუქტურას უსადაგებდა ხოლმე. ცნობილია მისი თანამშრომლობა პიკანდერთან ''მათეს
== ნაწარმოებები ==
[[File:Lama asabthani.tif|thumb|upright=1.35|ბახის ხელნაწერი რეჩიტატივი ქრისტეს სიკვდილის ამსახველი სახარების ტექსტით, ''მათეს პასიონი''
[[File:BWV 248 Libretto.JPG|thumb|upright=1.35|''საშობაო ორატორია,'' ლიბრეტოს ბეჭდური გამოცემა]]
[[File:Bach-wtc1-title-ms.jpg|thumb|upright=1.35|''კარგად ტემპერირებული კლავირი'', წიგნი 1 – {{Audio|Bach C Major Prelude Werckmeister.ogg|პრელუდია №1
[[File:Goldberg-titlepage.png|thumb|upright=1.35|''გოლდბერგის ვარიაციების'' ყდა.]]
[[File:Frontespizio Cello Suite.png|thumb|upright=1.35|ანა მაგდალენა ბახის კუთვნილი ჩელოს სიუიტების კრებულის ყდა]]
1950 წელს ვოლფგანგ შმაიდერმა გამოსცა ბახის კომპოზიციების თემატური კატალოგი, სახელწოდებით {{lang-de|Bach-Werke-Verzeichnis}}.<ref>{{cite web|title=Bach Works Catalogue|url=http://www.bach-digital.de/content/help.xml?lang=en#works|work=Bach Digital|accessdate=29 September 2015|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150930081612/http://www.bach-digital.de/content/help.xml?lang=en#works|archivedate=30 September 2015|df=dmy-all}}</ref> იგი, მეტწილად, ეყრდნობოდა 1850-1900 წლებში გამოცემულ კრებულს ''{{lang-de|Bach-Gesellschaft-Ausgabe}}''. კატალოგის პირველი გამოცემა შეიცავდა 1,080 შემორჩენილ
{| class="wikitable"
|-
ხაზი 206:
| BWV 525–771 || საორღანო ნაწარმოებები
|-
| BWV 772–994 || სხვა
|-
| BWV 995–1000 || კომპოზიციები ლუტისთვის
ხაზი 225:
წითელი პარასკევის ღვთისმსახურებისთვის ბახი წერდა პასიონებს. აგრეთვე, ქმნიდა ორატორიებს, როგორიცაა ''საშობაო ორატორია,'' რომელიც ექვსი კანტატისგან შედგება და შობის ლიტურგიკული ციკლის დროს გამოიყენება.<ref>Leaver (2007), p. 430</ref><ref>Williams (2003), p. 114</ref><ref>{{cite web|last=Traupman-Carr|first=Carol|title=The Christmas Oratorio, BWV 248|url=http://www.bach.org/bwv248.php|work=Bach 101|publisher=Bach Choir of Bethlehem|accessdate=29 March 2014|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140407074223/http://www.bach.org/bwv248.php|archivedate=7 April 2014|df=dmy-all}}</ref> შედარებით მოკლეა ''აღდგომის ორატორია'' და ''ამაღლების ორატორია''.
ორმაგი გუნდით და ორკესტრით, ''მათეს პასიონი'' ბახის ერთ-ერთი ყველაზე მასშტაბური ნაწარმოებია. ''იოანეს პასიონი'' კი პირველი პასიონი
=== კანტატები ===
ნეკროლოგის მიხედვით, ბახის მიზანი იყო საეკლესიო კანტატების ხუთწლიანი ციკლის შექმნა. გარდა ამისა, წერდა კანტატებს
==== საეკლესიო კანტატები ====
ბახის კანტატები ფორმითა და ინსტრუმენტული შემადგენლობით ძლიერ
ბახის უადრესი კანტატები მისი არნშტატში და მიულჰაუზენში ცხოვრების პერიოდით თარიღდება. დღეისათვის ცნობილი ყველაზე ძველი კანტატა არის ''Christ lag in Todes Banden''
1723 წლის მაისიდან მოყოლებული, ლაიფციგში თომასკანტორის პოზიციაზე დანიშვნის შემდეგ ბახი ყოველკვირეულად ასრულებდა კანტატას, რომელიც ღვთისმსახურებაზე წაკითხული სახარების შინაარსს ესადაგებოდა.<ref name="Baroquenet" /> კანტატების პირველი წლიური ციკლი დაიწყო 1723 წლის სულთმოფენობის შემდეგ მეორე კვირიდან და შემდეგი წლის წულთმოფენობის შემდეგ კვირამდე გაგრძელდა. ლაიფციგში დაწერილ მეორე ციკლს საგუნდო კანტატების ციკლსაც უწოდებენ, რადგანაც მეტწილად ასეთი ტიპის კანტატებისგან შედგება. მესამე ციკლზე მუშაობა რამდენიმე წელი გაგრძელდა, რასაც ე.წ. პიკანდერის ციკლი მოჰყვა 1728-1729 წლებში.
