აინ რენდი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ხაზი 72:
[[ესთეტიკა]]ში, რენდი ხელოვნებას უწოდებდა „ხელოვანის მეტაფიზიკურ ფასეულობებსა დაფუძნებულ რეალობის განსხვავებულად შექმნას“.<ref>{{harvnb|Sciabarra|1995|pp=204–205}}.</ref> მისი თქმით, ხელოვნების საშუალებით, შესაძლებელია ფილოსოფიური კონცეფციები გადმოიცეს კონკრეტულ ფორმაში, რომლის გაგებაც ადვილია და რომელსაც შესწევს ძალა დააკმაყოფილოს ადამიანთა გრძნობები. თავად რენდი ძირითადად ფოკუსირებული იყო ლიტერატურაზე;<ref>{{harvnb|Peikoff|1991|p=428}}.</ref> მისი აზრით, [[რომანტიზმი]] ყველაზე ზუსტად ასახავდა ადამიანთა თავისუფალი ნების არსებობას. ლიტერატურისადმი საკუთარ მიდგომას რენდი „რომანტიულ რეალიზმს“ უწოდებდა.<ref>{{harvnb|Sciabarra|1995|p=207}}; {{harvnb|Peikoff|1991|p=437}}.</ref>
 
რენდს არაერთხელ უთქვამს, რომ მასზე ყველაზე დიდი გავლენა [[არისტოტელე]]მ მოახდინა;<ref>{{harvnb|Rand|1992|p=1171}}</ref> იგი ხშირად ამბობდა, რომ ფილოსოფიის ისტორიაში მხოლოდ „სამი ა“-ს რეკომენდირება შეეძლო: [[არისტოტელე]]სი, [[თომას აკვინელი|აკვინელი]]ს და აინ რენდის.<ref name="Sciabarra1995p12">{{harvnb|Sciabarra|1995|p=12}}.</ref> მაიკ უოლესისთვის 1959 წელს მიცემულ ინტერვიუში, კითხვაზე, თუ საიდან გამომდინარეობდა მისი ფილოსოფია, რენდმა უპასუხა: „ჩემი გონებიდან, მაგრამ, იმის გაგებით, რომ დავალებული ვარ არისტოტელეს — ერთადერთი ფილოსოფოსის, რომელმაც ჩემზე გავლენა მოახდინა, მიმართ. დანარჩენი მე მეკუთვნის“.<ref>{{harvnb|Podritske|Schwartz|2009|pp=174–175}}.</ref> თუმცა, თავდაპირველად, რენდი მოხიბლული იყო [[ფრიდრიხ ნიცშე]]თიც.<ref>{{harvnb|Heller|2009|p=42}}; {{harvnb|Burns|2009|pp=16, 22}}; {{harvnb|Sciabarra|1995|pp=100–106}}.</ref> ექსპერტებმა მისი გავლენა რენდის ადრეულ დღიურებში<ref>{{harvnb|Rand|1997|p=21}}; {{harvnb|Burns|2009|pp=24–25}}; {{harvnb|Sciabarra|1998|pp=136, 138–139}}.</ref> და „ჩვენ ცოცხლებში“<ref>{{harvnb|Merrill|1991|pp=38–39}}; {{harvnb|Sciabarra|1998|p=135}}; Loiret-Prunet, Valerie. "Ayn Rand and Feminist Synthesis: Rereading ''We the Living''". In {{harvnb|Gladstein|Sciabarra|1999|p=97}}.</ref> და წერის მისეულ სტილში იპოვეს. თუმცა,<ref>{{harvnb|Badhwar|Long|2010}}; Sheaffer, Robert. "Rereading Rand on Gender in the Light of Paglia". In {{harvnb|Gladstein|Sciabarra|1999|p=313}}.</ref> იმ მომენტისთვის, როცა რენდმა „პირველწყარო“ დაწერა, იგი უკვე ეწინააღმდეგებოდა ნიცშეს იდეებს<ref>{{harvnb|Burns|2009|pp=41, 68}}; {{harvnb|Heller|2009|p=42}}; {{harvnb|Merrill|1991|pp=47–49}}.