კავკასიის მთიელ ხალხთა კონფედერაცია: განსხვავება გადახედვებს შორის

[[1991]] წლის 1 ნოემბერს, [[სოხუმი|სოხუმში]], „კავკასიის მთიელ ხალხთა III ყრილობაზე“, რომელშიც მონაწილეობას იღებდნენ 14 კავკასიური ეთნოსის წარმომადგენლები გადაწყდა „კავკასიის მთიელ ხალხთა კონფედერაციის“ -— როგორც პოლიტიკური გაერთიანების შექმნა, რომელიც თავს აცხადებდა „სუვერენულ ეროვნულ-სახელმწიფო გაერთიანებად“ -— იგი წარმოდგენილი იქნა როგორც კონფედერაციული სახელმწიფო -, რომლის შემადგენლობაში შედიოდნენ არა იმ დროს არსებული რაიმე ადმინისტრატიულ-პოლიტიკური ავტონომიები, არამედ -— კავკასიის „ხალხები“ ანუ ეთნოსები. კონფედერაციის დედაქალაქად განოცხადდა [[სოხუმი]], ხოლო მეორე დედაქალაქად კი [[მახაჩყალა]].

„კავკასიის მთიელ ხალხთა კონფედერაციის“ სოხუმში შექმნა და მის დედაქალაქად სოხუმის გამოცხადება -, ისეთ ვითარებაში, როდესაც მასში შემავალი „ხალხების“ ტერიტორიების აბსოლუტური უმრავლესობა [[ჩრდილო კავკასია]]ში, რუსეთში მდებარეობდა -, იმთავითვე მუთითებდა კონფედერაციის დანიშნულებაზე და გამიზნულობაზე [[აფხაზეთი|აფხაზეთში]] გამოსაყენებლად.

„კავკასიის მთიელ ხალხთა კონფედერაციის“ პარლამენტად გამოცხადდა „კავკასიის მთიელ ხალხთა ასამბლეა“, რომელმაც პრეზიდენტად აირჩია მ. შანიბოვი, ხოლო -— [[პარლამენტი]]ს თავმჯდომარედ იუი. სასლამბეკოვი. კონფედერაციაში თავი მოიყარეს [[ჩეჩნეთი]]ს პრეზიდენტ [[ჯოხარ დუდაევი|ჯ. დუდაევი]]ს პოლიტიკურმა მოწინააღმდეგეებმა ჩეჩნეთიდან -— გავლენიანმა საველე მეთაურმა [[შამილ ბასაევი|შამილ ბასაევმა]] (დუდაევის კონკურენტმა [[პრეზიდენტი]]ს არჩევნებზე) და იუი. სასლამბეკოვმა (ჩეჩნეთის პარლამენტის თავმჯდომარემ, გავლენიანმა პრორუსულმა პოლიტიკოსმა, რომელსაც [[1991]]-[[1993]] წლებში [[ჯოხარ დუდაევი|ჯ. დუდაევზე]] უფრო დიდი გავლენა გააჩნდა ჩეჩნეთში რუსეთის ფინანსური და პოლიტიკური მხარდაჭერის გამო). კონფედერაციის მთავარი მხარდამჭერი მოსკოვში გახდა რუსეთის [[პარლამენტი]]ს თავმჯდომარე, რუსეთში უდიდესი პოლიტიკური და ფინანსური გავლენის მქონე ხასბულატოვი ([[ჯოჰარ დუდაევი]]ს უდიდესი მოწინააღმდეგე).

„კავკასიის მთიელ ხალხთა კონფედერაციის“ იდეოლოგიურ ბაზას წარმოადგენდა [[სახაროვი, ანდრეი|ა. სახაროვის]] „[[საბჭოთა კავშირი]]ს ახალი [[კონსტიტუცია]]“ -— რომლის შესაბამისად [[საბჭოთა კავშირი]] უნდა დაშლილიყო ასობით მცირე ეთნიკურ-პოლიტიკურ ერთეულად და „[[საქართველო]] მცირე იმპერიაა“ იდეა. აფხაზეთში ომის პერიოდში კონფედერაციას საერთაშორისო მასმედიაში განუწყვეტელ იდეოლოგიურ დახმარებას უწევდა [[სახაროვი, ანდრეი|ა. სახაროვის]] ქვრივი [[ელენე ბონერი]].

