აინ რენდი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ხაზი 79:
== კრიტიკა და მემკვიდრეობა ==
=== კრიტიკა ===
რენდის სიცოცხლის დროს, მის ნამუშევრებს აქებდნენ და აკრიტიკებდნენ. მისი პირველი ნოველა, „ჩვენ ცოცხლები“, ძალიან მოეწონა ლიტერატურის კრიტიკოს ჰენრი ლუის მენკენს,<ref>{{harvnb|Burns|2009|p=33}}; Ralston, Richard E. "Publishing ''We the Living''". In {{harvnb|Mayhew|2004|p=161}}.</ref> წარმატებული გამოდგა მისი დადგმა „16 იანვრის ღამეც“;<ref name="Branden 122-124">{{harvnb|Branden|1986|pp=122–124}}.</ref> „პირველწყარო“ ძალიან შეაქო ''The New York Time''-ის კრიტიკოსმა ლორინ პრუტმა,<ref name="Pruette">{{cite news|first=Lorine|last=Pruette|author-link=Lorine Livingston Pruette|work=The New York Times|date=May 16, 1943|title=Battle Against Evil|page=BR7|url=https://www.nytimes.com/1943/05/16/archives/battle-against-evil-the-fountainhead-by-ayn-rand-754-pp.html|accessdate=April 15, 2011|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110511114039/http://select.nytimes.com/gst/abstract.html?res=F20610FD3D5C167B93C4A8178ED85F478485F9|archivedate=May 11, 2011|deadurl=no}} Reprinted in {{cite book|title=Books of the Century|editor-first=Charles|editor-last=McGrath|year=1998|location=New York|publisher=Times Books|isbn=978-0-8129-2965-2|oclc=38439024|pages=135–136}}</ref> თუმცა, ზოგიერთი კრიტიკოსის აზრით, რენდის ნოველები ძალიან გაწელილი იყო და მელოდრამის ზედმეტ ელემენტებს შეიცავდა.<ref name="Gladstein 117-119"/> თუმცა, საბოლოო ჯამში, მისი ნოველები მსოფლიო ბესტსელერებად იქცა.<ref>{{harvnb|Paxton|1998|p=120}}; {{harvnb|Britting|2004|p=87}}.</ref>
 
რენდის პირველი ნაწარმოები, რომელსაც გამოხმაურება მოჰყვა, „16 იანვარის ღამე“ იყო. გამოხმაურებები ძირითადად პოზიტიური იყო, თუმცა, რენდი ამგვარ რეცენზიებსაც კი შემაცბუნებელად თვლიდა, რადგან ნაწარმოებში მნიშვნელოვანი ცვლილებები მის პროდიუსერს ჰქონდა შეტანილი.<ref name="Branden 122-124"/> რენდი თვლიდა, რომ მისი პირველი ნოველა, „ჩვენ ცოცხლები“, არ ყოფილა დიდი გამოხმაურების ობიექტი, თუმცა, რენდისა და მისი შემოქმედების მკვლევარის, მაიკლ ბერლინერის კვლევის თანახმად, „ჩვენ ცოცხლებზე“ დაიწერა 125 რეცენზია 200 პუბლიკაციაში მეტზე. მთლიანობაში, ამ ნოველამ დაიმსახურა უფრო დადებითი შეფასებები, ვიდრე მისმა სხვა ნამუშევრებმა, მათ შორის ბესტსელერებმა..<ref>Berliner, Michael S. "Reviews of ''We the Living''". In {{harvnb|Mayhew|2004|pp=147–151}}.</ref> მისმა კიდევ ერთმა ნოველამ, „ჰიმნმმა“, ვერ დაიმსახურა საზოგადოების ყურადღება, მათ შორის იმიტომ, რომ პირველად იგი [[ინგლისი|ინგლისში]] გამოიცა.<ref>Berliner, Michael S. "Reviews of ''Anthem''". In {{harvnb|Mayhew|2005a|pp=55–60}}.</ref>
 
