მეტეოროიდი: განსხვავება გადახედვებს შორის

{{მოიცადეთ}}

{{მუშავდება|surprizi}}

 

რა თქმა უნდა, იმისთვის, რომ მეტეოროიდი, [[მტვერი|მტვრისა]] ან [[ასტეროიდი|ასტეროიდისგან]], ზომით განვასხვაოთ, უნდა დავასახელოთ ზომის კონკრეტული შუალედი. ისიც გასაგებია, რომ ამგვარი შუალედი შეთანხმების საგანი იქნება. როგორც წესი, მეტეორულ სხეულად ანუ მეტეოროიდად, მიიჩნევა ბუნებრივი წარმოშობის ობიექტი, რომლის ზომის მნიშვნელობა მდებარეობს შუალედში 10 [[მიკრომეტრი|მიკრონიდან]] (მილიმეტრის მეასედი) - 1 [[მეტრი|მეტრამდე]]. თუმცა ზოგჯერ ზომის ზედა ზღვარად ასახელებენ 10 მ, უფრო დიდი ზომის ობიექტები ითვლებიან [[ასტეროიდი|ასტეროიდებად]]. თუმცა რიგ შემთხვევაში [[ასტეროიდი|ასტეროიდებად]] მიიჩნევენ ობიექტებს რომელთა ზომაა 100[[მეტრი|მ]] ან 1000[[მეტრი|მ]] (0.1[[კილომეტრი|კმ]]-1[[კილომეტრი|კმ]]) <ref>https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/j.1945-5100.2009.01009.x</ref>.

 

[[ფაილი:Meteoroid_track_through_aerogel_from_EURECA_mission.jpg|მინი| მეტეოროიდები აეროგელში ; მეტეოროიდის დიამეტრია 10 &nbsp; [[მიკრომეტრი|μm]] ხოლო აოროგელში დატოვებული კვალი 1.5მმ ]]<br />

დედამიწის ზედაპირსა და [[კოსმოსი|კოსმოსს]] შორის მდებარეობს სხვა და სხვა აირების ნაზავისგან შემდგარი ფენა. ამ ფენას ეწოდება ატმოსფერო. რაც უფრო მაღლა ავდივართ, ზღვის დონიდან, მით უფრო გაუხშოვებული ხდება ატმოსდერო (მით უფრო არამკვრივი ხდება გარემოში არსებული ჰაერი). საერთაშორისო ფრენითი რეგულაციების თანახმად 3600-4500მ სიმაღლეზე არაჰერმეტული კაბინით ფრენაზე დაწესებულია 30 წთ-იანი შეზღუდვა, თუკი ვინმე გადაწყვეტს ავიდეს 8000მ-სიმაღლეზე, ის მიადგება ე.წ.  'მკვდარ ზონა'-ს. ამ  სიმაღლიდან მოყოლებული ჰაერის წნევა იმდენად დაბალია, რომ სისხლი ვეღარ ითვისებს ადამიანის სიცოცხლისთვის საჭირო რაოდენობის ჟანგბადს, ამიტომ სპეციალური აღჭუირვილობის გარეშე, ამ სიმაღლის ნიშნულზე დარჩენა, უაღრესად სახიფათოა არამც თუ ადამიანის ჯანმრთელობისთვის, არამედ მისი სიცოცხლისათვისაც კი.

 

მაგრამ დედამიწის ატმოსფერო 8კმ-ის შემდეგაც გრძელდება. 100კმ სიმაღლეზე მდებარეობს ე.წ. კარმანის ხაზი (Kármán line). აერონავტიკის საერთშორისო ფედერაცია (FAI - '''Fédération Aéronautique Internationale)''' კოსმოსის დასაწყისად სწორედ კარმანის ხაზს მიიჩნევს, თუმცა ფიზიკის თვალსაზრისით დედამიწის ატმოსფერო მთავრდება მხოლოდ 100000კმ-იან ნიშნულზე.

 

კოსმოსური სხეული დედამიწის ზედაპირზზე დაცემა მრავალ ფაქტორზეა დამოკიდებული, მათ შორის ვარდნილი სხეულის გვარობაზე (შემადგენლობაზე), მაგრამ თუ შემოვიფარგლებით ქვის და ლითონის მეტეოროიდებით მაშინ ამოცანა შედარებით გამარტივდება და დაიყვანება ვარდნილი სხეულის სიჩქარესა და ზომაზე.

 

 

გასათვალისწინებელია, რომ ზოგჯერ მეტეორის დიდი ზომები აფერხებენ მის გარდაქმნას მეტეორიტად. საწყისად დიდი მეტეორები ხშირად ვერ უძლებენ ატმოსფეროში წარმოქმნილი დარწყმითი 'ბალიშის' ზემოქმედებას და უფრო მცირე ფრაგმენტებად იშლებიან.

 

'''საინტერესო ფაქტი:'''

დედამიწის მიმართ [[მხები|მხები]] ტრაექტორიის მქონე [[მეტეორი|მეტეორი]] ატმოსფერომ საერთოდაც შეიძლება ისევ კოსმოსში აისხლიტოს, ეს ფაქტიც მეტეორის მიერ წარმოქმნილი დარტყმითი "ბალიშით" იქნება გამოწვეული.