'''მიხეილ იპოლიტოვ-ივანოვი''' (დ. [[1859]], [[გატჩინა]] — გ. [[1935]], [[მოსკოვი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[კომპოზიტორი]], [[დირიჟორი]] და [[პედაგოგი]]. ქართული საგალობლებისა და ხალხური სიმღერების შემკრები. [[თბილისის სახელმწიფო კონსერვატორია|თბილისის კონსერვატორიის]] რექტორი.
==ბიოგრაფია==
[[1872]]-[[1875]] წლებში [[პეტერბურგი|პეტერბურგში]] პირველდაწყებითი მუსიკალური განათლება მიიღო. კომპოზიციის შესწავლა [[პეტერბურგის კონსერვატორიაშიკონსერვატორია]]ში, კომპოზიტორ რიმსკი[[ნიკოლოზ რიმსკი-კორსაკოვი|რიმსკი-კორსაკოვის]] კლასში განაგრძო. აღნიშნული სასწავლებელი [[1882]] წელს დაამთავრა. მისი პირველი ნაწარმოებები რუსული ხალხური სიმღერების თემებსსაფუძველზე დაეფუძნაშეიქმნა და [[1883]] წელს წარმატებით შესრულდა [[პეტერბურგი|პეტერბურგში]]. [[1883]] წელს საცხოვრებლად თბილისში გადმოვიდა საცხოვრებლად. [[საქართველო]]ს ისტორიისა და ქართული კულტურის გაცნობამ დიდი გავლენა იქონია მის შემოქმედებაზე. [[თბილისი|თბილისში]] ყოფნისას მნიშვნელოვანი წვლილი შეიტანა ქართული პროფესიული მუსიკის განვითარებაში, ხელმძღვანელობდა რუსული მუსიკალური საზოგადოების თბილისის განყოფილებას და თბილისის მუსიკალურ სასწავლებელს, სადაც მუსიკის თეორიასა და ისტორიას ასწავლიდა. მისი მოსწავლეები იყვნენ [[ზაქარია ფალიაშვილი]] და [[დიმიტრი არაყიშვილი]]. იწერდა და აგროვებდა ქართულ და, ზოგადად, კავკასიურ ხალხურ სიმღერებს. [[1884]]-1893 წლებში იყო [[თბილისის ოპერისა და ბალეტის თეატრი|თბილისის ოპერის თეატრის]] დირიჟორი. სიმფონიური მუსიკის კონცერტებს აწყობდა და დირიჟორობდა სიმფონიური მუსიკის კონცერტებს. მას ეკუთვნის ნაშრომი „ქართული ხალხური სიმღერა და მისი სადღეისო მდგომარეობა“ ([[1895]]). აქტიურად მონაწილეობდა ქართული საეკლესიო საგალობლების ნოტებზე გადატანაში. [[1893]] რუსეთშიწელს წავიდა რუსეთში და მოსკოვის კონსერვატორიის პროფესორი და რექტორი გახდა. იყო სრულიად რუსეთის [[რუსეთის მწერალთა კავშირი|მწერალთა]] და [[რუსეთის კომპოზიტორთა კავშირი|კომპოზიტორთა კავშირის]] თავმჯდომარე. [[1894]] წელს დაწერა საორკესტრო სიუიტა „კავკასიური ესკიზები“. დამოუკიდებელ [[საქართველოსაქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა|საქართველოს დემოკრატიულ რესპუბლიკაში]]ში, [[1920]] წლის 19 სექტემბერს დაიდგა მისი ოპერა „ღალატი“, რომელიც ქართულ ენაზე კ.[[კოტე ფოცხვერაშვილი|კოტე ფოცხვერაშვილმა]] თარგმნა. „ღალატი“ დაწერილია სუმბათაშვილ-იუჟინის ამავე სახელწოდების დრამის მიხედვით, რომლის შინაარსიც ქართველი ხალხის განმათავისუფლებელ ბრძოლას ასახავს. ოპერა დადგა ა. წუწუნავამ დადგა, დირიჟორი - სამუელ სტოლერმანი. როლებს ასრულებდნენ: ალეშენკო (ზეინაბი), ბურგაცეხანოვსკაია (რუქაია), ვ. სარაჯიშვილი (ერეკლე), ნ. ელიოზიშვილი (ოთარ-ბეგი), საბინინი (სულეიმანი), კურბატოვი (ბესო), დემიანენკო (ანანია), ეზროვი (საბა) და სხვ. [[1924]] ჩერეპნინის თხოვნით [[თბილისი|თბილისში]] ჩამოდის და [[1924]]-[[1925]] წლებში თბილისის სახელმწიფო კონსერვატორიის რექტორია. [[1925]] წელს კვლავ [[რუსეთი|რუსეთრუსეთში]]ში მიდის, [[მოსკოვის დიდი თეატრი|საბჭოთა კავშირის დიდი თეატრის]] დირიჟორის თანამდებობას იკავებს და რუსული ოპერების პოპულარიზაციას ეწევა. იგი [[1935]] წელს გარდაიცვალა. და დაკრძალულია მოსკოვში.