რენდის პირველმა ბესტსელერმა, „პირველწყარომ“, გაცილებით ნაკლები გამოხმაურება გამოწვია და კრიტიკოსების აზრი ამჯერად შერეული იყო.<ref name="tfreviews">Berliner, Michael S. "''The Fountainhead'' Reviews". In {{harvnb|Mayhew|2006|pp=77–82}}.</ref> თავად რენდი განსაკუთრებით აფასებდა ლორინ პრუეტის პოზიტიურ გამოხმაურებას, რომელიც უკანასკნელმა ''The New York Times''-ში დაბეჭდა.<ref>{{harvnb|Heller|2009|p=152}}.</ref> პრუეტი წერდა, რომ რენდი „დიდი ძალის მწერალია“, რომელიც წერს „განსაცვიფრებლად, ლამაზად და მტკივნეულად“. პრუეტმა დაამატა, რომ „თქვენ ვერ შეძლებთ ეს ძლიერი წიგნი ისე წაიკითხოთ, რომ ჩვენი დროის საბაზისო კონცეფციებზ არ იფიქროთ“.<ref name="Pruette"/> პრუეტის გარდა, დადებითი გამოხმაურება სხვა კრიტიკოსებმაც გამოაქვეყნეს, თუმცა, რენდი მათ ყურადღებას არ აქცევდა, რადგან თვლიდა, რომ მათ ან არ ესმოდათ მთავარი გზავნილი ან უმნიშვნელო გამოცემებში იყვნენ გამოქვეყნებულნი.<ref name="tfreviews"/> ნეგატიური გამოხმაურებების კრიტიკის ერთ-ერთი ობიექტი იყო ნოველას სიგრძე.<ref name="Gladstein 117-119"/> კრიტიკოსები აგრეთვე ამბობდნენ, რომ რენდის პერსონაჟები თანაგრძნობას არ იმსახურებდნენ.<ref name="tfreviews"/>
 
რენდის ნოველამ, „ატლანტმა მხრები გაშალა“ კრიტიკოსების დიდი ყურადღება და ძირითადად ნეგატიური გამოხმაურება გამოწვია.<ref name="Gladstein 117-119"/><ref name="asreviews">Berliner, Michael S. "The ''Atlas Shrugged'' Reviews". In {{harvnb|Mayhew|2009|pp=133–137}}.</ref> ჟურნალ „National Review“-ში კონსერვატორმა ავტორმა უიტაკერ ჩემბერსმა წიგნი გააკრიტიკა და რენდი უღმერთო სისტემის მხარდაჭერაში (საბჭოთა კავშირის მსგავსი) დაადანაშაულა.<ref>{{cite magazine|last=Chambers|first=Whittaker|authorlink=Whittaker Chambers|title=Big Sister is Watching You|magazine=[[National Review]]|pages=594–596|url=http://www.nationalreview.com/articles/222482/big-sister-watching-you/flashback|date=December 8, 1957|accessdate=April 15, 2011|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110511214136/http://www.nationalreview.com/articles/222482/big-sister-watching-you/flashback|archivedate=May 11, 2011|deadurl=no}}</ref> ამავე დროს, იყო არც თუ ისე ბევრი პოზიტიური გამოხმაურება. მაგალითად, წიგნი შეაქო [[ჯონ ჩემბერლენი|ჯონ ჩემბერლენმა]].<ref name="asreviews"/><ref name="Gladstein 117-119"/>
 
