ლუიზა ელიზაბეტ ფრანგი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 42:
 
=== ესპანეთის ინფანტა ===
ელიზაბეტმა ესპანეთში ჩასვლისთანავე ძალიან დიდ წარმატებას მიაღწია და მალევე "მადრიდის კერპი" გახდა. მან ძალიან კარგი შთაბეჭდილება დატოვა თავის მამამთილზე, ესპანეთის მეფე ფილიპე V-ზე და აგრეთვე მალევე თავი ქმარსაც შეაყვარა. მიუხედავად ამისა, ელიზაბეტს ძალიან ცუდი ურთიერთობა ჩამოუყალიბდა დედოფალ ელიზაბეტა ფარნეზესთან, რომელსაც ყველა დანარჩენ რძალთანაც დაძაბული ურთიერთობა ჰქონდა. იგი ელიზაბეტთან არასასურველ დამოკიდებულებას იმით ამართლებდა, რომ იგი ფრანგი იყო, ფრანგებმა კი ესპანელებს მხარი არ დაუჭირეს ბრიტანელებთან ომის დროს. უფრო მეტიც, ექვსი თვის შემდეგ ელიზაბეტამ განაცხადა, რომ მას არ სურდა მისი ვაჟი მეუღლის გავლენის ქვეშ ყოფილიყო, რის გამოც ყველაფერს იღონებდა ამის შესაჩერებლად. ელიზაბეტს სხვა გზა აღარ დარჩა და რიგ დათმობებზე წასვლა მოუწია, ვინაიდან უბრალო ინფანტა ვერაფერს გააწყობდა თვით ესპანეთის დედოფალთან. შედეგად ელიზაბეტი დიდ დროს ხარჯავდა დედოფლის გულის მოგებაზე და ამის პარალელურად საფრანგეთში მამამისს უკმაყოფილო წერილებს სწერდა.
[[ფაილი:Marie Louise Elisabeth De France, Duchess of Parma by Jean Marc Nattier and Studio.jpg|მინი|315x315პქ|ინფანტა ლუიზა ელიზაბეტი სანადირო კაბაშინ]]
სულ მალე ელიზაბეტმა მოახერხა და ფილიპეზე გაბატონდა. მიუხედავად იმისა, რომ მისი მეუღლე შვიდი წლით უფროსი იყო მასზე, ფილიპე მამის მსგავსად მშვიდი, პასიური და მორჩილი ხასიათის კაცი იყო, რის გამოც ასევე მამის მსგავსად ცოლმა მასზე გაბატონება ადვილად მოახერხა. თავად ელიზაბეტი ღიად აცხადებდა, რომ ასეთ ქმარზე ოცნებობდა კიდეც, თუმცა ყველამ იცოდა, რომ რეალურად ელიზაბეტი ქმარზე ბატონობაზე ოცნებობდა.
 
ინფანტა ელიზაბეტი ესპანეთში აღწერილი იყო როგორც: "მომხიბლავია, ამბიციური და ინტერესიანი, ენერგიით სავსე და ასევე მზადაა შეცვალოს მთელი ევროპა თავისი დინასტიისთვის. საფრანგეთის სიყვარული ყველაფერს ჩრდილავს მის ცხოვრებაში და საფრანგეთის კეთილდღეობისათვის თავის შვილებსაც კი დაუფიქრებლად გასწირავს." ძალზედ ამბიციური ელიზაბეტი ესპანეთში უბრალო პრინცის ცოლობით ცხადია არ კმაყოფილდებოდა და თავად ესპანეთის დედოფლობაზე აცხადებდა პრეტენზიას, თუმცა ტახტისაკენ მიმავალ გზაზე მისი ორი მაზლი და მამამთილი იყო, რომელთა სიკვდილის შემთხვევაშიც მოხდებოდა მისი გადედოფლება. იგი ამ ყველაფერს ღიად ჰყვებოდა საფრანგეთში გაგზავნილ წერილებში, განსაკუთრებით კი თავის ტყუპისცალთან, რომელსაც ყველაფერს უყვებოდა. ამასთან წერილებში იგი აღწერდა ესპანეთის სამეფო კარზე ცხოვრებას. 1740 წელს მან ვერსალში თავისი კონტაქტების ქსელი შექმნა. მისი დიდი აქტიურობით კი 1745 წელს მისი მული, მარია ტერეზა რაფაელა ესპანელი ცოლად შერთეს ელიზაბეტის ძმას, საფრანგეთის დოფინ ლუი დე ბურბონს. იგი ამით კმაყოფილი იყო, რადგან ფრანკო-ესპანური ალიანსი კიდევ უფრო გამყარდა. გარდა ამისაა დედოფლის წინააღმდეგ შეთქმულების მოწყობაც კი სურდა, თუმცა მისმა დამ, ანა ანრიეტამ შეაჩერა, რომელიც უფრო ფრთხილი და საღი ბუნების იყო.
 
