ლუი XIII: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
No edit summary |
||
ხაზი 54:
== შარლ დე ლუენის აღმავლობა (1617-1621) ==
კონჩინოს მსგავსად ლუენიც ძალიან მალე არაპოპულარული გახდა. სხვა დიდებულები ფიქრობდნენ, რომ მას მეფე თავისი გავლენის ქვეშ ჰყავდა მოქცეული. ლუენი განიხილებოდა, როგორც ნაკლებად კომპეტენტური ადამიანი. ფრანგები ფიქრობდნენ, რომ ანრი IV-ის მინისტრები უფრო საჭირო და გამოსაგეგი ხალხი იყვნენ, რომლებიც მარია მედიჩის ჰყავდა გარს შემოკრებილი.
1618 წელს დაიწყო ოცდაათწლიანი ომი. საფრანგეთის სამეფო კარი თავიდან დიდ ხანს ფიქრობდა რომელი მოწინააღმდეგისთვის დაეჭირათ მხარი. ერთის მხრივ საფრანგეთი ჰაბსბურგების მეტოქე იყო (ანრი IV-ის პოლიტიკიდან გამომდინარე), მეორეს მხრივ კი ლუისა და სრულიად საფრანგეთის კათოლიკური სარწმუნოება, სწორედ ჰაბსბურგებისა და საღვთო რომის იმპერატორ ფერდინანდ II-ის მხარდაჭერას მოითხოვდა.
1618 წლიდან იზრდებოდა დიდებულების მეფისადმი უკმაყოფილება, 1620 წლიდან კი მათ გადასახადების გადახდაზე უარი განაცხადეს. მარია მედიჩი ამ ამბით ერთობ უკმაყოფილო იყო, რის გამოც ლუსონის არქიეპისკოპოსი (მომავალში კარდინალი რიშელიე) თავის და ლუის პირველ მრჩევლად დაიყენა.
1620 წელს ფრანგი დიდგვაროვნები აჯანყდნენ და აგვისტოში ლე პონტ-დე-სე-ში მარტივად დაამარცხეს სამეფო არმია. ამას მოჰყვა ჰუგენოტების მასიური გამოსვლები, რასაც სამეფო დადგენილებების გაუქმება მოჰყვა. ამ ყოველივეს შემდეგ ბეარნში აღდგა ოფიციალურ რელიგიად კათოლიციზმი. ამის მიუხედავად, ჰუგენოტებმა საფრანგეთის სხვა პროვინციებს შეაფარეს თავი, მათი მეთაური კი ჰერცოგი დე როანი იყო.
1621 წლიდან ლუი და დედამისი შეთანხმდნენ. მათ ლუენი საფრანგეთის კონეტაბლად დანიშნეს, რასაც მოჰყვა ჰუგენოტების ახალი აჯანყება. სამეფო ჯარებმა ლუენის ხელმძღვანელობით ჰუგენოტთა სიმაგრეს, ლა-როშელს შემოარტყეს ალყა. სამთვიანი იერიშის მიუხედავად ლა-როშელი ვერ აიღეს, დეკემბერში კი ერთ-ერთი შტურმის დროს დაიღუპა თავად ლუენიც. ამის შემდეგ სამეფო არმიამ ლა-როშელს ალყა მოხსნა.
== კონსილის მმართველობა (1622-1624) ==
[[ფაილი:Louis-XIII by-Franz-II-Pourbus.jpg|მინი|ლუი XIII 1620 წელს]]
ლუენის გარდაცვალების შემდეგ ლუიმ გადაწყვიტა სამეფო საბჭო და სრულიად საფრანგეთი თავად ემართა. ამავდროულად, სამეფო კარს დაუბრუნდა მარია მედიჩი, რომელიც კვლავ შევიდა საბჭოში. მარია მედიჩმა მეფეს ჰუგენოტების მიმართ ხისტი პოლიტიკის გატარება მოსთხოვა, ლუიმაც დაუჯერა და 1622 წელს დიდი ჯარები გააგზავნა მონპელიეში (ჰუგენოტთა სიმაგრე). სამეფო არმია აქაც დამარცხდა.
მონპელიეს ალყა 1622 წლის მონპელიეს ხელშეკრულებით დასრულდა. ეს ხელშეკრულება ნანტის ედიქტის საფუძველს ეყრდნობოდა და ნათქვამი იყო, რომ ჰუგენოტებს უნდა დაეთმოთ ყველა სიმაგრე გარდა ლა-როშელისა და მონტობანისა.
== კარდინალ რიშელიეს მინისტრობა (1624-1642) ==
| |||