სემინოლები: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 1:
[[ფაილი:Seminole-portraits.jpg|მინი|სემინოლთა პორტრეტები]]
'''სემინოლე''' — ამერიკულ-ინდიელთა ჯგუფი სამხრეთ ფლორიდაში[[ფლორიდა]]ში. სემინოლი (Seminole) ინგლისური სიტყვაა და შესაძლოა წარმოიშვა Creek-ისა და ფრანგული სიტყვა cimarron-ის შერწყმით, რაც თავის მხრივ ნიშნავს შემდეგს: ერთ დროს მოშინაურებული ცხოველი კვლავ დაუბრუნდა ბუნებრივ მდგომარეობას. როდესაც Creek ინდიელებმა დატოვეს მათი მშობლიური საცხოვრებელი ტერიტორიები, ისინი გაერთიანდნენ სხვა განადგურებულ [[ინდიელები|ინდიელ]] ტომებთან ერთად სამხრეთში, სადაც დღეს ფლორიდის შტატია. ისინი თავიანთ თავს უწოდებენ „წითელ ხალხს“ ან "Yatkitisci"-ს მიკოსუკიში (Mikasuki) და "Istica-ti"-ს Muskogee-ში.
XVIII საუკუნეში, მთელი კონტინეტის მასშტაბით, ევროპელი კოლონისტების დასახლებები და სასოფლო-სამეურენეო სავარგულები გაფართოვდა, რამაც გამოიწვია ინდიელი ტომების მასიური დისლოკაცია და სხვადასხვა ტერიტორიაზე. იმ პერიოდში ფლორიდის ნახევარკუნძული საფრანგეთის იმპერიას ეკუთვნოდა. ზოგიერთი ინდიელი ტომი სწორედაც ფლორიდაში გაიქცა, რადგან მათ არ უნდოდათ ბრიტანეთთან რაიმე კავშირის დამყარება. ფლორიდაში მიგრირებული ხალხი ცნობილი გახდა როგორც სემინოლები.
1980 წლისათვის სემინოლთა რიცხვი ფლორიდის შტატში დაახლოებით 2,000 იყო. აღსანიშნავია ისიც, რომ მათი საცხოვრებელი ადგილი მხოლოდ ფლორიდით არ შემოიფარგლებოდა. ისინი ასევე ოკლაჰომაშიც ცხოვრობდნენ. მესამე სემინოლთა ომის შემდეგ (1856 წელს) მათი რიცხვი 200-საც კი ვერ აღემატებოდა, თუმცა გადარჩენილებმა შეძლეს მობილიზება და თავიანთი ადგილის დამკვიდრება . სემინოლები საუბრობდნენ ორი ენით: Creek-თა და Mikasuki-ით. თუმცა დროთა განმავლობაში Creek ენა გახდა დომინანტი პოლიტიკურ და სოციალურ აქტივობებში. ამ ენის სწავლა აუცილებელი გახდა ყველასთვის.<ref name=":1">1)     Sturtevant, William C. (1971). "Creek into Seminole." In North American Indians in Historical Perspective, edited by Eleanor B. Leacock and Nancy O. Lurie, 92-128. New York: Random House.
 
XVIII საუკუნეში, მთელი კონტინეტის[[კონტინენტი]]ს მასშტაბით, ევროპელი კოლონისტების დასახლებები და სასოფლო-სამეურენეო სავარგულები გაფართოვდა, რამაც გამოიწვია ინდიელი ტომების მასიური დისლოკაცია და სხვადასხვა ტერიტორიაზე. იმ პერიოდში [[ფლორიდის ნახევარკუნძული]] [[საფრანგეთის იმპერიასიმპერია]]ს ეკუთვნოდა. ზოგიერთი ინდიელი ტომი სწორედაც ფლორიდაში გაიქცა, რადგან მათ არ უნდოდათ [[დიდი ბრიტანეთი|ბრიტანეთთან]] რაიმე კავშირის დამყარება. ფლორიდაში მიგრირებული ხალხი ცნობილი გახდა როგორც სემინოლები.
2) Hudson, Charles (1976). The Southeastern Indians. Knoxville: University of Tennessee Press
 
