ივან ფრანკო: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შეუმოწმებელი ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ხაზი 1:
{{ვიკიფიცირება}}
[[ფაილი:Франко Іван.jpg|მინი|ალტ=|307x307პქ]]
'''ივან იაკოვლევის ძე ფრანკო''' (უკრაინულად: Іван Якович Франко (დ. [[27 მაისი|27 აგვისტო]], [[1856]], [[ნაგუევიჩი|სოფ. ნაგუევიჩი,]] [[დროგობიჩის მაზრა]], [[გალიცია]],გ.[[28 მაისი|28 მაისი,]] [[1916]], [[ლვოვი]], [[ავსტრია-უნგრეთის იმპერია]] (ახლა [[უკრაინა]]))- [[უკრაინელი]] [[მწერალი|მწერალი,]] [[პოეტი]], [[პუბლიცისტიკა|პუბლიცისტი]], საზოგადო მოღვაწე, [[ჟურნალისტი]], [[ბელეტრისტიკა|ბელეტრისტი,]] [[მეცნიერი]] და უკრაინელი ხალხის სოციალური და ნაციონალური ჩაგვრისაგან განთავისუფლებისათვის თავდადებული მებრძოლი.გარდა ამისა იყო მთარგმნელი,კერძოდ უკრაინულ ენაზე თარგმნა [[უილიამ შექსპირი|უილიამ შექსპირის]], [[ვიქტორ ჰიუგო|ვიქტორ ჰიუგოს]], [[ჯორჯ გორდონ ბაირონი|ბაირონის]], [[პედრო კალდერონი|პედრო კალდერონის]], [[დანტე ალიგიერი|დანტე ალიგიერის]], [[ადამ მიცკევიჩი|ადამ მიცკევიჩის]], [[იოჰან ვოლფგანგ ფონ გოეთე|იოჰან ვოლფგანგ ფონ გოეთეს]] და [[ფრიდრიხ შილერი|ფრიდრიხ შილერის]] ლიტერატურული ნაწარმოებები. „[[ვენის უნივერსიტეტი|ვენის უნივერსიტეტის]] ფილოსოფიის დოქტორის" სამეცნიერო ხარისხის ლაურიატი.
ხაზი 13:
მომავალ მწერალს მამა [[1865|1865 წელს]] გარდაეცვალა. დედა კი მეორედ დაქორწინდა. მამინაცვალმა ყველაფერი გააკეთა იმისთვის, რომ გლეხის ბიჭს კარგი განათლება ჰქონოდა.
[[1868|1868 წელს]] მან სწავლა განაგრძო დროგობიჩის გიმნაზიაში, სადაც სწავლა გერმანულად და პოლონურ ენაზე მიმდინარეობდა. ფრანკო გიმნაზიაშიც ბეჯითად სწავლობდა.[[ფაილი:Іван Франко.jpg|მინი|ალტ=|მარცხნივ|ფრანკო 1910 წელს]]ლიტერატურული მოღვაწეობა ბავშვობაში დაიწყო. გიმნაზიაში სწავლისას დაწერა უამრავი [[ლექსი]], [[პროზა|პროზაული]] და [[დრამატურგია|დრამატული]] ნაწარმოებები. [[1873|1873 წელს]], როცა გიმნაზიის 6 კლასში იყო, დაწერა ტრაგედია - ,,იუგურტა“, რომლის სიუჟეტი რომის იმპერიის ისტორიის საფუძველზე იყო განვითარებული, შემდეგ თარგმნა [[სოფოკლე|სოფოკლეს]] ,,ანტიგონე" და ,,ელექტრა" და შეუდგა ტრაგედია ,,აქილევსის" წერას. [[1874|1874 წელს]] შექმნა დრამა ,,სამი მთავარი ერთ ტახტზე", რომელიც [[ლვოვის ოპერისა და ბალეტის თეატრი|ლვოვში]] დაიდგა სტუდენთა მოყვარულთა წრის მიერ და მისი შინაარსი პირველად ამუშავებდა თემას, რომელიც სლავების ისტორიიდან იყო აღებული, ამდაგვარ თემას ეხებოდა მისი შემდეგი ნაწარმოები - ,,სლავოი და ხრუდოში". მალევე თარგმნა [[კარლ გუცკოვი|კარლ გუცკოვის]] ,,ურიელ აკოსტა", ,,სიმღერა ნიბელუნგებზე" (ნაწყვეტები), ორი სიმღერა ,,ოდისეიდან“ და მრავალი სხვა.▼
