ტიუმენი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 2:
'''ტიუმენი''' — უმსხვილესი ქალაქი და ადმინისტრაციული ცენტრი, რომელიც მდებარეობს [[ტიუმენის ოლქი|ტიუმენის ოლქში]] რუსეთში, მოსკოვის აღმოსავლეთით 2,500 კმ აღმოსავლეთით.
 
ტიუმენი ციმბირში პირველი რუსული დასახლება იყო. იგი დაარსდა [[1586]] წელს, როცა მხარი დაუჭირეს რუსეთის აღმოსავლეთით გაფართოებას. ტიუმენი ურალის მთათა აღმოსავლეთით ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი სამრეწველო და ეკონომიკური ცენტრია. მდებარეობს რამდენიმე მნიშვნელოვანი სავაჭრო მარშრუტის გადაკვეთაზე და საზღვაო ნავსადგურზე. ტიუმენი სამხედრო დასახლებიდან მსხვილ კომერციულ და სამრეწველო ქალაქად სწრაფად იქცა. ძველი ტიუმენის ცენტრალურ ნაწილში მრავალი ისტორიული ნაგებობაა.
 
დღეს ტიუმენი მნიშვნელოვანი ბიზნეს ცენტრია. ტიუმენში არის ტიუმენის ოლქის სატრანსპორტო კვანძი და სამრეწველო ცენტრი. იგი ყაზახეთს ესაზღვრება თავისი ნავთობის მდიდარი რეგიონით.
 
==გეოგრაფია==
ტიუმენის ფართობი 235 კვადრატული კილომეტრია (91 კვ miმილი). მისი ძირითადი მდინარე ტურა/დოლგაია, რომელიც გადაკვეთს ქალაქის ჩრდილო-დასავლეთით. მდინარე სანავიგაციოდ გამოიყენება. ტურის მარცხენა სანაპირო არის ჭაობიანი გრუნტის ნაკადი. იგი არაა ღრმა მდინარე.
 
მდინარის წყალდიდობის დროა გაზაფხულზე თოვლის დნობის სეზონი. გაზაფხულის წყალდიდობა ჩვეულებრივ მაისის მეორე ნახევარშია დამახასიათებელი, როდესაც მდინარე 8-10 ჯერ უფრო ფართოვდება, ვიდრე გვიან-ზაფხულის დაბალი წყლის სეზონზე. ქალაქი ჯებირებით არის დაცული დატბორვისგან, რომელიც 8 მეტრის სიმაღლის წყალს გაუძლებს. ტიუმენისთვის ყველაზე მაღალი წყალდიდობის დონე 1979 წელს დაფიქსირდა 9.15 მეტრი (30.0 ფუტი). უფრო მოგვიანებით, [[2007]] წელს, წყლის დონე იყო 7.76 მეტრი.
ხაზი 35:
მეორე მსოფლიო ომის დროს ქალაქში სწრაფი ზრდა და განვითარება მოხდა. [[1941]] წლის ზამთარში საბჭოთა კავშირის ევროპული ნაწილისგან ოცდაორი მსხვილი სამრეწველო საწარმო გადავიდა ტიუმენზე. გარდა ამისა, ომის დროს ტიუმენი გახდა "ქალაქი საავადმყოფო", სადაც ათასობით დაჭრილი ჯარისკაცი მოათავსეს.
 
[[ოპერაცია ბარბაროსა]]ს დროს, როდესაც იყო საშიშროება, რომ მოსკოვს გერმანიის არმია დაიპყრობდა. ამიტომ, ტიუმენი გახდა თავშესაფარი საბჭოთა ლიდერის ვლადიმირ [[ლენინი]]ს ნეშტისა. [[1941]] წლის ოქტომბერში ლენინის სხეული ფარულად გადაიტანეს მოსკოვის [[მავზოლეუმი]]დან, სადაც ფარული საფლავიმდებარეობს. იქ ამჟამად ტიუმენის სახელმწიფო სოფლის მეურნეობის აკადემიაა (ყოფილი ტიუმენის სოფლის მეურნეობის ინსტიტუტი).
 
ქალაქის განვითარებაზე გავლენა მოახდინა 1960-იანი წლების ტუმენის ოლქში ნავთობისა და გაზის აღმოჩენამ. [[სურგუტი]]სა და [[ნიჟნევარტოვსკი]]ს მახლობლად, ტიუმენი უახლოესი სარკინიგზო კვანძი და ბაზა გახდა, ხოლო რკინიგზა ჩრდილოეთით გაგრძელდა. ამ ეკონომიკური და მოსახლეობის სწრაფი ზრდის შედეგად, [[1963]]-[[1985]] წლებში საბჭოთა კავშირში ჩამოსული ათობით ათასი გამოცდილი კადრი მუშაობდა, ქალაქის სწრაფმა ზრდამ კი თავის მხრივ, სხვა პრობლემები მოიტანა. მისი სოციალური ინფრასტრუქტურა შეზღუდული იყო და ქალაქის შეზღუდულმა დაგეგმარებამ გამოიწვია არათანაბარი განვითარება, რომელთანაც ტიუმენს მოუწია ბრძოლა.
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ტიუმენი“-დან