</ref>
1980 წლისათვის სემინოლთა რიცხვი ფლორიდის შტატში დაახლოებით 2,0002000 იყო. აღსანიშნავია ისიც, რომ მათი საცხოვრებელი ადგილი მხოლოდ ფლორიდით არ შემოიფარგლებოდა. ისინი ასევე ოკლაჰომაშიც[[ოკლაჰომა]]შიც ცხოვრობდნენ. მესამე სემინოლთა ომის შემდეგ (1856 წელს) მათი რიცხვი 200-საც კი ვერ აღემატებოდა, თუმცა გადარჩენილებმა შეძლეს მობილიზება და თავიანთი ადგილის დამკვიდრება . სემინოლები საუბრობდნენ ორი ენით: Creek-თა და Mikasuki-ით. თუმცა დროთა განმავლობაში Creek ენა გახდა დომინანტი პოლიტიკურ და სოციალურ აქტივობებში. ამ ენის სწავლა აუცილებელი გახდა ყველასთვის.<ref name=":1">1)     Sturtevant, William C. (1971). "Creek into Seminole." In North American Indians in Historical Perspective, edited by Eleanor B. Leacock and Nancy O. Lurie, 92-128. New York: Random House. 2) Hudson, Charles (1976). The Southeastern Indians. Knoxville: University of Tennessee Press</ref>
 
== ისტორია და კულტურული ურთიერთობები ==
სემინოლე, როგორც ტომობრივი ერთეული, წარმოიშვა XVIII საუკუნის შუა ხანებში. ამ დროს ამერიკის კონტინენტზე მრავლად იყო სამხრეთელი ლტოლვილები; იმ დროინდელმა ევროპელმა მიგრანტებმა ძალისმიერი მეთოდით დაატოვებინეს ამ ხალხს მშობლიური ტერიტორიები - კერძოდ კი [[ჯორჯია]] და [[ალაბამა]]. თუმცა ევროპელების გავლენამ ზოგიერთ ტომს ხელი შეუწყო რეაბილიტაციაში: მაგალითად ჩრდილოეთ აბორიგენული ტომები Yamassee და Yuchi, Creek-ის ომის შემდეგ (1813-1814 წლები) გახდნენ დომინანტები როგორც „ეკონომიკური“, ისე „პოლიტიკური“ თვალსაზრისით. XIX საუკუნის შუა პერიოდიდან თითქმის ყველა საუბრობდა Creek დიალექტზე. გადასახლებულებმა ააშენეს საცხოვრებელი სახლები, ფერმები, ჩამოაყალიბეს ახალი საზოგადოება. [[ფრანგები]] და [[ინდიელები]] იდილიაში ცხოვრობდნენ, ერთმანეთს არ აწუხებდნენ, მაგრამ გლობალურმა დაავადებამ სემინოლთა მოსახლეობა შეამცირა. 1763 წელს ინგლისმაბრიტანეთმა დაიმორჩილა ფლორიდის ნახევარკუნძული. ფრანგები კი კუბაში[[კუბა]]ში გადავიდნენ, ინდიელების უმრავლესობა მათ გაჰყვა. როცა ინგლისმაბრიტანეთმა ფლორიდა ფრანგებს დაუბრუნა, 1783 წელს, ინდიელთა ახალი ჯგუფები დასახლდნენ ნახევარკუნძულზე. პლანტაციებიდან გაქცეული მონები შეუერთდნენ ფლორიდის ინდიელებს. ამის გამო [[აშშ]]-ს ჯარი თავს დაესხა ფრანგულ ტერიტორიას. პირველ სემინოლთა ომში აშშ-ს ჯარის გენერალმა, [[ენდრუ ჯექსონი|ენდრიუ ჯექსონმა]] ფრანგული მიწების ოკუპაცია მოახდინა, დაიჭირა გაქცეული მონები და მოკლა უამრავი უდანაშაულო ინდიელი. ამის შემდეგ, 1821 წელს, ფლორიდა შეუერთდა ამერიკის შეერთებულ შტატებს.
ძირითადად სემინოლები მისდევდნენ მიწათმოქმედებას. მათ ტრადიციულად მოჰყავდათ სიმინდი, ლობიო და ფორთოხალი. ჰყავდათ შინაური პირუტყვები და ცხენები. ინდიელები ცხოვრობდნენ საოცრად ნაყოფიერ მიწაზე, ამიტომ ჯორჯიიდან და სხვა შტატებიდან მიგრირებული მოსახლეობა დიდი ინტერესით აკვირდებოდა მათ საქმიანობას. 1829 წელს ჯექსონი პრეზიდენტი გახდა. მან დასახა გეგმა, რომლის მიხედვითაც ყველა სამხრეთელი ინდიელი დატოვებდა საცხოვრებელ ადგილს. სემინოლებს არ უნდოდათ დაეტოვებინათ ფლორიდა, მაგრამ მათ წინაშე წარმოქმნილმა მტრულმა შეხედულებამ, აიძულა გადასულიყვნენ სხვა ტომის ტერიტორიაზე, რომელიც დღესდღეობით ოკლაჰომას სახელითაა ცნობილი. ზოგიერთი დათანხმდა გადასახლებას, მაგრამ უმრავლესობას არ უნდოდა მშობლიური მიწის მიტოვება. ბელად ოცეოლას მეთაურობით სემინოლები წინ აღუდგნენ აშშ-ს. ამ ყველაფერმა სემინოლთა მეორე ომი (1835-1842 წლები) გამოიწვია, რომლის ბოლოსაც სემინოლეები სამხრეთით, ჭაობიან რეგიონში, Everglade-Cypros-ში იძულებით გადაასახლეს. მეორე ომი ყველაზე მძიმე და დამქანცველი იყო. საბოლოოდ, დამთავრდა ისე, რომ სემონელები დარჩნენ ფლორიდის ნახევაკუნძულის უკიდურეს სამხრეთ ნაწილში, სადაც მათი შთამომავლები დღესაც კი ცხოვრობენ.
ნაკლებად სასურველ ტერიტორიაზე მცხოვრები სემინოლები ვერ ეგუებოდნენ დანაკარგს, ამიტომ ხშირად ხდებოდა მათ შორის დაპირისპირება, რამაც გამოიწვია მესამე ომი (1855-1856 წლები). ომის დასრულებისას სემინოლების რაოდენბა მინიმალური იყო, დარჩა 200-ზე ნაკლები ადამიანი. XIX საუკუნის მეორე ნახევარში, მხოლოდ რამდენიმე ადგილობრივ მონადირესა და ვაჭარს ჰქონდა სემინოლებთან შეხება. ისინი ჭაობს უსაფრთხო თავშესაფრად იყენებდნენ. 1880 წლამდე, მათ შესახებ ძალიან ცოტა ისტორიული ფაქტი მოიძებნება. ამერიკელი ეთნოლოგის აღწერით, 90-იან წლებში არსებობდა 5 დასახლება, სადაც მოსახელთა რაოდენობა ჯამში 208 იყო. 1981 წელს, ფედერალურმა მთავრობამ მიწები გამოუყო სემინოლებს. დღესდღეობით ფლორიდაში 4 ფედერალური რეზერვაცია არის შექმნილი და სახლობს 2 პოლიტიკური ერთეული: „Seminole Tribe of Florida“ და „Miccosukee Tribe“.<ref name=":0">1)     http://sno-nsn.gov/culture/aboutsno
 
