ლადო ალექსი-მესხიშვილი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 7:
| წარწერა =
| დაბსახელი = ლადო ალექსი-მესხიშვილი
| დაბთარიღი = [[16 თებერვალი]]/[[28 თებერვალი]],{{დაბადების [[თარიღი და ასაკი|1857]]|2|28}}
| დაბადგილი = [[თბილისი]]
| გარდთარიღი = [[24 ნოემბერი]],{{გარდაცვალების [[თარიღი და ასაკი|1920]]|11|24|1857|2|28}}
| გარდადგილი = [[თბილისი]]
| სხვა სახელები=
ხაზი 20:
| გამორჩეული როლები =
}}
'''ვლადიმერ სარდიონის ძე ალექსი-მესხიშვილი''', ''ლადო მესხიშვილი'' (დ. [[28 თებერვალი]] <small> [ ძვ. სტ. 16 თებერვალი]</small>, [[1857]], [[თბილისი]] — გ. [[24 ნოემბერი]], [[1920]], იქვე) — [[ქართველები|ქართველი]] მსახიობი და რეჟისორი. [[საქართველოს სსრ სახალხო არტისტი|რესპუბლიკის სახალხო არტისტი]] (წოდება მიენიჭა გარდაცვალების შემდეგ, 1930 წელს).
 
==ბიოგრაფია==
სწავლობდა თბილისის ერთ-ერთ კერძო პანსიონში, შემდეგ [[მოსკოვის უნივერსიტეტისუნივერსიტეტი]]ს სამედიცინო ფაკულტეტზე. ავადმყოფობის გამო უნივერსიტეტი ვერ დაამთავრა, სამშობლოში დაბრუნდა და მასწავლებლად დაიწყო მუშაობა თელავის ქალთა სასწავლებელში. აქ სამ წელიწადს იმსახურა, პარალელურად მონაწილეობდა რუს სცენისმოყვარეთა სპექტაკლებში. [[1881|1881 წელს]] შევიდა თბილისის ქართულ დრამატულ დასში. [[1887]]–[[1890]] წლებში კი რუსულ სცენაზე გამოდიოდა. [[1890]]–[[1896]] ხელმძღვანელობდა თბილისის, [[1897]]–[[1906]] — ქუთაისის დრამატულ დასებს. [[1905|1905 წელს]] ალექსი-მესხიშვილი მხარს უჭერდა სახალხო ბრძოლას, თვითონაც იბრძოდა ბარიკადებზე, მიტინგებზე რევოლუციურ ლექსებს კითხულობდა. ტირანიისა და სოციალური უსამართლობის წინააღმდეგ პროტესტს გამოხატავდა მისი დადგმებიც: [[ ვინჩენცო მონტი| ვინჩენცო მონტის]] „გაიუს გრაკქუსი“ და ჰაუპტმანის[[გერჰარტ ჰაუპტმანი|გერჰარტ ჰაუპტმანი]]ს „ფეიქრები“, რომლებშიც ალექსი-მესხიშვილი თვითონვე ასრულებდა მთავარ როლებს. 1906–1910, 1915–1920 ლადო ალექსი-მესხიშვილი [[რუსული ენა|რუსულ ენაზე]] მოღვაწეობდა (1907 მოსკოვის სამხატვრო თეატრში).
 
[[1910]]–[[1914]] იგი სათავეში ედგა თბილისის, [[1914]]–[[1915]] — [[მესხიშვილის თეატრი|ქუთაისის თეატრებს]]. ალექსი-მესხიშვილის გმირები ებრძოდნენ უსამართლობას, ექომაგებოდნენ ჩაგრულებს, იღვწოდნენ კაცობრიობის ნათელი მომავლისათვის. ამ გმირებს იგი წარმოსახავდა რომანტიკული მგზნებარებით, პოეტური აღმაფრენით. მისი უმნიშვნელოვანესი როლებია: ლევან ხიმშიაშვილი (ერისთავის[[გიორგი ერისთავი]]ს „სამშობლო“), გაიოზ ფარავა (გუნიას[[ვალერიან გუნია]]ს „და-ძმა“), სულეიმანი (სუმბათაშვილის[[ალექსანდრე სუმბათაშვილ-იუჟინი]]ს „ღალატი“), ჰამლეტი (შექსპირის[[უილიამ შექსპირი]]ს „ჰამლეტი“), ურიელ აკოსტა (გუცკოვის[[კარლ გუცკოვი]]ს „ურიელ აკოსტა“), კეისარი (უილიამ შექსპირის „იულიუს კეისარი“), ფრანც და კარლ მოორები (შილერის[[ფრიდრიხ შილერი|ფრიდრიხ შილერი]]ს „ყაჩაღები“), რუი ბლაზი (ჰიუგოს[[ვიქტორ ჰიუგო| ვიქტორ ჰიუგო]]ს „რუი ბლაზი“).
 
საინტერესოა ალექსი-მესხიშვილის მიერ შექმნილი კომედიური და სახასიათო სახეებიც: რასპლუევი ([[ალექსანდრე სუხოვო-კობილინისკობილინი|ალექსანდრე სუხოვო-კობილინი]]ს „კრეჩინსკის ქორწინება“), გოროდნიჩი (გოგოლის[[ნიკოლოზ გოგოლი|ნიკოლოზ გოგოლი]]ს „რევიზორი“) და სხვა. დადგმული აქვს 100-ზე მეტი პიესა, ქართული სცენის მრავალი ოსტატი გამოზარდა. ალექსი-მესხიშვილმა ქართული სცენისათვის არაერთი დრამატული ნაწარმოები თარგმნა. [[1916]]–[[1918]] წლებში რუსეთში ყოფნის დროს გადაიღეს კინოფილმებში „მამები და შვილები“, „შურისძიების ღმერთი“ და სხვა.
 
ალექსი-მესხიშვილის სახელი აქვს მინიჭებული [[მესხიშვილის თეატრი|ქუთაისის დრამატულ თეატრს]] ([[1940]]).
ხაზი 46:
{{DEFAULTSORT:ალექსი-მესხიშვილი, ვლადიმერ (ლადო)}}
[[კატეგორია:ქართველი რეჟისორები]]
[[კატეგორია:ქართველი მსახიობები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 28 თებერვალი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1857]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 24 ნოემბერი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1920]]
[[კატეგორია:ქართველი რეჟისორები]]
[[კატეგორია:ქართველი მსახიობები]]
[[კატეგორია:საქართველოს სახალხო არტისტები]]
[[კატეგორია:დიდუბის პანთეონში დაკრძალულები]]