ნივთიერება: განსხვავება გადახედვებს შორის
[შეუმოწმებელი ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
|||
ხაზი 1:
{{წყარო}}{{ვიკი}}[[სურათი:2006-02-13 Drop-impact.jpg|მინი|პქ350|წყალი, ყველაზე გავრცელებული ნივთიერება]]
'''ნივთიერება''' — ქიმიური მატერიის ფორმა, სუბსტანცია, რომელიც ყველგან გვხვდება. ნივთიერება შეიძლება იყოს
'''ნივთიერებას''' რომელიც გამოიყენება საგნების, [[ფიზიკური სხეული|ფიზიკური სხეულების]] დასამზადებლად '''[[მასალა]]ს უწოდებენ.
ჩვენს ირგვლივ უამრავი სხეულია, რომლებიც ერთმანეთისაგან განსხვავდებიან ფორმით, ფერით, სიდიდით და სხვა თვისებებით. მაგრამ ისინი შეიძლება ერთი და იგივე მასალისაგან იყვნენ დამზადებული. მაგალითად, ხის კოვზი, ხის სკამი და სხვა ხის საგნები (სხეულები) შედგებიან ერთი და იგივე
რკინის ლურსმანი, სპილენძის ფირფიტა და ალუმინის მავთული - ფიზიკური სხეულებია.▼
რკინა, სპილენძი და ალუმინი - მასალებია, რისგანაც დამზადებულია ეს სხეულები და ამასთანავე არიან ნივთიერებებიც. აქ სახელწოდებები ემთხვევა.▼
▲რკინა, სპილენძი და ალუმინი
[[სურათი:Speisesalz.jpg|მინი|300პქ|ნივთიერება - [[ნატრიუმის ქლორიდი]]]]
Line 13 ⟶ 16:
ყოველ ნივთიერებას გააჩნია თავისი სპეციფიკური თვისებები, რომლებიც განსაზღვრავენ მის ინდივიდუალობას და იძლევიან იმის შესაძლებლბას რომ ისინი განასხვავონ სხვა ნივთიერებებისაგან.
ნიშნები რის მიხედვითაც განსხვავებულ ნივთიერებებს ერთმანეთს ამსგავსებენ ან ერთმანეთისაგან ანსხვავებენ - '''ნივთიერების თვისებებს''' უწოდებენ. განასხვავებენ '''ფიზიკურ''' და '''ქიმიურ''' თვისებებს.
===ფიზიკური თვისებები===
'''ფიზიკურ თვისებებს''' მიეკუთვნება: [[ფერი]], [[ბზინვარება]], [[სუნი]], [[გემო]] და ასე შემდეგ. ეს თვისებები ვლინდება უშუალო დაკვირვების დროს. მაგალითად, [[სპილენძი]] შესაძლებელია გარჩეულ იქნას სხვა ნივთიერებებისგან მისი ბზინვარებით და ფერით. ზოგი ნივთიერება ადვილი გასარჩევია სუნით (მაგალითად: [[ნიშადურის სპირტი]], [[ძმარი]]) ან გემოთი ([[მარილი]]). მაგრამ ბევრი ნივთიერება [[საწამლავი]]ა, ამიტომ უცნობი ნივთიერების გასინჯვა აკრძალულია. ასევე აკრძალულია ნივთიერების გასინჯვა შეხებით რადგან ზოგი მათგანი შლის ან აღიზიანებს კანს. აღსანიშნავია რომ ყველა ფიზიკურ თვისებას ვერ განვსაზღვრავთ გრძნობათა ორგანოებით, ამიტომაც მათ განსაზღვრავენ ხელსაწყოების საშუალებით
===ქიმიური თვისებები===
Line 25 ⟶ 29:
==ნივთიერების აგრეგატული მდგომარეობა==
ნივთიერებები შეიძლება არსებობდნენ მყარ, თხევად და აირად მდგომარეობებში. ყინული, წყალი და ორთქლი - ეს ერთი და იგივე ნივთიერების [[მყარი]], [[თხევადი]] და [[აირადი]] მდგომარეობაა.
[[მყარი]], თხევადი და აირადი ფორმა არაა ნივთიერების ინდივიდუალური მახასიათებელი, ისინი შეესაბამებიან ნივთიერების სხვა და სხვა მდგომარეობას განსაზღვრულ პირობებში. ამიტომაც არ შეიძლება წყალს მიაწერო თხევადობის ნიშანი, ჟანგბადს
ნებისმიერი ნივთიერება პირობების შეცვლისას შეიძლება გადავიდეს რომელიმე სხვა აგრეგატულ მდგომარეობაში. აქედან გამომდინარე, [[აგრეგატული მდგომარეობა]] - ეს არის ნივთიერების არა ფიზიკური თვისება, არამედ მდგომარეობა რომელშიც ის არის გარკვეული პირობების არსებიბის დროს. როდესაც ნივთიერების ფიზიკურ თვისებებს ახასიათებენ ჩვეულებრივ პირობებში მიანიშნებენ მის აგრეგატულ მდგომარეობას კონკრეტულ პირობებში.▼
▲ნებისმიერი ნივთიერება პირობების შეცვლისას შეიძლება გადავიდეს რომელიმე სხვა აგრეგატულ მდგომარეობაში. აქედან გამომდინარე, [[აგრეგატული მდგომარეობა]]
ასევე აღსანიშნავია რომ არსებობს [[სუფთა ნივთიერება]] და [[ნივთიერებათა ნარევი]] ნივთიერებები . არსებობენ სხვა აგრეგატული მდგომარეობებიც, მაგალითად; თხევადი კრისტალები ან ბოზე-აინშტაინის კონდენსატი.
|