ძირითადად სემინოლები მისდევდნენ მიწათმოქმედებას. მათ ტრადიციულად მოჰყავდათ [[სიმინდი]], [[ლობიო]] და [[ფორთოხალი]]. ჰყავდათ შინაური პირუტყვები და ცხენები. ინდიელები ცხოვრობდნენ საოცრად ნაყოფიერ მიწაზე, ამიტომ ჯორჯიიდან და სხვა შტატებიდან მიგრირებული მოსახლეობა დიდი ინტერესით აკვირდებოდა მათ საქმიანობას. 1829 წელს ჯექსონი პრეზიდენტი გახდა. მან დასახა გეგმა, რომლის მიხედვითაც ყველა სამხრეთელი ინდიელი დატოვებდა საცხოვრებელ ადგილს. სემინოლებს არ უნდოდათ დაეტოვებინათ ფლორიდა, მაგრამ მათ წინაშე წარმოქმნილმა მტრულმა შეხედულებამ, აიძულა გადასულიყვნენ სხვა ტომის ტერიტორიაზე, რომელიც დღესდღეობით ოკლაჰომას სახელითაა ცნობილი. ზოგიერთი დათანხმდა გადასახლებას, მაგრამ უმრავლესობას არ უნდოდა მშობლიური მიწის მიტოვება. ბელად ოცეოლას[[ოცეოლა]]ს მეთაურობით სემინოლები წინ აღუდგნენ აშშ-ს. ამ ყველაფერმა სემინოლთა მეორე ომი (1835-1842 წლები) გამოიწვია, რომლის ბოლოსაც სემინოლეები სამხრეთით, ჭაობიან რეგიონში, Everglade-Cypros-ში იძულებით გადაასახლეს. მეორე ომი ყველაზე მძიმე და დამქანცველი იყო. საბოლოოდ, დამთავრდა ისე, რომ სემონელები დარჩნენ ფლორიდის ნახევაკუნძულის უკიდურეს სამხრეთ ნაწილში, სადაც მათი შთამომავლები დღესაც კი ცხოვრობენ.
2)    Garbarino, Merwyn S. (1972). Big Cypress: A Changing Seminole Community. New York: Holt, Rinehart & Winston.
 