რენდის არამხატვრული ჟანრის წიგნებმა იდეც უფრო ცოტა გამოხმაურება დაიმსახურეს. მსგავსად „ატლანტმა მხრები გაშალა“სი,<ref name="Gladstein119">{{harvnb|Gladstein|1999|p=119}}.</ref><ref>{{harvnb|Burns|2009|pp=193–194}}.</ref> მისი პირველი არამხატვრული წიგნი, „ახალი ინტელექტუალი“, კრიტიკის ობიექტი გახდა. ფილოსოფოსმა [[სიდნი ჰუკმა|სიდნი ჰუკმა]] დაწერა, რომ რენდის „ფილოსოფია საბჭოთა კავშირში დაწერილს წააგავდა“,<ref>{{cite news|first=Sidney|last=Hook|authorlink=Sidney Hook|title=Each Man for Himself|work=[[The New York Times Book Review]]|date=April 9, 1961|page=28|url=https://www.nytimes.com/1961/04/09/archives/each-man-for-himself-for-the-new-intellectual-the-philosophy-of-ayn.html|accessdate=April 15, 2011|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110511114045/http://select.nytimes.com/gst/abstract.html?res=F70914F83B5B147A93CBA9178FD85F458685F9|archivedate=May 11, 2011|deadurl=no}}</ref> ხოლო ავტორმა [[გორ ვიდალი|გორ ვიდალმა]] რენდის ხედვებს „თავიანთ ამორალურობაში უზადო“ უწოდა.<ref>{{cite book|first=Gore|last=Vidal|authorlink=Gore Vidal|title=Rocking the Boat|chapter=Two Immoralists: Orville Prescott and Ayn Rand|publisher=Little, Brown|location=Boston|year=1962|oclc=291123|page=234}} Reprinted from ''[[Esquire (magazine)|Esquire]]'', July 1961.</ref> მისმა სხვა წიგნებმა, თანდათანობით, მკითხველის ინტერესის ნაკლებობაც განიცადა.<ref name="Gladstein119"/>
 
[[2005]] წელს, რენდის დაბადების ასი წლის თავზე, [[ედვარდ როთშტეინი|ედვარდ რონშტეინმა]] ''[[The New York Times]]''-ისთვის დაწერილ სტატიაში რენდის მხატვრული ნაწარმოებები მოიხსენია, როგორც უტოპიური „რეტრო ფანტაზია“ და დაპროგრამებული ნეო-რომანტიზმი ხელოვანისა, რომელსაც ვერავინ გაუგო. მან აგრეეთვე გააკრიტიკა რენდის პერსონაჟები „დემოკრატიულ საზოგადოებაზე უარის თქმისთვის“.<ref name="NYT100">{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2005/02/02/books/02rand.html|work=The New York Times|title=Considering the Last Romantic, Ayn Rand, at 100|first=Edward|last=Rothstein|date=February 2, 2005|accessdate=April 15, 2011}}</ref> 2007 წელს, კრიტიკოსმა [[ლესლი კლარკი|ლესლის კლარკმა]] რენდის მხატვრულ ნაწარმოებებს უწოდა „რომანტიული ნოველები ფსევდო-ფილოსოფიით“.<ref>{{cite news|first=Leslie|last=Clark|title=The philosophical art of looking out number one|url=http://www.heraldscotland.com/the-philosophical-art-of-looking-out-number-one-1.835066|work=[[The Herald (Glasgow)|The Herald]]|date=February 17, 2007|accessdate=April 2, 2010}}</ref> 2009 წელს, ჟურნალ ''GQ''-ს კოლუმნისტმა, [[ტომ კარსონი|ტომ კარსონმა]] რენდის წიგნებს „რელიგიური ნოველების კაპიტალისტური ვერსია“ უწოდა.<ref name="GQB">{{cite magazine|url=https://www.gq.com/entertainment/books/200911/ayn-rand-dick-books-fountainhead?printable=true|title=The Bitch is Back|first=Andrew|last=Corsello|magazine=[[GQ]]|publisher=Condé Nast Publications|date=October 27, 2009|accessdate=April 9, 2011|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110514133528/http://www.gq.com/entertainment/books/200911/ayn-rand-dick-books-fountainhead?printable=true|archivedate=May 14, 2011|deadurl=no}}</ref>
 
=== პოლიტიკური გავლენა ===
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/აინ_რენდი“-დან