ხაზი 268:
==== ნაწარმოებები კლავესინის და კლავიკორდისთვის ====
ბახს ბევრი ნაწარმოები აქვს დაწერილი კლავესინისთვის, რომელთა ნაწილიც შესაძლოა კლავიკორდზეც შესრულდეს. მოზრდილი ნამუშევრები განსაზღვრულია კლავესინზე ორი მანუალით, რაც მათი შესრულებისას ერთმანუალიან კლავიშიან ინსტრუმენტებზე (მაგ. ფორტეპიანო), სირთულეებს იწვევს, რომელიც ხელების გადაჯვარედინებასთანაა დაკავშირებული. ბევრი
* '''''კარგად ტემპერირებული კლავირი,'' წიგნები 1 და 2 (BWV 846–893).''' თითოეული წიგნი შედგება 24 პრელუდიისა და ფუგისგან ყოველი მაჟორული და მინორული ტონალობისთვის, რომლებიც ქრომატიულადაა დალაგებული C-მაჟორიდან B-მინორამდე. „კარგად ტემპერირებული“ სათაურში ეხება მუსიკალური წყობის ტემპერირებულ (თანაბარ) სისტემას, რადგან ბახის დრომდე წყობის ბევრი სისტემა არ იძლეოდა ყველა არსებული ტონალობის გამოყენების საშუალებას ინსტრუმენტზე.<ref>Schweitzer (1935), p. 333</ref><ref>{{cite web|last1=Kroesbergen|first1=Willem|last2=Cruickshank|first2=Andrew|lastauthoramp=y|title=18th Century Quotes on J.S. Bach's Temperament|url=https://www.academia.edu/5210832/18th_Century_Quotes_on_J.S._Bach_s_Temperament|work=Academia.edu|date=November 2013|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141109012752/http://www.academia.edu/5210832/18th_Century_Quotes_on_J.S._Bach_s_Temperament|archivedate=9 November 2014|df=dmy-all}}</ref>
* '''''ინვენციები'' (BWV 772–801)''' ეს მოკლე, ორ ან სამნაწილიანი კონტრაპუნქტული ნაწარმოებები ''კარგად ტემპერირებული კლავირის'' მსგავსად, ქრომატიული თანმიმდევრობითაა დალაგებული, თუმცა მათში რამდენიმე იშვიათად გამოყენებული ტონალობა გამოტოვებულია. ისინი კომპოზიტორის მიერ სასწავლო მიზნებისთვის იყო განსაზღვრული.<ref>{{cite web|last=Tomita|first=Yo|title=J. S. Bach: Inventions and Sinfonias|url=http://www.music.qub.ac.uk/tomita/essay/inventions.html|accessdate=22 February 2012|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120120123509/http://www.music.qub.ac.uk/tomita/essay/inventions.html|archivedate=20 January 2012|df=dmy-all}}</ref>
* '''საცეკვაო სიუიტების სამი კოლექცია: ინგლისური სიუიტები (BWV 806–811), ფრანგული სიუიტები (BWV 812–817) და
* '''''გოლდბერგის ვარიაციები'' (BWV 988)''' ამ კრებულს რთული და უჩვეულო სტრუქტურა აქვს. ვარიაციები აგებულია არიის ბანის ხაზზე და არა მის მელოდიაზე, ხოლო მუსიკალური კანონები მასში ჩართულია დიდი გეგმის მიხედვით: 30 ვარიაციიდან ცხრა კანონია (ყოველი მესამე).<ref>{{cite web|last=Libbey|first=Ted|title=Gold Standard for Bach's 'Goldberg Variations'|url=https://www.npr.org/2011/07/18/111427254/gold-standard-for-bachs-goldberg-variations|work=NPR Music|publisher=National Public Radio|accessdate=22 February 2012|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120219175113/http://www.npr.org/2011/07/18/111427254/gold-standard-for-bachs-goldberg-variations|archivedate=19 February 2012|df=dmy-all}}</ref> ვარიაციები დალაგებულია კანონების ტონალობების მიხედვით — უნისონიდან ნონამდე. პირველი ცხრა წყვილებადაა (უნისონი და ოქტავა, სეკუნდა და სეპტიმა, ტერცია და სექსტა, კვარტა და კვინტა). მეცხრე კანონი, კომპოზიციური განსხვავებების გამო, ცლკე დგას. ბოლო ვარიაცია არის არა მოსალოდნელი კანონი დეციმაზე, არამედ quodlibet.
