საქართველოს მთავრობა: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 2:
{{საქართველოს პოლიტიკა}}
 
'''საქართველოს მთავრობა''' — [[საქართველო]]ს აღმასრულებელი ხელისუფლების უმაღლესი ორგანო, რომელიც ახორციელებს ქვეყნის საშინაო და საგარეო პოლიტიკას. მთავრობა ანგარიშვალდებული და პასუხისმგებელია საქართველოს პარლამენტის წინაშე<ref>[[#matsne95matsne18|საქართველოს კონსტიტუცია]]: მუხლი 7854. ნაწილი პირველი და მეორე. ''წაკითხვის თარიღი: {{date|2018-12-0226}}''</ref><ref>[[#matsne95matsne04|მთავრობის საქმიანობის წესი]]: მუხლი 1. ''წაკითხვის თარიღი: {{date|2018-12-0226}}''.</ref>. მთავრობა შედგება [[საქართველოს პრემიერ-მინისტრი|პრემიერ-მინისტრისა]] და [[საქართველოს მინისტრი|მინისტრებისგან]], რომლებიც საგარეო ურთიერთობებში წარმოადგენენ ქვეყანას თავიანთი კომპეტენციის ფარგლებში. მთავრობის შემადგენლობაში შეიძლება იყოს ერთი ან რამდენიმე [[საქართველოს სახელმწიფო მინისტრი|სახელმწიფო მინისტრი]]<ref>[[#matsne95|საქართველოს კონსტიტუცია]]: მუხლი 78. ნაწილი მეორე და მეოთხე. ''წაკითხვის თარიღი: {{date|2018-12-02}}''</ref><ref>[[#matsne95|მთავრობის საქმიანობის წესი]]: მუხლი 2. ''წაკითხვის თარიღი: {{date|2018-12-02}}''</ref>.
 
საქართველოს მთავრობა აღმასრულებელი ხელისუფლების განხორციელებას უზრუნველყოფს სამინისტროებისა და მათი მმართველობის სფეროში შემავალი სახელმწიფო საქვეუწყებო დაწესებულებების მეშვეობით<ref>[[#matsne95|მთავრობის საქმიანობის წესი]]: მუხლი 4. პუნქტი 1. ''წაკითხვის თარიღი: {{date|2018-12-02}}''</ref>. მთავრობის უფლებამოსილება იწყება კონსტიტუციით განსაზღვრულ შემთხვევებში და დადგენილი წესით მთავრობის წევრთა დანიშვნისთანავე.<ref>[[#matsne95|საქართველოს კონსტიტუცია]]: მუხლი 78. ნაწილი მერვე. ''წაკითხვის თარიღი: {{date|2018-12-06}}''</ref>
ხაზი 8:
==ისტორია==
===პირველი რესპუბლიკა===
დამოუკიდებელი საქართველოს ისტორიაში, მთავრობა, როგორც [[აღმასრულებელი ხელისუფლეახელისუფლება|აღმასრულებელი ხელისუფლების]] უმაღლესი ორგანო, პირველად შეიქმნა [[1918|1918 წელს]], [[26 მაისი|26 მაისს]], საქართველოს დამოუკიდებლობის გამოცხადების და პირველი რესპუბლიკის შემქნის შემდეგ. მაშინ [[საქართველოს ეროვნული საბჭო]]ს მიერ დამტკიცდა მთავრობის შემადგენლობა. პირველ მთავრობაში შედიოდა რვა მინისტრი, მათგან ერთი — [[ნოე რამიშვილი]] იყო მთავრობის თავმჯდომარე. 24 ივლისს რამიშვილი პოსტზე [[ნოე ჟორდანია]]მ შეცვალა. {{ფაქტი|მთავრობამ 1921 წლის მარტამდე, საფრანგეთში ემიგრაციამდე იარსება|21|12|2018}}.
 
===საბჭოთა პერიოდი===
საქართველოს [[რუსეთი#საბჭოთა რუსეთი|საბჭოთა რუსეთის]] მიერ ოკუპაციის შემდგომ, ქვეყანაში ძალაუფლება მთლიანად ხელში ჩაიგდო [[საქართველოს რევოლუციური კომიტეტი|საქართველოს რევკომმა]] და გააუქმა ხესუფლების ყველა მოქმედი ორგანო, მათ შორის მთავრობა. ამის შემდგომ, აღმასრულებელი ხელისუფლების ფორმირების საბჭოური პერიოდი. ყველა შემდგომი პერიოდის საქართველოს საბჭოთა კონსტიტუციაში გათვალისწინებული იყო აღმასრულებელი ხელისუფლების ორგანო, თუმცა ის არ იყო კლასიკური გაგებით მთავრობა და მისი უფლებამოსილებაც შეზღუდული იყო. რეალურ ძალაუფლებას ქვეყანაში ფლობდა კომუნისტური პარტია, [[პროლეტარიატი|პროლეტარიატის]] [[დიქტატურა|დიქტატურის]] სახელით.
 
[[1922|1922 წლის]] [[2 მარტი|2 მარტს]] ქვეყანში საბჭოთა ხელისუფლების გამოცხადებიდან ერთი კვირის თავზე, საქართველოს საბჭოების პირველმა ყრილობამ მიიღო საქართველოს რიგით პირველი საბჭოთა კონსტიტუცია, რომლის ძალითაც შეიქმნა მმართველობის უმაღლეს ორგანო - საქართველოს სსრ ''ახალხოსახალხო კომისართა საბჭო'' (''შემოკლებით სახკომსაბჭო''), რომელსაც [[საქართველოს სსრ კომუნისტური პარტია|კომპარტიის]] ცენტრალური კომიტეტი ქმნიდა. 1927 წლის კონსტიტუციამ უცვლელად დატოვა ხელისუფლებისა და მმართველობის უმაღლესი და ადგილობრივი ორგანოების სტრუქტურა.
 
