ქაიხოსრო ბატონიშვილი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ხაზი 30:
 
==ბიოგრაფია==
განათლება მიიღო [[გელათის აკადემია|გელათში]], სადაც ბერად აღკვეცილი [[შემოქმედის ეპარქია|შემოქმედის]] ეპისკოპოსად ემზადებოდა. ცნობილი1797 იყოწელს გონებითაქაიხოსრო დაერისკაცობას განათლებით. დედანში კითხულობდა ბერძენდაუბრუნდა და ლათინგურიაში ავტორებსჩავიდა. ქაიხოსროგადააყენა მთავარი [[მამიავახტანგ VIII გურიელი]]. ვახტანგი მცირეწლოვანებაშიაგრძელებდა სამთავროსბრძოლას განაგებდატახტისთვის და ფლობდაასევე საშემოქმედლოსმისი ეკლესიისძმა ყმა-მამულს.ლევან [[უჩხუბი]]დანგურიელის რეზიდენცია გადაიტანა შემოქმედის ციხეშიწინააღმდეგ. ენერგიულილევანმა საქმიანობითდა შეკვეცაქაიხოსრომ ფეოდალთა თვითნებობამოილაპარაკეს და გააძლიერაშეიპყრეს მთავრისვახტანგი, ხელისუფლება.მაგრამ ამისთვისსოლომონ აიღოII-ის ლანჩხუთის,ჩარევით ბაილეთის,ქაიხოსრომ ლიხაურისავახტანგი და ასკანის ციხეებიგაათავისუფლა. მოიწვიავახტანგმა საეკლესიო[[ახალციხის კრებასაფაშო|ახალციხის დაფაშა]] აკრძალასელიმ ტყვეებითხიმშიაშვილს, ვაჭრობაშეაფარა (ტყვეებითთავი. მოვაჭრეებსქაიხოსროს სიკვდილითთხოვნით სჯიდა).1804 მოაწესრიგაწელს ვაჭრობა.[[სელიმ-ფაშა|სელიმმა]] საგარეოიგი ურთიერთობაშიშეიპყრო, ანტიოსმალურმაგრამ პოლიტიკასსოლომონ ატარებდაII-ისა და მხარს[[პავლე უჭერდაციციანოვი]]ს გურიისთხოვნით სამთავროს რუსეთთან კავშირსგაათავისუფლა.
 
1804 წელს ქაიხოსრომ ოფიციალურად ითხოვა რუსეთის იმპერიის ქვეშევრდომობაში შესვლა. 1804 წლის 25 აპრილს [[ელაზნაურის შეთანხმება|ელაზნაურის შეთანხმებით]] რუსეთმა გურია ქვეშევრდომობაში მიიღო, როგორც იმერეთის სამეფოს ნაწილი. ცნობა ელაზნაურის შეთანხმების შესახებ ქაიხოსრო გურიელმა 1804 წლის 29 მაისს მიიღო. ამან გაანაწყენა ვახტანგ და ლევან გურიელები, რომლებიც ანტირუსული განწყობით ცნობილ სოლომონ II-ს დაუახლოვდნენ. ქაიხოსრომ ხელთ იგდო ლევან გურიელის წერილი სოლომონ II-სადმი, რომელიც იმერეთის მეფისა და ოსმალეთის ურთიერთობას ადასტურებდა. ქაიხოსრომ ეს წერილი ციციანოვს გაუგზავნა და მადლობაც დაიმსახურა. 1805ქაიხოსროსგან წელსდევნილი ლევან გურიელი იმერეთში გაიქცა და ცდილობდა, ქაიხოსროს წინააღმდეგ იონ რიკჰოფი გამოეყენებინა. ქაიხოსრომ [[ფოთი]]ს ოსმალთა რაზმისა და ზარბაზნის გამოყენებით ლევანის საბატონიშვილო მამული დაუბრუნადაიკავა. ვახტანგს1804 წელს პიოტრ ლიტვინოვმა ქაიხოსრო სამეგრელოში ლევან ბატონიშვილთან შესარიგებლად მიიწვია. სოლომონ II-მ ქაიხოსრო გურიელი გააფრთხილა, მაგრამრუსებს ესარ უკანასკნელიენდოო. ქაიხოსრომ სამეგრელოში წასვლა გადაიფიქრა და ლიტვინოვი გურიაში მიიწვია. ორი გურიელისა და ლიტვინოვის შეხვედრა შედგა გურიაში. ლიტვინოვმა ქაიხოსროს და ლევანს სამთავროს ტერიტორიის გაყოფა შესთავაზა. შემუშავებული იქნა გაყოფის პროექტიც. გადაწყდა, რომ მედიატორებად სამეგრელოს თავადები და ჭყონდიდელი მთავარეპისკოპოსი მოეწვიათ, საბოლოოდ მედიატორებად მიწვეული პირები გურიაში ვერ ჩავიდნენ და სამთავროს გაყოფა არ შედგა. 1805 წლის აპრილში სოლომონ II ჯარით შევიდა [[საჯავახო (მხარე)|საჯავახოში]] და აიძულა ქაიხოსრო საბატონიშვილო მამული მალედაებრუნებინა გარდაიცვალალევანისთვის.
1797 წელს ერისკაცობას დაუბრუნდა და გურიაში ჩავიდა. გადააყენა მთავარი [[ვახტანგ III გურიელი]]. ვახტანგი აგრძელებდა ბრძოლას ტახტისთვის და ასევე მისი ძმა ლევან გურიელის წინააღმდეგ. ლევანმა და ქაიხოსრომ მოილაპარაკეს და შეიპყრეს ვახტანგი, მაგრამ სოლომონ II-ის ჩარევით ქაიხოსრომ ვახტანგი გაათავისუფლა. ვახტანგმა [[ახალციხის საფაშო|ახალციხის ფაშა]] სელიმ ხიმშიაშვილს, შეაფარა თავი. ქაიხოსროს თხოვნით 1804 წელს [[სელიმ-ფაშა|სელიმმა]] იგი შეიპყრო, მაგრამ სოლომონ II-ისა და [[პავლე ციციანოვი]]ს თხოვნით გაათავისუფლა.
 