</ref>
ნაკლებად სასურველ ტერიტორიაზე მცხოვრები სემინოლები ვერ ეგუებოდნენ დანაკარგს, ამიტომ ხშირად ხდებოდა მათ შორის დაპირისპირება, რამაც გამოიწვია მესამე ომი (1855-1856 წლები). ომის დასრულებისას სემინოლების რაოდენბარაოდენობა მინიმალური იყო, დარჩა 200-ზე ნაკლები ადამიანი. XIX საუკუნის მეორე ნახევარში, მხოლოდ რამდენიმე ადგილობრივ მონადირესა და ვაჭარს ჰქონდა სემინოლებთან შეხება. ისინი ჭაობს უსაფრთხო თავშესაფრად იყენებდნენ. 1880 წლამდე, მათ შესახებ ძალიან ცოტა ისტორიული ფაქტი მოიძებნება. ამერიკელი ეთნოლოგის აღწერით, 90-იან წლებში არსებობდა 5 დასახლება, სადაც მოსახელთა რაოდენობა ჯამში 208 იყო. 1981 წელს, ფედერალურმა მთავრობამ მიწები გამოუყო სემინოლებს. დღესდღეობით ფლორიდაში 4 ფედერალური რეზერვაცია არისრეზერვაციაა შექმნილი და სახლობს 2 პოლიტიკური ერთეული: „Seminole Tribe of Florida“ და „Miccosukee Tribe“.<ref name=":0">1)     http://sno-nsn.gov/culture/aboutsno 2) Garbarino, Merwyn S. (1972). Big Cypress: A Changing Seminole Community. New York: Holt, Rinehart & Winston.</ref>
 
== დასახლებები ==
როგორც ყველა ტრადიცული საზოგადოებები, სემინოლები ცხოვრობდნენ მჭიდროდ დასახლებულ სასოფლო-სამეურნეო მიწებით გარშემორტყმულ ქალაქებსა და სოფლებში. მათ ჰქონდათ ცენტრალური მოედანი და შეხვედრის ადგილი, რომლებსაც ოთხივე მხრიდან საცხოვრებელი, რელიგიური თუ პოლიტიკური შენობები ესაზღვრებოდა. როცა სემინოლები ნახევარკუნძულის სამხრეთით გადაასახლეს და მოსახელბის რაოდენობა შემცირდა, ქალაქების იერსახე შეიცვალა და გადაიქცა ბანაკებად. როგორც წესი, აბორიგენული შენობები იაფიანი მასალით იგებოდა, ზაფხულში კი საერთოდ კედლის გარეშე რჩებოდა, რათა ჰაერს თავისუფლად ემოძრავა. ტროპიკებში გადასვლისას, ჭაობიანი გარემოს გამო სახლებს სპეციალური პლატფორმა გაუკეთეს. ასეთ გასაოცარ სტრუქტურას ეწოდება „chickee" <ref name=":1" />
[[ფაილი:Florida topographic map-en.svg|მინი|ფლორიდის ნახევარკუნძული]]
როგორც ყველა ტრადიცული საზოგადოებები, სემინოლები ცხოვრობდნენ მჭიდროდ დასახლებულ სასოფლო-სამეურნეო მიწებით გარშემორტყმულ ქალაქებსა და სოფლებში. მათ ჰქონდათ ცენტრალური მოედანი და შეხვედრის ადგილი, რომლებსაც ოთხივე მხრიდან საცხოვრებელი, რელიგიური თუ პოლიტიკური შენობები ესაზღვრებოდა. როცა სემინოლები ნახევარკუნძულის სამხრეთით გადაასახლეს და მოსახელბის რაოდენობა შემცირდა, ქალაქების იერსახე შეიცვალა და გადაიქცა ბანაკებად. როგორც წესი, აბორიგენული შენობები იაფიანი მასალით იგებოდა, ზაფხულში კი საერთოდ კედლის გარეშე რჩებოდა, რათა ჰაერს თავისუფლად ემოძრავა. ტროპიკებში გადასვლისას, ჭაობიანი გარემოს გამო სახლებს სპეციალური პლატფორმა გაუკეთეს. ასეთ გასაოცარ სტრუქტურას ეწოდება „chickee" <ref name=":1" />
 