* სხვადასხვა
ბახის ნაკლებად ცნობილი
=== საორკესტრო და კამერული მუსიკა ===
ხაზი 291:
ბახის ყველაზე ცნობილ საორკესტრო ნამუშევრებს ''ბრანდენბურგის კონცერტები წარმოადგენს.'' მათი დასახელება უკავშირდება კომპოზიტორის მცდელობას, სამსახური მიეღო ბრანდენბურგ-შვედტის მარკგრაფ კრისტიან ლუდვიგისგან 1721 წელს, რისთვისაც წარადგინა აღნიშნული ნაწარმოებები. მცდელობა წარუმატებელი აღმოჩნდა.<ref name="Baroquenet" /> ისინი concerto grosso-ს ჟანრის ნიმუშებს წარმოადგენენ.
====
ბახის
გარდა კონცერტებისა, ბახს დაწერილი აქვს ოთხი საორკესტრო სიუიტა, რომლებიც სტილიზებული ცეკვების ნაკრებს წარმოადგენენ, რომელისაც ფრანგული უვერტიურა ახლავთ.<ref>{{cite web|last=Traupman-Carr|first=Carol|title=A compendium of works performed by the Bach Choir|url=http://www.bach.org/bach101/bach101_home.html|work=Bach 101|publisher=Bach Choir of Bethlehem|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130719021226/http://www.bach.org/bach101/bach101_home.html|archivedate=19 July 2013|accessdate=23 December 2014}}</ref>
ხაზი 324:
სიცოცხლეში ბახს ტელემანის, გრაუნის და ჰენდელის თანასწორი რეპუტაცია ჰქონდა.<ref>Geck & Bell (2003), [https://books.google.com/books?id=N1zSVDYTCXgC&pg=PA141 p. 141] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170224001736/https://books.google.com/books?id=N1zSVDYTCXgC&pg=PA141 |date=24 February 2017 }}</ref> მას წილად ხვდა აღიარება, რაც ავგუსტუს III-ს მიერ კარის კომპოზიტორად დანიშვნაში და ფრიდრიხ დიდის და ჰერმან კარლ ფონ კაიზერლინგის მიერ დაფასებაში გამოიხატა. ასეთ დაფასებასთან წინააღმდეგობაში მოდიოდა ის დამცირება, რისი ატანაც მას დამქირავებლების მხრიდან თავისივე მშობლიურ ქალაქში, ლაიფციგში უხდებოდა.<ref>Johann Sebastian Bach. Letter to Augustus III of Poland. 27 July 1733; Quoted in Hans T. David and Arthur Mendel, ''The Bach Reader: A Life of Johann Sebastian Bach in Letters and Documents''. W. W. Norton & Company, 1945, p. 128; Quoted in David, Mendel & Wolff (1998), p. 158. {{ISBN|978-0-393-04558-1}}</ref> მოწინააღმდეგეები მას თანამედროვე პრესაშიც არ აკლდა, მაგალითად, იოჰან ადოლფ შიდე, რომლის აზრითაც, მას ნაკლებად რთული მუსიკა უნდა ეწერა. თუმცა ჰყავდა მომხრეებიც, მაგალითად, იოჰან მატესონი და ლორენც კრისტოფ მიცლერი.<ref>Johann Adolf Scheibe. [https://archive.org/stream/bub_gb_KVpDAAAAcAAJ#page/n86/mode/1up pp. 46–47] in ''Critischer Musicus'' VI, 14 May 1737. Quoted in Eidam 2001, Chapter XXII.</ref><ref>Johann Mattheson. [https://archive.org/stream/bub_gb_4CVDAAAAcAAJ#page/n259/mode/1up ''Das Beschützte Orchestre, oder desselben Zweyte Eröffnung'', footnote p. 222] Hamburg: Schiller, 1717.