პროლეტარიატის დიქტატურა: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 1:
{{კომუნიზმი}}
 
'''პროლეტარიატის დიქტატურა''' — [[მარქსიზმი|მარქისიტული]] ტერმინი, რომელიც აღნიშნავს გარდამავალ ფაზას [[კაპიტალიზმი]]ს კოლაფსსა და [[კომუნიზმი]]ს დამყარებას შორის, რომლის დროსაც პოლიტიკურ ძალაუფლებას ხელში იგდებს [[პროლეტარიატი]]. <ref name=TheDictatorshiOfProletariat >{{cite web|url=http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=5&t=19894|title=პროლეტარიატის დიქტატურა}}</ref> [[კარლ მარქსი]] თვლიდა, რომ როდესაც პროლეტარიატი გააცნოებიერებს საკუთარ უფლებებს და დამონებულ მდგომარეობას, გაერთიანდება და მოახდენს რევოლუციას, რომელიც გაანადგურებს კაპიტალისტურ წყობას და დაამყარებს უკლასო საზოგადოებას. შუალედურ პერიოდში კი ძალაუფლებას ხელში ჩაიგდებს პროლეტარიატი, ხოლო მმართველობის ფორმა იქნება დიქტატურა. მარქსის თქმით, პროლეტარიატის დიქტატურა არის პროლეტარიატისჭეშმარიტი მმართველობისდემოკრატიის ერთადერთი შესაძლო ფორმასახე, რადგან ძალადობისამ დადროს ტერორისძალაუფლება გარეშეგადადის [[ეკონომიკურიმოსახლეობის კლასები|კლასების]]უმრავლესობის გაუქმებახელში. დამან ასევე ივარაუდა, რომ ეს პროცესები წარიმართება მხოლოდ მაშინ, როდესაც უუფლებო ეკონომიკურიპროლეტარიატი თანასწორობისმოსახლეობის დამყარებაუმრავლესობაში შეუძლებელიამოექცევა.
 
პროლეტარიატის დიქტატურის საჭიროებას უარყოფენ [[მემარცხენეობა|მემარცხენე]] ფრთის [[სოციალ-დემოკრატია|სოციალ-დემოკრატი]] და [[ანარქო-კომუნიზმი|ანარქო-კომუნისტი]] წარმომადგენლები. სოციალ-დემოკრატებს მიაჩნდათ, რომ თანასწორობის და სოციალური კეთილდღეობის მიღწევა შესაძლებელია კაპიტალიზმის შენარჩუნების მეშვეობითაც, ხოლო ანარქო-კომუნისტები ეჭვის თვალით უყურებდნენ ამდენი ძალაუფლების აკუმულირებას სახელმწიფოს ხელში, რომელსაც ისინი რეპრესიული ორგანოდ აღიქვავდნენ.
 
პრაქტიკაში პროლეტარიატის დიქტატურა პირველად დამყარდა [[რუსეთი|რუსეთში]] [[რუსეთის რევოლუცია|1917 წლის რევოლუციათა სერიის]] შემდეგ ხელისუფლებაში [[კომუნისტური პარტია|კომუნისტური პარტიის]] მოსვლის გზით. ეს პერიოდი რუსეთის ისტორიაში ცნობილია [[წითელი ტერორი]]ს სახელით.