== ეკონომიკა ==
=== საარსებო და კომერციული საქმიანობა ===
გარდა მიწათმოქმედებისა, სემინოლეები შესანიშნავი მეთევზეები და მონადირები იყვნენ. XIX საუკუნის მეორე ნახევრიდან მუშაობდნენ გიდებად მათთვის, ვინც არ იცოდა ადგილობრივი მიწები. ზოგიერთმა სასოფლო-სამეურნეო საქმე განაგრძო ფერმებსა და პლანტაციებში. XX საუკუნეში ინდუსტრიული ეკონომიკის განვითარებსთან ერთად შეიცვალა სემინოლთაა დასაქმების სფეროც. პოპულარული გახდა სამშენებლო ქარხნებში მუშაობა, თუმცა [[სოფლის მეურნეობა]], [[მეცხოველეობა]] და [[ტურიზმი|ტურისტული ინდუსტრია]] ეკონომიკური თავლსაზრისით მაინც ყველაზე წარმატებულ დარგად დარჩა. უძველეს ტომებს არ ჰქონდათ არავითარი ლითნილითონი, ამიტომ სამუშაო იარაღებს ამზადებდნენ ხის, ქვის, ძვლის, ტყავის, თიხისა და სხვა ბუნებრივი ნივთიერებებისგან. ევროპელ ვაჭრებთან ურთიერთობით, ლითონმა უმეტესი „ძველმოდური“ რესური ჩაანაცვლა. არ არის გასაკვირი, რომ სემინოლმა ვაჭრებმა მოახერხეს უცხოურ ბაზარზე თავიანთი ადგილის დამკვიდრება, რადგან შესთავაზეს სამყაროს ის, რაც აქამდე არასოდეს ენახა განვითარებულ ევროპელებს. კერძოდ, ტაბაკო და ნაირ-ნაირი საკვები, როგორიცაა [[ყავა]] და [[შაქარი]], ძალიან პოპულარული და მოთხოვნადი გახდა. ინდიელი ვაჭრები ძირითადად ბარტერულ გაცვლის ხერხს მისდევდნენ, მაგრამ მოგვიანებით ბარტერი ფულმა ჩაანაცვლა. დღესდღეობით თითქმის ყველანაირი [[ვაჭრობა]] თანამედროვე ეკონომიკური წესით მიმდინარეობს. ახალი საქსოვი ტექნოლოგიის წყალობით, სემინოლმა ქალებმა შექმნეს უნიკალური ტანსაცლმის სტილი, რომელიც დღესაც დამახასიათბელია ფლორიდელი ინდიელებისათვის. ტურისტთა დიდი ნაწილი სიამოვნებით ყიდულობს მათ სამოსს, ასევე დიდი პოპიულარობით სარგებლობს ბოჭკოვანი თოჯინები, რომლებსაც სპეციალურად ლამაზ ჩაცმულობაში გამოაწყობენ.<ref>1)     Hudson, Charles (1976). The Southeastern Indians. Knoxville: University of Tennessee Press.</ref>
</ref>
 
=== საკვები ===
დღესდღეობით სემინოლები მიირთმევენ იგივე [[საკვები|საკვებს]] და აქვთ მსგავსი მაღაზიები, რაც ჩვენი კულტურისთვისაა დამახასიათებელი. ისინი ტრადიცულ საკვებს ძირითადად დღესასწაულებზე აკეთებენ, გარდა სპეციალური სასმელისა (Sofk, რომელიც მზადდება პურის ქერისა ან მოხარშული სიმინდისგან), რომელიც მათ ყოველდღიურ ცხვორებაში გვხვდება. ძველად ისინი ხშირად იყენებდნენ ველურ მცენარეს რომელსაც Zamia ეწოდება. აღსანიშნავია ის ფაქტი, რომ სემინოლები არ იყენებდნენ „დღეში 3 საკვების“ ტენდენციას, რომელიც ევროპაში იყო გავრცელებული. ინდიელები მიირთმევენ საკვებს, როცა მშივრები არიან და ამიტომაც სახლში ყოველთვის არის მომზადებული წვნიანი.<ref name=":2" />
 
=== სამრეწველო და სავაჭრო ხელოვნება ===
ადრე შრომითი საქმიანობა სემინოლ ქალსა და მამაკაცს გარკვეული და ნათელი იყო: კაცი ნადირობდა, თევზაობდა, ომში მონაწილეობდა, ქმნიდა სხავდასხვა აღჭურვილობას; ქალს კი ევალობოდა შვილების აღზრდა, ბანაკზე ზრუნავდა, დიდ ყურადღებას აქცევდა საჭმლის მოპოვებასა და მომზადებას. დრომ ყველაფერი შეცვალა: ზოგიერთი მანდილოსანი პირუტყვის მფლობელი გახდა, მამაკაცი კი სასოფლო-სამეურნეო საქმეში ჩაერთო. ორივე სქესის წარმომადგენელი თავისუფლად მონაწილეობს ბავშვთა აღზრდაში და საყოფაცხოვრებო საქმიანობაში. უხსოვარი დროიდან მიწები ყველასთვის საერთო იყო, ამ საერთო მიწებს განაგებდა ბელადი და მისით სარგებლობა შეეძლო ყველა ადგილობრივ მკვიდრს. ბელადის დაქვემდებარებაში იყო სამუშაო ძალა. მიწის განაწილების და სარგებლობის წესი შენარჩუნდა მაშინაც კი, როცა ინდიელი ხალხი ფლორიდის ნახევარკუნძულზე გადასახლდა. მაგრამ როცა დაიწყო დიდი ქალაქების მშენებლობა და განვითარება, მოსახლეობა კერძო საკუთრების ფორმაზე გადავიდა.<ref name=":0" />
 