</ref><ref>Lorenz Christoph Mizler. [https://archive.org/stream/MusikalischeBibliothek1.band1736-38/MizlerMusikalischeBibliothekBd11736-39#page/n314/mode/1up ''Musikalische Bibliothek''. Volume I, Part 4, pp. 61–73.] Leipzig, April 1738. Includes a reprint of Johann Abraham Birnbaum's [http://www.koelnklavier.de/quellen/scheibe-birnb/_index.html ''Unpartheyische Anmerckungen über eine bedenckliche stelle in dem Sechsten stück des Critischen Musicus.''] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140201213832/http://www.koelnklavier.de/quellen/scheibe-birnb/_index.html |date=1 February 2014 }} published early January of the same year.</ref>
გარდაცვალების შემდეგ პირველ ხანებში ბახის რეპუტაცია, როგორც კომპოზიტორისა, დაეცა. მისი მუსიკა, ახალ, გალანტურ სტილთან მიმართებაში ძველმოდურად მიაჩნდათ.<ref>Bach was regarded as "passé even in his own lifetime". (Morris 2005, p. 2)</ref> ის უფრო მეტად ახსოვდათ როგორც ვირტუოზი ორღანისტი და პედაგოგი. მის სიცოცხლეში გამოცემული ნაწარმოებების უმეტესობა სწორედ ორღანის ან კლავესინისთვის იყო. ამდენად, მისი, როგორც კომპოზიტორის რეპუტაცია ძირითადად,
ბახის ოჯახის წევრები, რომელთაც მისი ხელნაწერების დიდი ნაწილი მემკვიდრეობით ერგოთ, მათი შენახვით თანაბრად არ იყვნენ დაინტერესებულნი, რამაც მნიშვნელოვანი დანაკარგები გამოიწვია.<ref>Wolff (2000), pp. 456–461</ref> ასაკით მეორე ვაჟი, [[კარლ ფილიპ ემანუელ ბახი]] მამის მემკვიდრეობის შენარჩუნებაზე ყველაზე აქტიურად ზრუნავდა: იყო მისი ნეკროლოგის თანაავტორი, მონაწილეობდა ოთხხმიანი ქორალების გამოცემაში,<ref>Forkel/Terry 1920, [https://archive.org/stream/johannsebastian01terrgoog#page/n130/mode/1up pp. 85–86].</ref> დადგა რამდენიმე სასცენო ნაწარმოები და ბახის გამოუქვეყნებელი ნაწარმოებების დიდი ნაწილი სწორედ მისი ხელითაა შემონახული.<ref>[http://www.bach-digital.de/servlets/MCRSearchServlet?mode=results&id=exhhx1msnjhcif500so9&numPerPage=25&mask=search_form_sources.xed&query=(objectType%20=%20%22source%22)%20AND%20(source43%20=%20%220001%22)%20AND%20(source14%20contains%20%22C.%22)%20AND%20(source14%20contains%20%22P.%22)%20AND%20(source14%20contains%20%22E.%22)%20AND%20(source14%20contains%20%22Bach%22)&maxResults=0 Listing of manuscripts of Bach compositions once in the possession of C. P. E. Bach] at {{url|www.bach-digital.de}}</ref> ვილჰელმ ფრიდემანი, უფროსი ვაჟი, ბახის ზოგიერთ კანტატას ჰალეში ასრულებდა ხოლმე, თუმცა, სამსახურის დაკარგვის შემდეგ მის მფლობელობაში არსებული მოზრდილი კოლექციის ნაწილი გაყიდა.