ცხუმის საერისთავო: განსხვავება გადახედვებს შორის

{{ინფოდაფა ყოფილი სამეფო/ქვეყანა|მშობლიური სახელი=|გრძელი სახელი=ცხუმის სამთავრო|რეგიონი=[[აფხაზეთი]]|ქვეყანა=[[საქართველო]]|ერა=[[შუა საუკუნეები]]|სტატუსი=[[გაუქმებული]]|მართველობა=[[მონარქია]]|შექმნა=|შექმნის თარიღი=|შექმნის წელი=786|გაუქმება=|გაუქმების თარიღი=|გაუქმების წელი=1354|მოვლენა1=|მოვლენის თარიღი1=|მოვლენა2=|მოვლენის თარიღი2=|მოვლენა3=|მოვლენის თარიღი3=|მოვლენა4=|მოვლენის თარიღი4=|უპირველესი მოვლენა=|უპირველესის თარიღი=|უკანასკნელი მოვლენა=|უკანასკნელის თარიღი=|p1=აფხაზეთის სამეფო|დროშა_p1=Flag of the Kingdom of Egris-Abkhazia v2.svg|p2=|დროშა_p2=|p3=|დროშა_p3=|p4=|დროშა_p4=|p5=|დროშა_p5=|s1=საქართველოს სამეფო|დროშა_s1=Sakartvelo_-_drosha.svg|s2=|დროშა_s2=|s3=|დროშა_s3=|s4=|დროშა_s4=|s5=|დროშა_s5=|დროშის სურათი=|დროშის აღწერა=|გერბი=|გერბის ზომა=|გერბის აღწერა=|რუკის სურათი=|რუკის აღწერა=|რუკის სურათი2=|რუკის აღწერა2=|დედაქალაქი=[[ცხუმი]], [[ბაგრატის ციხე]]|უდიდესი ქალაქები=|latd=|latm=|latNS=|longd=|longm=|longEW=|დევიზი=|ჰიმნი=|ენები=[[ქართული ენა]] [[მეგრული ენა]] [[ბერძნული ენა]]|რელიგია=[[მართლმადიდებლობა]]|ვალუტა=[[სოლიდუსი]] [[პერპერა]] [[დინარი]]|ლიდერი1=|ლიდერი2=|ლიდერი3=|ლიდერი4=|ლიდერი5=|ლიდერი6=|ლიდერი7=|ლიდერი8=|ლიდერი9=|ლიდერის წელი1=|ლიდერის წელი2=|ლიდერის წელი3=|ლიდერის წელი4=|ლიდერის წელი5=|ლიდერის წელი6=|ლიდერის წელი7=|ლიდერის წელი8=|ლიდერის წელი9=|ლიდერის ტიტული=|ლიდერი1.1=|ლიდერი1.2=|ლიდერი1.3=|ლიდერი1.4=|ლიდერი1.5=|ლიდერის წელი1.1=|ლიდერის წელი1.2=|ლიდერის წელი1.3=|ლიდერის წელი1.4=|ლიდერის წელი1.5=|ლიდერის ტიტული2=|ლიდერი2.1=|ლიდერი2.2=|ლიდერი2.3=|ლიდერი2.4=|ლიდერი2.5=|ლიდერი2.6=|ლიდერის წელი2.1=|ლიდერის წელი2.2=|ლიდერის წელი2.3=|ლიდერის წელი2.4=|ლიდერის წელი2.5=|ლიდერის წელი2.6=|ლიდერის ტიტული3=|საკანონმდებლო ხელისუფლება=[[აფხაზეთის სამეფო]] (786-1008) [[საქართველოს სამეფო]] (1008-1330)|პალატა1=|პალატის ტიპი1=|პალატა2=|პალატის ტიპი2=<!-- ფართობი და მოსახლეობა -->|სტატ. წელი1=|ფართობი1=4200|სტატ. მოსახ1=|სტატ. წელი2=|ფართობი2=|სტატ. მოსახ2=|სტატ. წელი3=|ფართობი3=|სტატ. მოსახ3=|სტატ. წელი4=|ფართობი4=|სტატ. მოსახ4=|სტატ. წელი5=|ფართობი5=|სტატ. მოსახ5=|სქოლიო_ა=|სქოლიო_ბ=|სქოლიო_ჰ=|სქოლიოები=|დღეს=[[საქართველო]]}}

ცხუმის სამთავრო [[აფხაზთა სამეფო|აფხაზთა სამეფოს]] ერთ-ერთ ტერიტორიულ ადმინისტრაციულ ერთეულს წარმოადგენდა, რომელიც [[აფშილეთი|აფშილეთის]] ტერიტორიაზე წარმოიქმნა. [[ვახუშტი ბატონიშვილი|ვახუშტი ბაგრატიონს]] ეს საერისთავო მოხსენიებული აქვს იმ 8 საერისთავოს შორის, რომელიც მისი ცნობით, აფხაზთა პირველმა მეფემ [[ლეონ II]] დააარსა. მისი ტერიტორია [[ანაკოფია|ანაკოფიიდან]] [[ალანები|ალანიამდე]] ვრცელდებოდა.<ref>[[Vakhushti Bagrationi]], ''The History of Egrisi, Abkhazeti or Imereti'', part 1.</ref> სამთავროს ცენტრი [[ბაგრატის ციხე]] იყო. სამთავროს ცენტრი იყო ქალაქი [[Სოხუმი|ცხუმი]], ხოლო მთავრის რეზიდენცია - [[Ბაგრატის ციხე|ბაგრატის ციხე]].

VIII-X სს-ის მატერიალური კულტურის ნაშთები [[Სოხუმი|სოხუმში]] მცირე რაოდენობითაა წარმოდგენილი. XI-XIII სს-ის არქეოლოგიური ძეგლები წარმოდგენილია მდ. ბესლეთის მარცხენა ნაპირზე. დადასტურებულია ხის ნაგებობათა ნაშთები, ქვევრები, დოქები, ხელადები, ჭრაქები, ლანგრები. [[Ბაგრატის ციხე|ბაგრატის ციხის]] ტერიტორიაზე აღმოჩენილია XIXII-XIV სს-ის საფორტიფიკაციო ნაგებობათა ნაშთები, ქვევრები, დოქები, მოჭიქული კერამიკა და სხვ.

სოხუმის ცენტრალურ ნაწილში მდებარეობს [[Ბაგრატის ციხე|ბაგრატის ციხე]] (55X27 მ). გეგმაში ოვალური ფორმისა. ნაგებია რიყისა და კირქვის თლილი ქვებით. შემორჩენილია ოთხკუთხა გეგმის 2 კოშკი. შიდაციხის ტერიტორიაზე აღმოჩენილია სამი სამარხი. აღნიშნულ ფართობზე დადასტურებულია მრავალრიცხოვანი სუფრისა და სამზარეულო დანიშნულების კერამიკა, მოჭიქული ჭურჭლის ნატეხები, ხელსაფქვავები, საწაფები და სხვ. ციხე XIXII-XVXIV სს-ში ფუნქციონირებდა და წარმოადგენდა ცხუმის მთავრის რეზიდენციას.