== ქორწინება და ოჯახი ==
=== ქორწინება და ოჯახური წყობა ===
[[ფაილი:Chickee.jpg|მინი|სემინოლთა საცხოვრებელი სახლი - Chickee]]
ტრადიციულად ქორწილი მატრიარქატული ტიპის იყო (ანუ ქმარი საცხოვრებლად ცოლის ოჯახში გადადიოდა, რის შედეგადაც ცოლის ნათესავები ჭარბობდნენ ქმრისას) და პოლიგამიური (მრავალცოლიანობა) - ძირითადად სორორალური (კაცს ცოლად მეუღლის დებიც მოჰყავდა). ასეთი სახის ქორწინებები შტატის კანონების მიხედვით აიკრძალა XX საუკუნეში. დღესდღეობით უმეტესობა თავს არიდებს ნათესავთან ქორწინებას, თუმცა არიან ისეთი გამონაკლისები, რომლებიც არღვევენ კანონებს. დღეს დაშვებულია თემის გარეთ ქორწინება, თუმცა სემინოლთა უმეტესობა მაინც ინდიელზე ქორწინდება. ის ვინც უცხოტომის წევრზე შეუღლდებოდა ადგილობრივების დიდ გულისწყრომას იწვევდა. თუმცა XVIII საუკუნეში ბევრი „შერეული“ ქორწინება მოხდა, როდესაც ინდიელების ტომები და ურიცხვი სამხრეთ-აღმოსავლური ჯგუფები შეერთდა, რის შედეგადაც ფაქტობრივად შეიქმნა სემინოლე. სემინოლთათვის განქორწინება ძალიან მარტივი იყო, როგორც ცოლისთვის ისე ქმრისთვის. თანამედროვე კანონმდებლობით განქორწინება უნდა მოხდეს ოფიციალურად, იურიდიულად.
სემინოელთათვის ჩვეულებრივია ის ფაქტი, რომ სტუმრად მოსული ნათესავი შესაძლებელია თვეობით დარჩეს. ბავშვის აყვანა და გაშვილება არსებობდა და არსებობს ორი მიზეზით. პირველი მიზეზი ისაა, რომ ყველას ჰქონოდეს შანსი გახდეს მშობელი. მეორე მიზეზი კი, დიდი ოჯახების ეკონომიკური მდგომარეობის გაუმჯობესებაა. ბანაკებში სტუმრის დასაბინავებლად, როგორც წესი, უცბად იწყობოდა დამატებითი Chickee (ტრადიციული სემინოლური სახლი) , რომლისთვისაც შენახული იყო ადგილი. დღესდღეობით თანამედროვე ოჯახებს მინიმუმ ერთი ოთახი აქვთ გამოყოფილი სტუმრისათვის.<ref name=":2">1)     Garbarino, Merwyn S. (1972). Big Cypress: A Changing Seminole Community. New York: Holt, Rinehart & Winston.
 
სემინოელთათვის ჩვეულებრივია ის ფაქტი, რომ სტუმრად მოსული ნათესავი შესაძლებელია თვეობით დარჩეს. ბავშვის აყვანა და გაშვილება არსებობდა და არსებობს ორი მიზეზით. პირველი მიზეზი ისაა, რომ ყველას ჰქონოდეს შანსი გახდეს მშობელი. მეორე მიზეზი კი, დიდი ოჯახების ეკონომიკური მდგომარეობის გაუმჯობესებაა. ბანაკებში სტუმრის დასაბინავებლად, როგორც წესი, უცბად იწყობოდა დამატებითი Chickee (ტრადიციული სემინოლური სახლი) , რომლისთვისაც შენახული იყო ადგილი. დღესდღეობით თანამედროვე ოჯახებს მინიმუმ ერთი ოთახი აქვთ გამოყოფილი სტუმრისათვის.<ref name=":2">1)     Garbarino, Merwyn S. (1972). Big Cypress: A Changing Seminole Community. New York: Holt, Rinehart & Winston. 2) McReynolds, Edwin C. (1957). The Seminoles. Norman: University of Oklahoma Press</ref>
2) 1)     McReynolds, Edwin C. (1957). The Seminoles. Norman: University of Oklahoma Press
</ref>
 
=== მემკვიდრეობა ===
ტრადიციულად სემინოლური დასახლება კლანური სისტემით იმართებოდა. პირადი საკუთრება შესაძლებელი იყო ინდივიდუალური სურვილებით გასხვისებულიყო. დღეს კლანებს არანაირი ძალაუფლება არ აქვთ. მემკვიდრეობა კანონიერად წყდება. აღსანიშნავია, მათი ქონება ძირითადად მხოლოდ სახლებითა და მანქანებით შემოიფარგლება.
 