<ref>Peter Wollny. [https://books.google.com/books?id=ixadkfy40bwC&pg=PA202 "Chapter twelve: Wilhelm Friedemann Bach's Halle performances of cantatas by his father", pp. 202–228] in [https://books.google.com/books?id=ixadkfy40bwC ''Bach Studies 2''] edited by Daniel R. Melamed. Cambridge University Press 2006. {{ISBN|9780521028912}}</ref><ref>Forkel/Terry 1920, [https://archive.org/stream/johannsebastian01terrgoog#page/n186/mode/1up p. 139]</ref><ref>Wolff 2013, p. 459</ref> ბახის შემოქმედების გავრცელებაში წვლილი შეიტანეს მისმა სტუდენტებმა, მათ შორის იყო კომპოზიტორის სიძე იოჰან კრისტოფ ალტნიკოლი, იოჰან ფრიდრიხ აგრიკოლა, იოჰან კირნბერგერი და იოჰან ლუდვიგ კრებსი. აღსანიშნავია, რომ ყველა ადრეული თაყვანისმცემელი მუსიკოსი არ ყოფილა. მაგალითად, დანიელ იციგი, ფრიდრიხ დიდის კარის მაღალი თანამდებობის ოფიციალური პირი, ბახს აღმერთებდა.<ref name="Wolff2005">Christoph Wolff. [http://amacad.org/publications/bulletin/spring2005/wolff.pdf "A Bach Cult in Late-Eighteenth-Century Berlin: Sara Levy’s Musical Salon"] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304032959/http://www.amacad.org/publications/bulletin/spring2005/wolff.pdf |date=4 March 2016 }} in ''Bulletin of the American Academy''. Spring 2005. pp. 26–31.</ref> მისი უფროსი შვილები მუსიკას კირნბერგერთან სწავლობდნენ, ხოლო მათი და, სარა, ვილჰელმ ფრიდემან ბახთან, რომელიც 1774-1784 წლებში ბერლინში იმყოფებოდა.<ref name="Wolff2005"/><ref name=Apple14>Applegate, 2005, p. 14</ref> სარა იციგ ლევი ბახის ნამუშევრების თავგამოდებული კოლექციონერი და კ. ფ. ე. ბახის მფარველი იყო.<ref name=Apple14/>
ხაზი 332:
=== XIX საუკუნე ===
1802 წელს, იოჰან ნიკოლაუს ფორკელმა გამოაქვეყნა ''Ueber Johann Sebastian Bachs Leben, Kunst und Kunstwerke'', კომპოზიტორის პირველი ბიოგრაფია, რომელმაც ხელი შეუწყო მასზე ცნობადობის გაზრდას ფართო საზოგადოებაში.<ref>Geck (2006), pp. 9–10 ([http://www.worldcat.org/wcpa/servlet/DCARead?standardNo=0151006482&standardNoType=1&excerpt=true excerpt] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121206045307/http://www.worldcat.org/wcpa/servlet/DCARead?standardNo=0151006482&standardNoType=1&excerpt=true |date=6 December 2012 }})</ref> 1805 წელს, აბრაჰამ მენდელსონმა, რომელიც იციგის ერთ-ერთი ქალიშვილის მეუღლე იყო, შეიძინა და ბერლინის სიმღერის აკადემიას გადასცა ბახის ნაწარმოებების მოზრდილი კოლექცია, რომელი კ. ფ. ე. ბახისგან იყო შემონახული.<ref name="Wolff2005" /> აკადემია დროდადრო ასრულებდა ბახის მუსიკას საჯარო კონცერტებზე, მაგალითად, პირველი
XIX საუკუნის პირველ ათწლეულებში გაიზარდა ბახის მუსიკის გამოცემების რაოდენობა. Breitkopf-მა დაიწყო ქორალური პრელუდიების გამოქვეყნება,<ref>Schneider 1907, [https://archive.org/stream/Bach-jahrbuch03.jg1906/BachJahrbuch1906#page/n99/mode/1up p. 94]</ref> Hoffmeister -მა