1804 წელს ქაიხოსრომ ოფიციალურად ითხოვა რუსეთის იმპერიის ქვეშევრდომობაში შესვლა. 1804 წლის 25 აპრილს [[ელაზნაურის შეთანხმება|ელაზნაურის შეთანხმებით]] რუსეთმა გურია ქვეშევრდომობაში მიიღო, როგორც იმერეთის სამეფოს ნაწილი. ცნობა ელაზნაურის შეთანხმების შესახებ ქაიხოსრო გურიელმა 1804 წლის 29 მაისს მიიღო. ამან გაანაწყენა ვახტანგ და ლევან გურიელები, რომლებიც ანტირუსული განწყობით ცნობილ სოლომონ II-ს დაუახლოვდნენ. ქაიხოსრომ ხელთ იგდო ლევან გურიელის წერილი სოლომონ II-სადმი, რომელიც იმერეთის მეფისა და ოსმალეთის ურთიერთობას ადასტურებდა. ქაიხოსრომ ეს წერილი ციციანოვს გაუგზავნა და მადლობაც დაიმსახურა. 1805 წელს ქაიხოსრომ საბატონიშვილო მამული დაუბრუნა ვახტანგს, მაგრამ ეს უკანასკნელი მალე გარდაიცვალა.
 
1809 წელს სამთავროს საქმეებს ჩამოსცილდა და მმართველობა მისივე აღზრდილ [[მამია V გურიელი|მამია გურიელს]] გადააბარა. 1820 წელს წინ აღუდგა ეგზარქოს თეოფილაქტეს საეკლესიო რეფორმას და შეიფარა იმერეთის აჯანყების მეთაური [[ივანე აბაშიძე (გ. 1822)|ივანე აბაშიძე]]. აჯანყების დამარცხების შემდეგ თურქეთში გადაიხვეწა.
 
==პოლიტიკა==
ცნობილი იყო გონებითა და განათლებით. დედანში კითხულობდა ბერძენ და ლათინ ავტორებს. ქაიხოსრო [[მამია V გურიელი]]ს მცირეწლოვანებაში სამთავროს განაგებდა და ფლობდა საშემოქმედლოს ეკლესიის ყმა-მამულს. [[უჩხუბი]]დან რეზიდენცია გადაიტანა შემოქმედის ციხეში. ენერგიული საქმიანობით შეკვეცა ფეოდალთა თვითნებობა და გააძლიერა მთავრის ხელისუფლება. ამისთვის აიღო ლანჩხუთის, ბაილეთის, ლიხაურისა და ასკანის ციხეები. მოიწვია საეკლესიო კრება და აკრძალა ტყვეებით ვაჭრობა (ტყვეებით მოვაჭრეებს სიკვდილით სჯიდა). მოაწესრიგა ვაჭრობა. საგარეო ურთიერთობაში ანტიოსმალურ პოლიტიკას ატარებდა და მხარს უჭერდა გურიის სამთავროს რუსეთთან კავშირს. იმერეთის მეფე სოლომონ II გურიელსა და დადიანს რუსეთის წინააღმდეგ ბრძოლისაკენ მოუწოდებდა, მაგრამ გურიაში სოლომონ II-ს საკმაოდ გავლენიანი მოწინააღმდეგე ჰყავდა სიმონ გურიელის ქვრივის, მარინეს სახით, რომელიც მამის, ზურაბ წერეთლის ჩაგონებით რუსული ორიენტაციის მომხრე იყო და ყოველნაირად უშლიდა ხელს სოლომონ II-ის გავლენის გავრცელებას გურიის სამთავროზე და მისი გეგმების შესახებ საქმის კურსში აყენებდა რუსეთის ხელისუფლებას.
 
==ოჯახი==