== სოციალურ - პოლიტიკური ორგანიზაციები <ref>1)     Garbarino, Merwyn S. (1988). The Seminole. New York: Chelsea House. 2) Hudson, Charles (1976). The Southeastern Indians. Knoxville: University of Tennessee Press.</ref> ==
 
2)     Hudson, Charles (1976). The Southeastern Indians. Knoxville: University of Tennessee Press.
</ref> ==
=== სოციალიზაცია ===
ძველად სემინოლურ ტომში დიდი უფლება-მოსილობით სარგებლობდა ბიძა, დედის ძმა. იგი სჯიდა ბავშვებს. ძირითადად დასასჯელად იყენებდნენ გარკვეული თევზის კბილს (იშვიათად მათრახსაც კი), რათა დაეკაწრათ ბავშვები. ნაკლებად მკაცრი სასჯელი ელოდათ ბავშვებს, თუკი ადრე მივიდოდა ბიძამდე ამბავი მათი ჩადენილი დანაშაულის შესახებ. ბიძისთვის მნიშვნელობა არ ჰქონდა ვინ მიიტანდა ამბავს, მეზობელი თუ ოჯახის წევრი. თუკი იგი საკუთარი თვალით არ დაინახავდა დანაშაულს მკაცრ ზომებს არ იღებდა. ბიძას დღესაც დიდი გავლენა აქვს, თუმცა ბავშვის აღზრდაზე პასუხისმგებლები მშობლები არიან. თუმცა ბავშვის ჩამოყალიბებას ბევრი რამ განაპირობებს, განსაკუთრებით დიდ როლს თამაშობს სკოლა და ეკლესია.
 
=== შიდა განყოფილება ===
Line 53 ⟶ 45:
ფორმალური პოლიტიკური სტრუქტურები, რომლებიც აღმოცენებული იყო სემინლთა ტომების წინაპრებში, დაიშალა იძულებითი საომარი მოქმედებების შედეგად. ასევე მათ დაშლაზე გავლენა იქონია დაავადებებმა და ფლორიდაში მიგრაციის შედეგად პოპულაციის კლებამ. მოსახლეობის გადაადგილებამ ახალი საზოგადოების ჩამოაყალიბას შეუწყო ხელი, რის გამოც ყოფილ ლიდერებს მემკვიდრეობაზე პრეტენზია ვერ ექნებოდათ. ბელადის ფუნქცია კლანის ლიდერებზე გადანაწილდა, თუმცა მალე ეს სისტემაც მოიშალა რადგან კლანებს შორის ძალაუფლებისთვის ომი გაჩაღდა და ზოგიერთმა მათგანმა არსებობა შეწყვიტა. ამის შემდეგ ლიდერები ისეთი ადამიანები გახდნენ ვისაც ამის სურვილი ჰქონდა, კომპეტენტურიც იყო და ხალხისთვის მისაღებიც. ასეთი ადამიანის კარგი მაგალითია ასიელა (Osceola). 1934 წელს ინდიელების რეორგანიზაციის აქტის ფარგლებში, 1957 წელს სემინოლებმა შექმნეს პოლიტიკური პარტია - ფლორიდის სემინოლური ტომი. 1962 წელს სემინოელების პატარა ჯგუფმა ჩამოაყალიბა მეორე პარტია - მიკოსუკის (Mikasuki) ტომი. იყვნენ ისეთებიც რომლებიც არცერთ პარტიას არ შეუერთდა, თუმცა მათმა უმეტესობამ არჩევანი გააკეთა.
 
