კრაკატაუს ამოფრქვევა (1883): განსხვავება გადახედვებს შორის
[შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
No edit summary |
||
ხაზი 13:
[[25 აგვისტო|25 აგვისტოს]] კრაკატაუს ამოფრქვევები გააქტიურდა. [[26 აგვისტო|26 აგვისტოს]], დაახლოებით 13 საათზე ვულკანი პაროქსიზმულ ფაზაში შევიდა. 14 საათისთვის ფერფლის ღრუბელმა 27 კმ სიმაღლეს მიაღწია. ამ ეტაპზე ამოფრქვევა იყო უწყვეტი და აფეთქების ხმები ყოველ ათ წუთში ერთხელ ისმოდა. 20 კმ-ის არეალში მყოფი გემები იტყობინებოდნენ მძიმე ფერფლის ცვენას, რომლის დროსაც გემბანებზე ცვიოდა პემზის ნატეხები 10 სმ-იანი დიამეტრით. 18-დან 19 საათამდე მცირე ცუნამმა მიაღწია [[იავა|იავის]] სანაპიროებს, დაახლოებით 40 კმ-ის მოშორებით.
[[27 აგვისტო|27 აგვისტოს]] ოთხი უზარმაზარი აფეთქება მოხდა. პირველი აფეთქება მოხდა პერბოევატანზე, დილის 5 საათსა და 30 წუთზე, რამაც წარმოქმნა ცუნამი ტელოკ-ბეტონგის ([[ბანდარ-ლამპუნგი|ბანდარ-ლამპუნგის]]) მიმართულებით. 6 საათსა და 44 წუთზე ახალი აფეთქება მოხდა დანანთან, რომელსაც მოჰყვა ცუნამის ტალღები აღმოსავლეთისა და დასავლეთის მიმართულებით. უდიდესი აფეთქება მოხდა 10 საათსა და 2 წუთზე. ის იმდენად ძლიერი იყო, რომ მისი ხმა 3110 კმ-ის მოშორებით, ქალაქ [[პერთი|პერთში]] (დასავლეთი [[ავსტრალია]]) და 4800 კმ-ის მოშორებით კუნძულ [[როდრიგესი (კუნძული)|როდრიგესზე]] ([[მავრიკი|მავრიკთან]] ახლოს; აქ ეს ხმა ახლოს მყოფი გემიდან გასროლილი ზარბაზნის ხმა ეგონათ) ისმოდა. მესამე აფეთქების ხმა ცნობილია, როგორც ყველაზე მაღალი ხმა, რომელიც ისტორიაში გაუგიათ:<ref>[https://www.independent.co.uk/news/science/how-krakatoa-made-the-biggest-bang-5336165.html "How Krakatoa made the biggest bang"]; ''[[The Independent]]'', 3 May 2006</ref><ref name="Symons88">{{cite book|url=https://archive.org/stream/eruptionkrakato00whipgoog#page/n12/mode/2up |title=Symons, G.J. (ed) ''The Eruption of Krakatoa and Subsequent Phenomena'' (Report of the Krakatoa Committee of the Royal Society). London, 1888 |publisher=Internet Archive |year=1888 |accessdate=2015-05-05}}</ref> გამოთვლილია, რომ 160 კმ-ით დაშორებით გაგონილი ხმა 180
=== საბოლოო ფეთქებადი ამოფრქვევა ===
მეოთხე კოლოსაური აფეთქების შედეგად წარმოქმნილი ტალღის სიჩქარე 1 086 [[კმ]]/[[სთ]] იყო. შეფასების შედეგად დადგინდა, რომ ამოფრქვევის ხმამ 5000 კმ-ში 310 დეციბელს მიაღწია.<ref name="winchester" /> ეს იმდენად ძლიერი იყო, რომ 64 კმ-ის მოშორებით, ზონდის ყურეში გემებზე მყოფ მეზღვაურთა [[დაფის აპკი|დაფის აპკები]] გაარღვია,<ref name="winchester">{{Cite book| last=Winchester| first=Simon| authorlink=Simon Winchester| title=Krakatoa: The Day the World Exploded, August 27, 1883| publisher=Penguin/Viking| year=2003| isbn=978-0-670-91430-2| title-link=Krakatoa: The Day the World Exploded, August 27, 1883}}</ref> ხოლო 160 კმ-ით მოშორებულ ობიექტებს 8.5 მეგაპასკალი წნევით დაარტყა, მაგ., [[ბატავია (ჰოლანდიის ოსტინდოეთი)|ბატავიაში]] გაზის მომპოვებლები დარტყმამ ბორტიდან გადაყარა.
== ლიტერატურა ==
|