„კავკასიის მთიელ ხალხთა კონფედერაციის“ შექმნას, რომელიც თითქოს და [[სსრკ]] საკანონმდებლო ბაზას ყოველნაირად ეწინააღმდეგებოდა და რუსეთის არსებული ტერიტორიული მოწყობის წინააღმდეგ იბრძოდა -— არასოდეს და არაფრით არ შეწინააღმდეგებია არც [[სსრკ]] და არც [[რუსეთი]]ს საკანონმდებლო და აღმასრულებელი ხელისუფლება.

„კავკასიის მთიელ ხალხთა კონფედერაციის“ იდეებსა და იდეოლოგიას [[ზვიად გამსახურდია]]მ და [[ჯოხარ დუდაევი|ჯ. დუდაევმა]] დაუპირისპირეს „[[კავკასიური სახლი]]ს“ იდეა და შექმნეს კიდეც შესაბამისი ორგანიზაციული სტრუქტურები.

დაარსებისთანავე „კავკასიის მთიელ ხალხთა კონფედერაცია“ ჩეჩნეთში, [[რუსეთი]]ს ფედერაციის ერთადერთ თვითგამოცხადებულ სახელმწიფოში -, რომელიც რუსეთიდან გასვლას და საერთაშორისო ცნობას ითხოვდა -, პოლიტიკური გავლენის სფეროში დაუპირისპირდა [[ჩეჩნეთი]]ს ეროვნულ-განმათავისუფლებელ მოძრაობას და უპირველეს ყოვლისა მოძრაობის ლიდერს, პრეზიდენტს ჯ. დუდაევს. „კავკასიის მთიელ ხალხთა კონფედერაციას“ [[კრემლი|კრემლში]] მთავარი მხადამჭერის სახით ჰყავდა [[რუსეთის დუმა|რუსეთის დუმის]] თავმჯდომარე ჩეჩენი რ. ხასბულატოვი.

[[აფხაზეთის ომი|აფხაზეთში ომის]] დაწყების დროიდან, სამხედრო თვალსაზრისით გაძლიერებულმა „კავკასიის მთიელ ხალხთა კონფედერაციამ“ გაააქტიურა ბრძოლა ჩეჩნეთში მისი ძალაუფლების დასამყარებლად პრეზიდენტ [[ჯოხარ დუდაევი]]ს წინააღმდეგ. განსაკუთრებით დაიძაბა პოლიტიკური სიტუაცია ჩეჩნეთში აფხაზეთის ომის დასრულების შემდეგ, როდესაც [[კონფედრაცია]]მ თავისი შეიარაღებული ძალების არსებითი ნაწილი ჩეჩნეთში გადაისროლა და ჯოხარ დუდაევის დასამხობად დაუფარავ ბრძოლას შეუდგა. [[გროზნო]]ში [[რუსეთი]]ს პირდაპირი მხარდაჭერით კონფედერაციამ მოაწყო ორი [[პუტჩი]], რომელთაგან 1994 წლის [[ზაფხული]]ს „თეატრალური მოედნის პუტჩს“ მოჰყვა არსებითი შეიარაღებული შეტაკება ტანკების გამოყენებით, კონფერედაციის მომხრეთა დამარცხება და მისი სრული განდევნა ჩეჩნეთიდან -— კონფედერაციის პარლამენტის თავმჯდომარე იუი. სასლანბეკოვი გაიქცა ჩეჩნეთიდან და [[მოსკოვი|მოსკოვს]] შეაფარა თავი. ჩეჩნეთის უხუცესთა ყრილობამ იუ.სასლანბეკოვი და რ. ხასბულატოვი ჩეჩენი ერის მოღალატეებად გამოაცხადა.

[[აფხაზეთი|აფხაზეთში]] ომის დამთავრების შემდეგ და განსაკუთრებით, რუსეთ-[[ჩეჩნეთი]]სჩეჩნეთის პირველი ომი|რუსეთ-ჩეჩნეთის პირველი ომის]] დაწყებისას იგი დაიშალა. მეთაურთა ძირითადი ნაწილის მიმართ თვით რუსეთში სისხლის სამართლის საქმეები აღიძრა. კონფედერაციის ყოველგვარი აქტიურობა შეწყდა, ხოლო მისი შეიარაღებული ფორმირებები [[რუსეთი]]ს ხელისუფლებამ გაანადგურა.