კოლხეთის სამეფო: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 27:
|flag_s3 =
|დევიზი =
|დედაქალაქი =[[აია]] (მითიურიმითური) <br />[[ილდამუსა]] (კოლხას სამეფო), <br />[[ფაზისი (ქალაქი)|ფაზისი]] <br /> [[დიოსკურია]] (პონტოს ადმინისტრაციის ცენტრი), [[სურიუმი]], [[პიტიუნტი]] (რომაული ადმინისტრაციის ცენტრი)
|ქალაქები =[[აია]] [[ფაზისი]], [[დიოსკურია]], [[გიენოსი]], [[პიტიუსი]], [[გაგარი]], [[სურიუმი]], [[საირხე]], [[კუტაია]], [[მალა]]
|ენა = [[ქართველური ენები]] [[ზანური]] , [[მეგრული]] , [[ლაზური]]
ხაზი 55:
|წელი6 =
|დამატებითი პარამეტრი2 =ცნობილი მმართველები
|პარამეტრის შიგთავსი2 =[[აიეტი]] (ძვ,წ, XIIს) მითიურიმითური, [[სავლაკი]] (ძვ. წ. II საუკუნის II ნახევარი) [[არისტარქე]] (ძვ.წ. 65-47წწ)
|წინა =
|წინამორბედი1 =
ხაზი 83:
კლასიკურ ავტორთა თანახმად, კოლხეთის ტერიტორია ესაზღვრებოდა სამხრეთ-დასავლეთით პონტუსს, დასავლეთით პონტუს ევქსინუს ([[შავი ზღვა]]) მდინარე კორაქსამდე (შესაძლოა დღევანდელი მდინარე [[ბზიფი]]), ჩრდილოეთით დიდი კავკასიონის მთაგრეხილს, რომლის იქით სარმატია მდებარეობდა, აღმოსავლეთით [[იბერია]]სა და მცირე კავკასიის მთაგრეხილს, ხოლო სამხრეთით [[სომხეთი|სომხეთს]]. ავტორების მიხედვით მცირე განსხვავებაა თუ რამდენად ვრცელდებოდა კოლხეთის ტერიტორია სამხრეთ-დასავლეთზე: [[სტრაბონი]]ს მიხედვით კოლხეთი იწყებოდა [[ტრაპიზონი|ტრაპიზონიდან]]; [[პტოლემე]]ს მიხედვით კი [[შავი ზღვა|პონტუსი]] მდინარე ფაზისამდე ადიოდა. [[ბიჭვინთა|პიტიუსი]] კოლხების ბოლო ქალაქი იყო ჩრდილოეთში.
 
სახელწოდება კოლხეთი პირველად მოხსენიებულია [[ესქილე|ესქილესა]] და [[პინდაროსი|პინდაროსის]]ს მიერ. უფრო ადრეული მწერლები მას სახელით „[[აია (მითოლოგია)|აია]]“ მოიხსენიებენ, ადგილი სადაც მითიურიმითური მეფე [[აიეტი (მითოლოგია)|აიეტი]] ცხოვრობდა. მთავარი მდინარე იყო [[ფაზისი (მდინარე)|ფაზისი]] (ამჟ. [[რიონი]]), რომელიც ქვეყანას შუად ჰყოფდა. მთავარი ქალაქები იყო [[დიოსკურია]] (რომ.: სებასტოპოლისი, ამჟ.: [[სოხუმი]]), სარაპანა (ამჟ. [[შორაპანი]]), ფაზისი (ამჟ.: [[ფოთი]]), პიტიუსი (ამჟ. [[ბიჭვინთა]]), აპსაროსი (ამჟ. [[გონიო]]), სურიუმი (ამჟ. [[ვანი]])<ref>ნოდარ ასათიანი, მარიკა ლორთქიფანიძე, როინ მეტრეველი, ოთარ ლორთქიფანიძე, გივი ჯამბურია, გიორგი ოთხმეზური, ოთარ ჯაფარიძე. ''საქართველოს ისტორია (X კლასის სახელმძღვანელო)'' - თბილისი, “ცისარტყელა”, 2001. გვ. 33</ref>, არქეოპოლისი (ამჟ. [[ნოქალაქევი]]), საქალაქო დასახლება უნდა არსებულიყო დღევანდელი ქუტაისის მიდამოებშიც. სკილაქსი ასევე აღნიშნავს მალას ან მალეს, რომელიც, მისი აზრით, მედეას დაბადების ადგილი უნდა ყოფილიყო.
 
==ისტორია==
ხაზი 129:
[[ფაილი:MÖ 6. yüzyıla ait gümüş Kolkhis sikkesi.jpg|thumb|300px|კოლხური მონეტები]]
[[ფაილი:Ake of Colchis strater.JPG|thumb|right|მეფე აკეს პერიოდში გამოშვებული სტატერი]]
===[[კოლხეთი|კოლხეთის]] [[მითი|მითიურიმითური]] მმართველები===
{| class="wikitable plainrowheaders" border="10" cellpadding="10" cellspacing="10"
|-----
ხაზი 257:
 
==კოლხები ბერძნულ მითოლოგიაში==
კოლხეთის მითოლიგიური პერსონაჟები არიან [[აიეტი (მითოლოგია)|მეფე აიეტი]], [[ეიდია]], [[პასიფაე]], [[კირკე]], [[მედეა]], [[ქალკიოპე]] და [[აფსირტე]]. ძველ საბერძნეთში გავრცელებული იყო მითი არგონავტების შესახებ, სადაც ასახული იყო ძველი ბერძნების წარმოდგენა კოლხეთის სამეფოზე. მითი იმით იქცევს ყურადღებას, რომ კოლხეთი ძველ სამყაროში ცნობილი იყო როგორც ოქრომრავალი ქვეყანა და შემდგომში ლაზებიც კი წინაპრების ამ სიდიადით ამაყობენ (იხ. [[ეგრისის სახალხო კრება]]). ამიტომ საფიქრებელია რომ შემდგომში კოლხეთის მმართველები საკუთარი ლეგიტიმაციის გასამყარებლად სწორედ მითიურიმითური აიეტის შთამომავლებად მიიჩნვდნენ თავს (მაგ. ქსენოფონტეს ცნობა, რომ ფაზისში ზის კოლხეთის მეფე რომელიც აიეტის შთამომავალია). მითი აეგონავტებზე ასევე საულისხმოა იმითაც რომ აიეტი მეორე ცნობილი მითიურიმითური მეფის და ცივილიზაციის პირველი წინაძღოლის მეფე [[მინოსი|მინოსის]] თანამედროვედ და მეგობრად მიიჩნევა. მინოსის ცოლი პასიფაე სწორედ აიეტის უფროსი დაა.
 
==იხილეთ აგრეთვე==