▲ლიტერატურული მოღვაწეობა ბავშვობაში დაიწყო. გიმნაზიაში სწავლისას დაწერა უამრავი [[ლექსი]], [[პროზა|პროზაული]] და [[დრამატურგია|დრამატული]] ნაწარმოებები. [[1873|1873 წელს]], როცა გიმნაზიის 6 კლასში იყო, დაწერა ტრაგედია - ,,იუგურტა“, რომლის სიუჟეტი რომის იმპერიის ისტორიის საფუძველზე იყო განვითარებული, შემდეგ თარგმნა [[სოფოკლე|სოფოკლეს]] ,,ანტიგონე" და ,,ელექტრა" და შეუდგა ტრაგედია ,,აქილევსის" წერას. [[1874|1874 წელს]] შექმნა დრამა ,,სამი მთავარი ერთ ტახტზე", რომელიც [[ლვოვის ოპერისა და ბალეტის თეატრი|ლვოვში]] დაიდგა სტუდენთა მოყვარულთა წრის მიერ და მისი შინაარსი პირველად ამუშავებდა თემას, რომელიც სლავების ისტორიიდან იყო აღებული, ამდაგვარ თემას ეხებოდა მისი შემდეგი ნაწარმოები - ,,სლავოი და ხრუდოში". მალევე თარგმნა [[კარლ გუცკოვი|კარლ გუცკოვის]] ,,ურიელ აკოსტა", ,,სიმღერა ნიბელუნგებზე" (ნაწყვეტები), ორი სიმღერა ,,ოდისეიდან“ და მრავალი სხვა.
ივან ფრანკოს უყვარდა ხალხური შემოქმედება. ,,ნორმალური“ სკოლიდან მოყოლებული აგროვებდა ხალხურ სიმღერებს, სულ მალე 800 - მდე სიმღერა ჩაწერა, რამაც ხელი შეუწყო მისი პოეზიით გატაცებას.
[[1874|1874 წელს]] ლვოვის ჟურნარ -,,დრუგში“ დაიბეჭდა მისი პირველი ლექსები, [[1875|1875 წელს]] ,,დრუგის“ მუდმივი თანამშრომელი გახდა და აქ დაბეჭდა: მოთხრობა ,,პეტრიები და დოვბუშჩუკები“, [[ნიკოლოზ ჩერნიშევსკი|ნ. გ. ჩერნიშევსკის]] რომანი ,,რა ვაკეთოთ?“, ასევე [[ალექსანდრე პუშკინი|პუშკინის]] ლექსების თარგმანი და სხვა, ხოლო 1876 წელს ამავე ჟურნარში გამოიცა მისი ლექსების პირველი კრებული.
[[1875|1875 წლის]] [[შემოდგომა|შემოდგომაზე]] სწავლა განაგრძო [[ლვოვის უნივერსიტეტი|ლვოვის უნივერსიტეტში]] [[ფილოსოფია|ფილოსოფიის]] ფაკულტეტზე. ფრანკო სწორედ ამ უნივერსიტეტის ჟურნალში აგზავნივდა საკუთარ ნაწარმოებებსს. სდუტენტობის პერიოდში შევიდა სტუდენტთა ,,[[აკადემიურ წრე|აკადემიურ წრეში]]<nowiki/>“ და ამავე დროს ის დაეწაფა რუსი მწერლების: [[ალექსანდრე პუშკინი|პუშკინის]], [[ლევ ტოლსტოი|ტოლსტოის]], [[ივანე ტურგენევი|ტურგენევის]], [[ნიკოლოზ ჩერნიშევსკი|ჩერნიშევსკის]], [[ალექსანდრე გერცენი|გერცენის]] და სხვათა ნაწარმოებებს. სწორედ [[ტარას შევჩენკო|ტარას შევჩენკოსა]] და [[რუსები|რუსი]] [[რევოლუცია|რევოლუციურ]]-[[დემოკრატია|დემოკრატიული]] [[ლიტერატურა|ლიტერატურის]] ზეგავლენით ჩამოყალიბდა მისი იდეურ-ესთეტიკური შეხედულებანი.
| |||