ვიკიპედია

დიდი სქიზმა: განსხვავება გადახედვებს შორის

ისტორიის ინტერაქციულად გადახედვა
[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
← წინა ცვლილებაშემდეგი ცვლილება →
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ვიზუალურივიკიტექსტი
No edit summary
იარლიყი: წყაროს რედაქტირება 2017
No edit summary
ხაზი 3:
{{ლეგენდა|#3699EA|მართლმადიდებელი ეკლესია}}
]]
'''დიდი სქიზმა''' — საეკლესიო განხეთქილება, რომელმაც ქრისტიანული ეკლესია ორ ნაწილად, [[მართლმადიდებლობა|მართლმადიდებელ]] და [[კათოლიციზმი|კათოლიკურ]] ეკლესიად გაჰყო.</blockquote> დიდი სქიზმის თარიღად, ჩვეულებრივ, სახელდება [[1054]] წელი, როდესაც რომის პაპ [[ლეო IX]]-ის დესპანმა კარდინალმა [[ჰუმბერტ სილვა-კანდიდელი|ჰუმბერტ სილვა-კანდიდელმა]] და [[კონსტანტინოპოლის მართლმადიდებელი ეკლესია|კონსტანტინოპოლის]] პატრიარქმა [[მიქაელ I კერულარიოსი|მიქაელ I კერულარიოსმა]] წარუმატებელი მოლაპარაკებების შემდეგ ერთმანეთი განკვეთეს. თუმცა ამგვარი ზუსტი დათარიღება ისტორიულად უმართებულოა. ფაქტობრივად რომის პაპი ზოგჯერ ამის შემდეგაც მოიხსენიებოდა მართლმადიდებლურ [[ლიტურგია]]ში. [[რომი|რომსა]] და [[კონსტანტინოპოლი|კონსტანტინოპოლს]] შორის ურთიერთობა ემოციურად გაუარესდა [[1204]] წელს [[მეოთხე ჯვაროსნული ლაშქრობა|მეოთხე ჯვაროსნული ლაშქრობის]] დროს, როდესაც [[ვენეციის რესპუბლიკა|ვენეციელებმა]] ქალაქი [[კონსტანტინოპოლი]] დაუნდობლად გაძარცვეს და ბიზანტიის ტერიტორიაზე ახალი ფეოდალური სახელმწიფო, [[ლათინთა იმპერია]] და ლათინთა საპატრიარქო შექმნეს. დღეს ისტორიკოსები თანხმდებიან, რომ აღმოსავლეთისა და დასავლეთის ეკლესიები გაიყო მზარდი გაუცხოების გამო, რომელსაც თან დაერთო პაპის ავტორიტეტის ზრდაც. განხეთქილებისათვის გადამწყვეტი აღმოჩნდა არა თეოლოგიური სხვაობები, არამედ საეკლესიო-პოლიტიკური ფაქტორები. მართლმადიდებელ ეკლესიას რომი საბოლოოდ გამოეყო 1729 წელს, როდესაც რწმენის გამავრცელებელმა კონგრეგაციამ მართლმადიდებლურ საიდუმლოებში თანაზიარება (''communicatio in sacris'') აკრძალა. ამის საპასუხოდ, 1755 წელს კონსტანტინოპოლის, [[ალექსანდრიის მართლმადიდებელი ეკლესია|ალექსანდრიისა]] და [[იერუსალიმის მართლმადიდებელი ეკლესია|იერუსალიმის]] პატრიარქებმა [[კათოლიკობა|კათოლიკები]] [[მწვალებლობა|მწვალებლებად]] გამოაცხადეს. [[ანტიოქიის მართლმადიდებელი ეკლესია|ანტიოქიის საპატრიარქო]] მათ მოგვიანებით შეუერთდა, ხოლო [[რუსეთის მართლმადიდებელი ეკლესია|მოსკოვის საპატრიარქოს]] გადაწყვეტილება არ მიუღია. კათოლიკეთა მწვალებლებად აღიარება მართლმადიდებელ ეკლესიას დღემდე არ წაუღია უკან, თუმცა 1054 წლის [[ანათემა]] პაპ [[პავლე VI]]-ის მიერ მოწვეული [[ვატიკანის მეორე კრება|ვატიკანის მეორე კრებისა]] და მსოფლიო პატრიარქ [[ათინაგორა I]]-ის მიერ 1965 წლის 7 დეკემბერს ერთდროულად [[რომი|რომსა]] და [[სტამბოლი|სტამბოლში]] გაუქმებულად გამოცხადდა.
 
== აღმოსავლეთისა და დასავლეთის გაუცხოება ==
=== ენა ===
Line 105 ⟶ 104:
== ლიტერატურა ==
* თინიკაშვილი, დავით. ქართველებისა და დასავლეთ ევროპელთა რელიგიურ-პოლიტიკური ურთიერთობა მე-11-13 საუკუნეებში. თავი მეორე. სადოქტორო დისერთაცია. თბ., ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტი 2015, http://iliauni.edu.ge/uploads/other/16/16825.pdf
* {{de}} Axel Bayer: Spaltung der Christenheit. Das sogenannte Morgenländische Schisma von 1054. 2. Auflage. Böhlau, Köln u. a. 2004, ISBN 3-412-03202-6 (Archiv für Kulturgeschichte. Beiheft 53).
* {{en}} Henry Chadwick: East and West. The Making of a Rift in the Church. From Apostolic Times until the Council of Florence. Oxford University Press, Oxford u. a. 2003, ISBN 0-19-926457-0 (Oxford History of the Christian Church).
* {{en}} Colin Morris: The Papal Monarchy. The Western Church from 1050 to 1250. Clarendon Press, Oxford 1989, ISBN 0-19-826907-2 (Oxford History of the Christian Church).
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/დიდი_სქიზმა“-დან