ფელიქს მენდელსონმა მნიშვნელოვანი წვლილი შეიტანა ბახის მიმართ ინტერესის განახლებაში, როცა 1829 წელს ''მათეს პასიონი შეასრულა'', რითაც ე.წ. ბახის გაცოცხლება (Bach Revival) დაიწყო. 1833 წელს შედგა ''იოანეს პასიონის'' პრემიერა, რასაც 1844 წელს ''B-მინორული მესის'' პრემიერა მოჰყვა. გარდა ამ და სხვა საჯარო პერფორმანსების და ბეჭდურ მედიაში სულ უფრ მეტი რაოდენობის ინფორმაციის გამოქვეყნებისა, 1830-იან და 40-იან წლებში მოხდა ბახის ვოკალური ნაწარმოებების გამოცემაც, მათ შორის იყო ექვსი კანტატა, ''იოანეს პასიონი'' და ''მესა B-მინორი''. 1833 წელს პირველად გამოქვეყნდა მრავალი საორღანო ნაწარმოები.<ref>''Johann Sebastian Bach's noch wenig bekannte Orgelcompositionen (auch am Pianoforte von einem oder zwei Spielern ausführbar)'', three volumes, edited by Adolph Bernhard Marx. Leipzig: Breitkopf & Härtel, 1833</ref> 1835 წელს, ''კარგად ტემპერირებული კლავირის'' გავლენით თავისი 24 პრელუდიის და ფუგის (Op. 28) წერა დაიწყო [[ფრიდერიკ შოპენი|ფრედერიკ შოპენმა]], ხოლო 1845 წელს რობერტ შუმანმა გამოსცა ''Sechs Fugen über den Namen B-A-C-H (ექვსი ფუგა სახელზე B-A-C-H)''. მოხდა ბახის მუსიკის ტრანსკრიპცია და არანჟირება იმდროინდელ გემოვნებასა და საშემსრულებლო პრაქტიკაზე მორგების მიზნით კარლ ფრიდრიხ ცელტერის, რობერტ ფრანცისა და [[ფერენც ლისტი|ფერენც ლისტის]] მიერ. პირველი, C-მაჟორული პრელუდია ''კარგად ტემპერირებული კლავირიდან'' (BWV 846) [[შარლ გუნო|შარლ გუნომ]] თავის Ave Maria-ში გამოიყენა.<ref name="McKay" /><ref>Kupferberg (1985), p. 126</ref> [[იოჰანეს ბრამსი]], [[ანტონ ბრუკნერი]] და [[რიხარდ ვაგნერი]] ხელს უწყობდნენ ბახის მუსიკის პოპულარიზაციას და აღფრთოვანებით წერდნენ მასზე.
ხაზი 346:
მეოცე საუკუნეში გაგრძელდა ბახის ნაწარმოებების მუსიკალური და პედაგოგიური ღირსებების აღიარება, რისი მაგალითიც იყო პაბლო კასალსის მიერ ჩელოს სიუიტების შესრულება და ჩაწერა.<ref>{{cite web|title=Robert Johnson and Pablo Casals' Game Changers Turn 70|url=https://www.npr.org/2011/11/23/142700464/robert-johnson-and-pablo-casals-game-changers-turn-75|work=NPR Music|publisher=National Public Radio|accessdate=22 February 2012|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120224050857/http://www.npr.org/2011/11/23/142700464/robert-johnson-and-pablo-casals-game-changers-turn-75|archivedate=24 February 2012|df=dmy-all}}</ref> ბახის მუსიკა შეასრულეს და ჩაწერეს კლასიკური მუსიკის ისეთმა შემსრულებლებმა, როგორიცაა, [[ჰერბერტ ფონ კარაიანი]], არტურ გრუმიო, ჰელმუტ ვალხა, ვანდა ლანდოვსკა, კარლ რიხტერი, I Musici, დიტრიხ ფიშერ-დისკაუ, [[გლენ გულდი]] და ა.შ.
