|
'''ალუბალი''' ({{lang-la|Prunus cerasus}}) — მერქნიანი მცენარე [[ვარდისებრნი|ვარდისებრთა]] ოჯახის [[კურკოვანი კულტურები|კურკოვანთა]] გვარის. აქვს მორიგეობით განლაგებული ფოთლები, თეთრი ან ვარდისფერი ყვავილები, შეკრებილი ქოლგა ყვავილედებად. ნაყოფი წვნიანია, კურკიანა.
ალუბალი ყინვაგამძლეაყინვაგამძა, ადრემსხმოიარეადრემსხმოიარევნი (მოსავსლამოსავსლას იძლევა დარგვიდანდარიგვიდანსა მესამე-მეოთხე წელსწლს). ყოველწლიურად მაღალმოსავლიანი (დაახლოებით 10 ტ ჰა-ზე). ალუბლის ნაყოფი გემრიელია, შეიცავს 7,3-17,5% შაქარს, 0,8-2,4% მჯავას, 0,15-0,88% მთრიმლავ ნივთიერებას. იყენებენ ნედლად და გადამუშავებულს ([[მურაბა]], [[ჯემი]], [[კომპოტი]], [[ნაყენი]], [[საკონდიტრო ნაწარმი]]). ალუბალი გავრცელებულია ჩრდილოეთ ნახევარსფეროს ბევრ ქვეყანაში. საქართველოში გვხვდება ზღვის დონიდან 1600 მ-მდე. ვარაუდობენ, რომ ალუბალი წარმოიშვა [[ბალი|ბლისა]] და ქონდარა [[ბალამწარა]]ს ბუნებრივი შეჯვარებით. კულტურის ფორმებში განასხვავებენ 2 ჯგუფს — ბუჩქოვანსა და ხისებრს. ბუჩქოვანთა ნაყოფი მუქი ფერისაა, თითქმის შავი (ასეთ ნაყოფს მორელი ანუ გრიოტი ეწოდება). ცნობილია მათი გავრცელებული ჯიშები — ვლადიმირისა, ლიუბსკაია და სხვა. საქართველოში კულტივირებულია ესპანურა, ვლადიმირისა და ლიუბსკაია. დარაიონებულია — ქართული ალუბალი და პოდბელსკი.
ალუბალს ამრავლებენ თესლით, ფესვის ამონაყარითა და საძირეზე მყნობით. კარგად ხარობს ალუვიურ-კარბონატულსა და თიხნარ ნიადაგზე. ''ალუბლის მავნებლებია:'' [[ალუბლის ხერხია]], [[ალუბლის ხვატარი]], [[ალუბლის ბუზი]]. დაავადებებია: [[ნაყოფის სიდამპლე]], კლასტეროსპორიოზი, [[ვერტიცილიოზი]].
|
