იოანე პეტრიწი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 1:
'''იოანე პეტრიწი''', XI-XII საუკუნეების [[ქართველები | ქართველი]] ფილოსოფოსი, ნეოპლატონიკოსი (გადმოცემით იოანე ფილოსოფოს ჭიმჭიმელსაც უწოდებდნენ). ბიოგრაფიული ცნობები არ მოგვეპოვება, მხოლოდ XVIII საუკუნის მწიგნობარნი იუწყებიან, რომ იოანე პეტრიწი [[სამცხე | სამცხიდან]] იყო, დიდგვაროვანი ჩამომავლობისა. ახალგაზრდობაში სწავლობდა [[კონსტანტინოპოლი | კონსტანტინოპოლში]], მანგანის აკადემიაში, სადაც მას ასწავლიდნენ ბიზანტიური რენესანსის წარმომადგენლები: [[მიქაელ ფსელოსი]] და [[იოანე იტალოსი]]. იოანე პეტრიწს აქტიური მონაწილეობა მიუღია იდეურ მოძრაობაში, რომელსაც იტალოსი მეთაურობდა. იტალოსის გასამართლებისა (1083) და მისი მიმდევრების დევნის შემდეგ იოანე პეტრიწი [[პეტრიწონის მონასტერი | პეტრიწონის მონასტერში]] გადასახლდა. ერთ ხანს შავ მთაზე [[ეფრემ მცირე | ეფრემ მცირესთან]] იყო, შემდეგ [[საქართველო | საქართველოში]] დაბრუნდა და სათავეში ჩაუდგა [[გელათის აკადემია | გელათის აკადემიას]]. იოანე პეტრიწის ფილოსოფიური მემკვიდრეობა წარმოდგენილია თარგმანებითა და ორიგინალური თხზულებით ("განმარტება პროკლესთვის დიადოხოსისა და პლატონურისა ფილოსოფიისად"). თარგმნა [[არისტოტელე | არისტოტელეს]] ორი თხზულება: "როპიკატოპიკა" და "განმარტებისათვის" ("პერი-ჰერმენეია"), [[ნემესიოს ემესელი | ნემესიოს ემესელის]] "ბუნებისათვის კაცისა" (გამოიცა 1914), [[პროკლე | პროკლეს]] "კავშირნი ღვთისმეტყველებითნი" ("თეოლოგიის ელემენტები"), [[ამონიოს ჰერმია | ამონიოს ჰერმიას]] "მოსახსენებელი ხუთთა ხმათადმი პორფირი ფილოსოფოსისა" და "მოსახსენებელი ათთა კატიღორიათადმი არისტოტელისთა" (ზოგი მეცნიერი ამ უკანასკნელი თხზულების მთარგმნელად თვლის [[იოანე ტარიჭისძე|იოანე ტარიჭისძეს]]. არისტოტელეს ტრაქტატთა თარგმანებს ჩვენამდე არ მოუღწევია. "კავშირნი ღმრთისმეტყველებითნის" პეტრიწისეული თარგმანი უძველესად ითვლება პროკლეს თხზულების მსოფლიოში ცნობილ თარგმანთა შორის. იოანე პეტრიწის "განმარტება" შედგება შესავლის, პროკლეს "კავშირთა" 211 თავისადმი დართული შესავლის, ვრცელი კომენტარებისა და ბოლოსიტყვაობისაგან.
 
იოანე პეტრიწის ფილოსოფიური შეხედულებანი განსაზღვრულია არა იმდენად ანტიკური ფილოსოფიური მემკვიდრეობით, რამდენადაც XII საუკუნის ქართული კულტურული და იდეური სფეროთი, საერო განწყოფილებათა და მისწრაფებათა მზარდი აღმავლობით, რაც ყველაზე თანამიმდევრულად [[რუსთაველი | რუსთაველის]] ჰუმანიზმში გამოიხატა.
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/იოანე_პეტრიწი“-დან