== რელიგია და კულტურა <ref>1)     <nowiki> http://www.semtribe.com/Culture/SeminolesandChristianity.aspx</nowiki></ref> ==
=== რწმენა ===
სემინოლთა მამა-პიპისეული რელიგია იყო ანიმისტური. მათ ბუნების ძალები ადამიანისაზე ბევრად უფრო ძლიერად მიაჩნდათ. დღესდღეობით სემინოელებს ფაქტობრივად დავიწყებული აქვთ თავიანთი ტრადიციული შეხედულებები, თუმცა მათ რელიგიაში მაინც ჩანს გარკვეული სახის სინკრეტიზმები. დღეს სემინოელთა ერთი ნაწილი ქრისტიანულ ეკლესიაში დადის, მეორე მათგანი ბაპტისტურში. ზოგიერთმა სემინოელმა მღვდელთმსახურებასაც მიჰყო ხელი.
 
=== ცერემონიები ===
შამანები ძველ დროში მიმდევრებისა და მემკვიდრეების გარეშე კვდებოდნენ. შესაბამისად ნებისმიერს ვისაც სურვილი ჰქონდა შეეძლო შამანი გამხდარიყო, თუკი იგი ცოტათი მაინც ერკვეოდა მედიცინაში. თითქმის ყველა სამხრეთ-აღმოსავლურ ინდიელური ტომისათვის The Green Corn Dancce და Busk ორი უდიდესი ცერემონია იყო. თუმცა ეს აღარ არის განწმენდის, მიტევებისა და განახლების რიტუალი. მას უფრო სოციალური ღონისძიების სახე აქვს. ბოლო წლებში მხოლოდ მიკოსუკის ტომმა გამართა Busk - ის ცერემონია.
 
=== მედიცინა ===
სემინოლთათვის არსებობს უამრავი ტრადიცუილი „წამალი“ სიკვდილთან დაკავშირებით. ზოგის აზრით, ქვრივი ვალდებულია შეუხებელი დარჩეს 4 წლის განმავლობაში, სანამ იგი ხელმეორედ არ დაქორწილდება. აღსანიშნავია 1986 წელს გამოქვეყნებული სტატია, რომელიც სემინოლთა გლოვის პროცესს აღწერს: „თითოეული ოჯახი გამოთქვამს წუხილს 4 დღის განმავლობაში და მხოლოდ მეოთხე დღეს ისინი იყენებენ სამკურნალო პრეპარატებს, რომელსაც „მკურნალი კაცი“ აკეთებს. ამ ხსნარს ისინი ჩვეულებრივ ჩაისთან ერთად სხვამენ ან უბრალოდ იმანენ მისით. გარდაცვლილის მეუღლე ჩაიცვამს შავს და 4 მთვარის განმავლობაში დაიტირებს მიცვალებულს - ეს არის ტრადიციის ნაწილი“ აღწერს ერთ-ერთი ტომის წევრი. ძველ მედიცინას დღესაც დიდი გავლენა აქვს სემინოლთა ცხოვრებაში. თანამედროვე სამედიცინო მიდგომებმა ვერ ჩაანაცვლეს უძველესი ტრადიციები. უხუცესი (ან იშვიათ შემთხვევაში განსაკუთრებული ნიჭით დაჯილდოვებული ახალგაზრდა) ამზადებს სამკურნალო საშუალებებს სხვადასხვა მცენარის ფესვებისგან, ცხოველის ნაწილებისგან. მათი უმთავრესი სამედიცინო ტექნიკა, რომელიც ჩვენთვის გაურკვეველია, ტრადიციული საგალობლები და სხვა უცნაური ადათ-წესებია.
 
=== სიკვდილი და ცხოვრება სიკვდილის შემდეგ ===
სემინოელთათვის გარდაცვლილის გლოვა და დამარხვა ეკლესიას ევალება. ძველად იყო მრავალი ცერემონია და გლოვა მიცვალებულთათვის, თუმცა დღეს ისინი დავიწყებას მიეცა, რაც საცხოვრებელი ადგილის შეცვლამ განაპირობა. ვინაიდან და რადგანაც ამ დროის სემინოელთა ჩანაწერები არ მოიპოვება, ჩვენ მხოლოდ ვარაუდი შეგვიძლია თუ რა ტრადიციები დაივიწყეს და რა არა. ალბათ ერთ დროს სემინოელთა წინაპრები ფიქრობდნენ, რომ ადამიანთა ავადმყოფობა და სიკვდილი გამოწვეული იყო ზებუნებრივი ძალების მიერ. ისინი გაცნობიელბი არიან თანამედროვე სამეცნიერო და სამედიცინო პრაქტიკას, მაგრამ უშუალო ყოფა-ცხოვრებაში იყენებენ ძველ ტრადიციულ მეთდებსაც. იმათაც კი, ვისაც რელიგიისა და ეკლესიის არ სწამთ, სჯერათ სიკვდილის შენდეგ ცხოვრების გაგრძელებაზე.
 
== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}
<references />
 
[[კატეგორია:ინდიელები]]
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/სემინოლები“-დან