კოლხეთის სამეფო: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 27:
|flag_s3 =
|დევიზი =
|დედაქალაქი =[[აია]] (მითიურიმითური) <br />[[ილდამუსა]] (კოლხას სამეფო), <br />[[ფაზისი (ქალაქი)|ფაზისი]] <br /> [[დიოსკურია]] (პონტოს ადმინისტრაციის ცენტრი), [[სურიუმი]], [[პიტიუნტი]] (რომაული ადმინისტრაციის ცენტრი)
|ქალაქები =[[აია]] [[ფაზისი]], [[დიოსკურია]], [[გიენოსი]], [[პიტიუსი]], [[გაგარი]], [[სურიუმი]], [[საირხე]], [[კუტაია]], [[მალა]]
|ენა = [[ქართველური ენები]] [[ზანური]] , [[მეგრული]] , [[ლაზური]]
ხაზი 83:
კლასიკურ ავტორთა თანახმად, კოლხეთის ტერიტორია ესაზღვრებოდა სამხრეთ-დასავლეთით პონტუსს, დასავლეთით პონტუს ევქსინუს ([[შავი ზღვა]]) მდინარე კორაქსამდე (შესაძლოა დღევანდელი მდინარე [[ბზიფი]]), ჩრდილოეთით დიდი კავკასიონის მთაგრეხილს, რომლის იქით სარმატია მდებარეობდა, აღმოსავლეთით [[იბერია]]სა და მცირე კავკასიის მთაგრეხილს, ხოლო სამხრეთით [[სომხეთი|სომხეთს]]. ავტორების მიხედვით მცირე განსხვავებაა თუ რამდენად ვრცელდებოდა კოლხეთის ტერიტორია სამხრეთ-დასავლეთზე: [[სტრაბონი]]ს მიხედვით კოლხეთი იწყებოდა [[ტრაპიზონი|ტრაპიზონთან]], ხოლო [[პტოლემე]]ს მიხედვით [[პონტუსი]] მდინარე ფაზისამდე ადიოდა. [[პიტიუსი]] კოლხების ბოლო ქალაქი იყო ჩრდილოეთში.
 
სახელწოდება კოლხეთი პირველად მოხსენიებულია [[ესქილე]]სა და [[პინდარე]]ს მიერ. უფრო ადრეული მწერლები მას სახელით „[[აია (მითოლოგია)|აია]]“ მოიხსენიებენ, ადგილი სადაც მითიურიმითური მეფე [[აიეტი (მითოლოგია)|აიეტი]] ცხოვრობდა. მთავარი მდინარე იყო [[ფაზისი (მდინარე)|ფაზისი]] (ამჟ. [[რიონი]]), რომელიც ქვეყანას შუად ჰყოფდა. მთავარი ქალაქები იყო [[დიოსკურია]] (რომ.: სებასტოპოლისი, ამჟ.: [[სოხუმი]]), სარაპანა (ამჟ. [[შორაპანი]]), ფაზისი (ამჟ.: [[ფოთი]]), პიტიუსი (ამჟ. [[ბიჭვინთა]]), აპსაროსი (ამჟ. [[გონიო]]), სურიუმი (ამჟ. [[ვანი]])<ref>ნოდარ ასათიანი, მარიკა ლორთქიფანიძე, როინ მეტრეველი, ოთარ ლორთქიფანიძე, გივი ჯამბურია, გიორგი ოთხმეზური, ოთარ ჯაფარიძე. ''საქართველოს ისტორია (X კლასის სახელმძღვანელო)'' - თბილისი, “ცისარტყელა”, 2001. გვ. 33</ref>, არქეოპოლისი (ამჟ. [[ნოქალაქევი]]), საქალაქო დასახლება უნდა არსებულიყო დღევანდელი ქუტაისის მიდამოებშიც. სკილაქსი ასევე აღნიშნავს მალას ან მალეს, რომელიც, მისი აზრით, მედეას დაბადების ადგილი უნდა ყოფილიყო.
 
==ისტორია==
ხაზი 146:
 
==კოლხები ბერძნულ მითოლოგიაში==
კოლხეთის მითოლიგიური პერსონაჟები არიან [[აიეტი (მითოლოგია)|აიეტი]], [[ეიდია]], [[პასიფაე]], [[კირკე]], [[მედეა]], [[ქალკიოპე]] და [[აფსირტე]]. ძველ საბერძნეთში გავრცელებული იყო მითი არგონავტების შესახებ, სადაც ასახული იყო ძველი ბერძნების წარმოდგენა კოლხეთის სამეფოზე. მითი იმით იქცევს ყურადღებას, რომ კოლხეთი ძველ სმაყაროში ცნობილი იიყო როგორც ოქრომრავალი ქვეყანა და შემდგომში ლაზებიც კი წინაპრების ამ სიდიადით ამაყობენ (იხ. [[ეგრისის სახალხო კრება]]). ამიტომაც საფიქრებელია რომ შემდდგომში კოლხეთის მმართველები საკუთარი ლეგიტიმაციის გასამყარებლად სწორედ მითიურიმითური აიეტის შთამომავლებად მიიჩნვდნენ თავს (მაგ. ქსენოფონტეს ცნობა, რომ ფაზისში ზის კოლხეთის მეფე რომელიც აიეტის შთამომავალია). მითი აეგონავტებზე ასევე საულისხმოა იმითაც რომ აიეტი მეორე ცნობილი მითიურიმითური მეფის და ცივილიზაციის პირველი წინაძღოლის მეფე [[მინოსი|მინოსის]] თანამედროვედ და მეგობრად მიიჩნევა. მინოსის ცოლი პასიფაე სწორედ აიეტის უფროსი დაა. თუმცა ასევე საინტერესოა მითის გვერდითი დეტალებიც:
 
*მგლა (რუს. Мгла, ლათინ. Caligo, ბერძ. ὀμίχλη), ნისლის ქალღმერთი. შვა: [[ქაოსი]], ნიუკტა (Nox), გემერა (Dies), [[ერებუსი|ერები]] და ეთერი.