1741 წელს მისი უდიდესი ზეგავლენით მისივე მამამთილი, ესპანეთის მეფე ფილიპე V ჩაერთო ავსტრიის მემკვიდრეობის ომში, ცხადია საფრანგეთის მხარეს. ამან ცხადია დედოფალი ელიზაბეტა ფარნეზე გააღიზიანა, რადგან ელიზაბეტის გავლენა უკვე მხოლოდ მის ვაჟზე კი არა, არამედ მის ქმარზეც კი გავრცელდა. ამრიგად მან თავის ვაჟს წერილი მისწერა, სადაც სთხოვდა ცოლი დედაზე წინ არ დაეყენებინა. დედოფალი თავისებურად ცდილობდა ოჯახში ძველი რეჟიმი შეენარჩუნებინა, სადაც მამაკაცებს თავად მართავდა. მიუხედავად პირადი ანტიპათიისა, ლუიზა ელიზაბეტი და ელიზაბეტა ფარნეზე მაინც პატივს სცემდნენ ერთმანეთს. საბოლოოდ ისე მოხდა, რომ დედოფალი და ელიზაბეტი ერთ ბანაკში გაერთიანდნენ და ინფანტი ფილიპესათვის ძალაუფლების ჩასაგდებად დაიწყეს ბრძოლა. ვინაიდან დედოფალი ელიზაბეტა ფარნეზე პარმის ჰერცოგ ოდოარდო ფარნეზეს ერთადერთი შვილი იყო, წესით ტახტი მას ან მის რომელიმე შვილს უნდა დარჩენოდა, რის გამოც ელიზაბეტა და ლუიზა ელიზაბეტი თავგამოდებით იბრძოდნენ. ისინი ცდილობდნენ ფილიპეს უფლებები დაეცვათ პარმის ტახტზე, რათა მასზე ვინმე სხვა არ ასულიყო. საბოლოოდ 1748 წელს მათი ბრძოლა წარმატებით დასრულდა და ოდოარდოს გარდაცვალების შემდეგ, ანუ 1748 წელს ფილიპე პარმის, პიაჩენცისა და გუასტალას ჰერცოგი გახდა.
 
=== პარმის, პიაჩენცისა და გუასტალას ჰერცოგინია ===
Line 140 ⟶ 147:
</div></div>
== ლიტერატურა ==
 
* Achaintre, Nicolas Louis, Histoire généalogique et chronologique de la maison royale de Bourbon, Vol. 2, (Publisher Mansut Fils, 4 Rue de l'École de Médecine, Paris, 1825), p. 154.
* American Historical Association, The American historical review, Volume 10, The Macmillan Company, 1905, 707.
* Pajol, Charles Pierre Victor, Les guerres sous Louis XV, Vol. 2, (Imprimeurs de L'Institut, Rue Jacob, Paris, 1883), 7: .. à Louise-Elisabeth de France, fille de Louis XV, née le 14 aout 1727, morte le 6 décembre 1759...
* Campbell Orr, C. (ed.) Queenship in Europe 1660–1815: the role of the consort. Cambridge: Cambridge University Press, 2004, pp. 166, 171.
* Hyde, M. and Milam, J. (eds.) Women, art and the politics of identity in eighteenth-century Europe. Aldershot: Ashgate, 2003, pp. 130, 132, 306.
* Latour, Louis Therese, Princesses Ladies And Salonnieres of The Reign of Louis XV, 1927
* Lévêque, Jean-Jacques, Versailles: The Palace of the Monarchy, The Museum of the Nation, translated by Kirk McElhearn and Ellen Krabbe, ACR PocheCouler, Paris, 2000, p. 113.
* "WALL LIGHTS, LOUIS XV, CIRCA 1752–1753 FROM THE DUCHESSE DE PARME AT COLORNO". Sothebys.
* Genealogie ascendante jusqu'au quatrieme degre inclusivement de tous les Rois et Princes de maisons souveraines de l'Europe actuellement vivans [Genealogy up to the fourth degree inclusive of all the Kings and Princes of sovereign houses of Europe currently living] (in French). Bourdeaux: Frederic Guillaume Birnstiel. 1768. p. 12.
* Żychliński, Teodor (1882). Złota księga szlachty polskiéj: Rocznik IVty (in Polish). Jarosław Leitgeber. p. 1. Retrieved 1 August 2018.
 
* Sanger, Ernest, Isabelle de Bourbon-Parme: la Princesse et la Mort, Racine, Brussels, 2002.
* Zieliński, Ryszard, Polka na francuskim tronie Czytelnik, 1978.
 
== რესურსები ინტერნეტში ==
 
* http://www.madamegilflurt.com/2013/08/notable-birthdays-louise-elisabeth-and.html
* https://www.geni.com/people/Elisabeth-de-France-duchessa-di-Parma/6000000003725966498
* http://blog.catherinedelors.com/madame-elisabeth-duchess-of-parma-daughter-of-louis-xv/
 
[[კატეგორია:დაბადებული 14 აგვისტო]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1727]]