</ref> და ადრეულ წლებშიც კი მისი [ნიშცეს] გავლენის დონე საკმაოდ საკამათოა.<ref>{{harvnb|Burns|2009|pp=303–304}}; {{harvnb|Sciabarra|1998|pp=135, 137–138}}; Mayhew, Robert. "''We the Living'' '36 and '59". In {{harvnb|Mayhew|2004|p=205}}.</ref> რაციონალური ეგოიზმი რენდამდე აღწერა [[ნიკოლაი ჩერნოვეცკი]]მ, [[1863]] წელს, ნოველაში „რა გავაკეთოთ?“;<ref>{{harvnb|Walicki|Andrews-Rusiecka|1979|p=196}}.</ref> ზოგიერთი კრიტიკოსის აზრით,<ref>{{harvnb|Weiner|2016}}.</ref> „რა გავაკეთოთ?“ არის რენდის შთაგონების წყარო. მაგალითად, ჩერნოვეცკის წიგნის მთავარი გმირი, ლოპუხოვი ამბობს: „მე არ ვარ კაცი, რომელიც მსხვერპლს გაიღებს. და საერთოდაც, ეგეთი რამე არც არსებობს. ადამიანი მოქმედებს ისე, როგორც ყველაზე მეტად სიამოვნებს“.<ref>{{harvnb|Sciabarra|2010|pp=28}}.</ref> ფილოსოფოსთა შორის, რენდი განსაკუთრებული ზიზღით იყო განწყობილი [[იმანუელ კანტი]]ს მიმართ, რომელსაც ის „მონსტრს“ უწოდებდა,<ref>{{harvnb|Rand|1971|p=4}}.</ref> although philosophers George Walsh<ref name="Walsh">{{harvnb|Walsh|2000}}.</ref> თუმცა, ფილოსოფოსები [[ჯორჯ უოლში]] და [[ფრედ სედონი]]<ref>{{harvnb|Seddon|2003|pp=63–81}}.</ref> თვლიან, რომ რენდი ხშირ შემთხვევაში კანტის ნააზრევის არასწორ ინტერპრეტაციას აკეთებდა და აზვიადებდა მათ შორის არსებულ განსხვავებს.
ფილოსოფიაში შეტანილ ყველაზე მნიშვნელოვან წვლილად რენდი თვლიდა „მისეულ კონცეფციებს, ეთიკას და აღმოჩენას პოლიტიკაში, რომ ბოროტება, ანუ უფლებების დარღვევა, აუცილებლად ითვალისწინებს ძალმომრეობას“.<ref>{{harvnb|Rand|2005|p=166}}.</ref> რენდის აზრით, ეპისტემოლოგია იყო ფილოსოფიის ფუნდამენტური ნაწილი; იგი აგრეთვე თვლიდა, რომ გონების „მხარდამჭერა“ იყო მისი ფილოსოფიის უმნიშვნელოვანესი სპექტი.<ref>{{cite book|title=Return of the Primitive: The Anti-Industrial Revolution|chapter=The Left: Old and New|page=62|isbn=978-0-452-01184-7|oclc=39281836|year=1999|location=New York|publisher=Meridian|last=Rand|first=Ayn|others=Edited by Peter Schwartz|title-link=Return of the Primitive: The Anti-Industrial Revolution}}.</ref> რენდი აცხადებდა: „მე განა კაპიტალიზმს ვუჭერ მხარს, მე ვუჭერ მხარს ეგოიზმს; განა ეგოიზმს ვუჭერ მხარს, არამედ გონებას. თუ ადამიანი აცნობიერებს გონების უზენაესობას და შესაბამისი დასკვნები გამოაქვს, დანარჩენი უბრალოდ ამას მოყვება“.<ref>{{harvnb|Rand|1971|p=1}}.</ref>
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/აინ_რენდი“-დან