===გარდამავალი პერიოდი===
 
===მეორე კონსტიტუციის პერიოდი===
1995 წელს მიღებულ [[საქართველოს კონსტიტუცია|კონსტიტუციაში]] მთავრობა, როგორც აღმასრულებელი ხელისუფლების დამოუკიდებელი ორგანო, არ იყო გათვალისწინებული. აღმასრულებელ ხელისუფლებას ახორციელებდა [[საქართველოს პრეზიდენტი]] მთავრობის წევრების – მინისტრების მეშვეობით.<ref>[[#matsne95|საქართველოს კონსტიტუცია]]: მუხლები 77, 78, 79, 80 და 81. ''წაკითხვის თარიღი: {{date|2018-12-26}}''</ref> 2004 წლის თებერვლის საკონსტიტუციო ცვლილებებით შეიქმნა მთავრობა, რომელსაც ხელმძღვანელობს პრემიერ-მინისტრი. პირველი პრემიერ მინისტრი იყო [[ვარდების რევოლუცია|ვარდების რევოლუციის]] ლიდერი [[ზურაბ ჟვანია]], რომელიც მთავრობის ხელმძღვანელი იყო 2004-2005 წლებში. 2005 წელს ჟვანიას მოულოდნელი გარდაცვალების შემდეგ [[საქართველოს ფინანსთა სამინისტრო|ფინანსთა მინისტრი]] [[ზურაბ ნოღაიდელი]] გახდა ახალი მთავრობის მეთაური. ნოღაიდელის მთავრობა მოქმედებდა 2005-2007 წლებში.
 
მთავრობის მორიგი ცვლილება განხორციელდა [[საქართველოს პოლიტიკური კრიზისი (ნოემბერი 2007)|2007 წლის ნოემბრის პოლიტიკური კრიზისის]] შემდეგ. პრემიერ-მინისტრის პოსტზე დაინიშნა [[ვლადიმერ გურგენიძე]], რომელიც მანადმე საბანკო სექტორში მოღვაწეობდა. 2008 წლის [[რუსეთ-საქართველოს ომი (2008)|აგვისტოს ომის]] შემდეგ, 2008 წლის ნოემბერში კვლავ განხორციელდა მთავრობის ცვლილება - გურგენიძის ნაცვლად პრემიერ-მინისტრად დაინიშნა [[გრიგოლ მგალობლიშვილი]], რომელიც მალევე, 2009 წლის გაზაფხულზე შეცვალა [[ნიკოლოზ გილაური|ნიკა გილაურმა]]. მთავრობის კიდევ ერთი ცვლილება განხორციელდა 2012 წლის [[საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები (2012)|საპარლამენტო არჩევნების]] წინ. პრემიერ-მინისტრად დაინიშნა [[ივანე მერაბიშვილი]], რომელიც მანამდე [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|შინაგან საქმეთა]] მინისტრი იყო.
ხაზი 100:
==რესურსები ინტერნეტში==
*{{cite web |url=http://www.government.gov.ge/ |title=საქართველოს მთავრობა |work=ოფიციალური ვებ საიტი |publisher=[[საქართველოს მთავრობის ადმინისტრაცია]] |date=2014 |accessdate=2018 |ref=gov}}
*{{cite web |url=https://matsne.gov.ge/ka/document/view/30346?publication=35 |title=საქართველოს კონსტიტუცია |work=საქართველოს რესპუბლიკის კონსტიტუციური კანონი |author= |publisher=[[საქართველოს საკანონმდებლო მაცნე]] |date={{date|19952018-0803-2423}} |accessdate={{date|2018}} |ref=matsne95matsne18}}
*{{cite web |url=https://matsne.gov.ge/ka/document/view/30346?publication=33 |title=საქართველოს კონსტიტუცია |work=საქართველოს რესპუბლიკის კონსტიტუციური კანონი |author= |publisher=[[საქართველოს საკანონმდებლო მაცნე]] |date={{date|2013-10-04}} |accessdate={{date|2018}} |ref=matsne13}}
*{{cite web |url=https://matsne.gov.ge/ka/document/view/30346?publication=0 |title=საქართველოს კონსტიტუცია |work=საქართველოს რესპუბლიკის კონსტიტუციური კანონი |author= |publisher=[[საქართველოს საკანონმდებლო მაცნე]] |date={{date|1995-08-24}} |accessdate={{date|2018}} |ref=matsne95}}
*{{cite web |url=https://matsne.gov.ge/ka/document/view/2062?publication=37 |title=საქართველოს მთავრობის სტრუქტურის, უფლებამოსილებისა და საქმიანობის წესის შესახებ |author= |publisher=[[საქართველოს საკანონმდებლო მაცნე]] |date={{date|2004-02-11}} |accessdate={{date|2018}} |ref=matsne04}}
*{{cite web |url=http://www.nplg.gov.ge/gsdl/cgi-bin/library.exe?e=d-01000-00---off-0samartal--00-1--0-10-0--0-0---0prompt-10--.%2e-4----4---0-1l--11-ka-10---10-help-50--00-3-1-00-0-00-11-1-1utfZz-8-00-0-11-1-0utfZz-8-10&cl=CL4.6&d=HASH018e083605e388a0f0c0f1d1.3.5&gt=1 |title=საქართველოს კონსტიტუციური სამართალი |work=თავი 7 საბჭოთა პერიოდის საქართველოს კონსტიტუციები |author=ზაზა რუხაძე, საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია |publisher=[[სპებ]], ''ციფრული ბიბლიოთეკა „ივერიელი“'' |date={{date|1999}} |accessdate={{date|2018}} |ref=სპებ99}}
 
==სქოლიო==