საუკუნის მეორე ნახევარში მომხდარი მნიშვნელოვანი მოვლენა იყო ისტორიულად აკურატული საშემსრულებლო პრაქტიკის დამკვიდრება და გაძლიერება, რისი წამომწყებიც დირიჟორი ნიკოლაუს ჰარნონკურტი იყო. ბახის
ბახის მუსიკამ სხვა ჟანრებზეც მოახდინა გავლენა. ჯაზ-მუსიკოსები, როგორიცაა ჟაკ ლუსიე, [[იენ ანდერსონი|იან ანდერსონი]], ური კეინი და Modern Jazz Quartet ასრულებდნენ მისი ნაწარმოებების ჯაზურ ვერსიებს.<ref>{{cite web|last=Shipton|first=Alyn|title=Bach and Jazz|url=http://www.bbc.co.uk/radio3/bach/bachatozj.shtml|work=A Bach Christmas|publisher=BBC Radio 3|accessdate=27 December 2014|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130924034912/http://www.bbc.co.uk/radio3/bach/bachatozj.shtml|archivedate=24 September 2013|df=dmy-all}}</ref> XX საუკუნის არაერთი კომპოზიტორის მუსიკაში არის ბახის გავლენა, მათ შორის, ეჟენ იზაის ექვსი სონატა სოლო ვიოლინოსთვის, [[დიმიტრი შოსტაკოვიჩი|დიმიტრი შოსტაკოვიჩის]] 24 პრელუდია და ფუგა, ჰეიტორ ვილა-ლობოსის ''Bachianas Brasileiras''. მის შესახებ გამოქვეყნდა მრავალი წერილობითი ნაშრომი, მათ შორის, Neue Bachgesellschaft-ის ''Bach Jahrbuch,'' აგრეთვე, სხვადასხვა კვლევა და ბიოგრფია ალბერტ შვაიცერის, ჩარლზ სტენფორდ ტერის, ჯონ ბატის, კრისტოფ ვოლფის ავტორობით. ბახის სრული კატალოგის (BWV) პირველი ვერსია 1950 წელს გამოიცა. წიგნმა ''Gödel, Escher, Bach'' მისი მუსიკა უფრო ფართო პერსპექტივაში დაანახა მკითხველს. 1990 წლებში ბახის მუსიკა სისტემატურად ისმინებოდა, სრულდებოდა, გადაიცემოდა, ხდებოდა მისი არანჟირება, ადაპტაცია და კომენტირება.<ref name="KVNM2000">Rokus de Groot (2000). [https://www.jstor.org/stable/939103 "And Nowhere Bach. Bach Reception in a Late Twentieth-Century Dutch Composition by Elmer Schönberger"] pp. 145–158 in ''Tijdschrift van de Koninklijke Vereniging voor Nederlandse Muziekgeschiedenis'', Volume 50, No. 1/2. Koninklijke Vereniging voor Nederlandse Muziekgeschiedenis.</ref> 2000 წელს, ბახის დაბადებიდან 250 წლისთავთან დაკავშირებით, სამმა სხვადასხვა ხმის ჩამწერმა კომპანიამ მისი ნაწარმოებების სრული აუდიო-კატალოგი გამოუშვა.<ref>[http://www.musicweb-international.com/classrev/2001/Dec01/BrilliantBach.htm "Bach Edition"] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161110120315/http://www.musicweb-international.com/classrev/2001/Dec01/BrilliantBach.htm |date=10 November 2016 }} at {{url|http://www.musicweb-international.com}} 1 December 2001</ref><ref>Teldec's 1999 [https://www.amazon.com/Bach-2000-Johann-Sebastian/dp/B00001IV8B Bach 2000 Box set, Limited Edition] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161012031531/https://www.amazon.com/Bach-2000-Johann-Sebastian/dp/B00001IV8B |date=12 October 2016 }} at {{url|www.amazon.com}}</ref><ref>[http://www.haenssler-classic.de/en/series-and-editions/johann-sebastian-bach-edition/the-complete-works/the-complete-cd-edition.html Bach-Edition: The Complete Works (172 CDs & CDR)] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150929224617/http://www.haenssler-classic.de/en/series-and-editions/johann-sebastian-bach-edition/the-complete-works/the-complete-cd-edition.html |date=29 September 2015 }} at the Hänssler Classic website</ref>
ხაზი 417:
| description = }}
===
ასრულებს ფულდას სიმფონიური ორკესტრი საიმონ შინდლერის დირიჟორობით, ფორტეპიანოსთან ფოლკერ შმიდტი
{{listen|type=music|
|