ხოსე სანტოს სელაია: განსხვავება გადახედვებს შორის

| სურათის ზომა =200 px250პქ

| დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი|1853|11|1}}

| დაბადების ადგილი= [[მანაგუა]], [[ნიკარაგუა]]

| გარდაცვალების თარიღი = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|1919|5|1|1853|11|1}}

| გარდაცვალების ადგილი= [[ნიუ-იორკი]], [[აშშ]]

'''ხოსე სანტოს სელაია ლოპესი''' ([[ესპანური ენა{{lang-es|ესპ]]. ''José Santos Zelaya'',}}; დ. [[18531 ნოემბერი]], [[1 ნოემბერი1853]], [[მანაგუა]]- — გ. [[17 მაისი]], [[1919]], [[ნიუ იორკი]]) -— [[ნიკარაგუის პრეზიდენტი|ნიკარაგუის 24-ე პრეზიდენტი]] [[1893]] წლის [[25 ივლისიდანივლისი]]დან [[1909]] წლის [[21 დეკემბერი|21 დეკემბრამდე]].

სელაია იყო ნიკარაგუის ლიბერალური პარტიის წევრი, რომელმაც არაერთი მოწინავე პროგრამა განახორციელა, რომელთა შორისაა სახალხო განათლება, [[რკინიგზა|რკინიგზების]] მშენებლობა, გემთმშენებლობა. ასევე საკონსტიტუციო ცვლილებების შეიტანა თანასწორობისა და კერძო საკუთრების გასაძლიერებლად, ჰაბეას კორპუსის დასამკვიდრებლად, სავალდებულო ხმის მიცემისა და სავალდებულო განათლებისათვის, გამოხატვის თავისუფლებისთვის, მრეწველობისა და კულტურის დაცვის უზრუნველსაყოფად, გამოხატვის თავისუფლებისა და სახელმწიფო შტოთა გასამიჯნავად. თავისი ცოლი ეროვნული თვითმყოფადობის დასაცავად უბიძგებდა მას გაეტარებინა კოლონისტების ინტერესების შემლახავი პლიტიკა.

შესაძლებლობა აეშენებინათ არხი ცენტრალურ ამერიკაში 1820-იანი წლებიდან მუდმივად საუბრის საგანი იყო. ნიკარაგუას ამ პროექტში მნიშვნელოვანი ადგილი ეჭირა, რადაგნ მის ტერიტორიაზე უნდა გაევლო ამ არხს. როდესაც შეერთებულ შტატებს ჩაეშალა თავისი გეგმები პანამაში[[პანამა]]ში, სელაიამ დაიწყო მოლაპარაკებები [[გერმანია]]სთან(რომელიც ჩართული იყო აშშ-სთან ცივ ომში კარიბის სანაპიროს პორტებთან დაკავშირებით) და [[იაპონია]]სთან, არც თუ ისე დიდი სარგებლის საფასურად აეშენებინათ [[ნიკარაგუის არხი|არხი]] მის ქვეყანაში. თავზარდაცემულმა ამერიკამ, იმით, რომ შესაძლოა პრეზიდენტ სელაიას აეშენებინა [[პანამის არხი]]ს ალტერნატიული ეკონომიკური სისტემა, მონათლა იგი ტირანად, რადგან აშშ-ის ჰეგემონურ გეგმებს საფრთხე დაემუქრა.

აშშ-ის მთავრობამ დაიწყო დახმერაბის მიცემა ნიკარაგუის კონსერვატორი და ლიბერალი ოპონენტებისთვის, რომლებმაც [[1909]] წლის ოქტომბერში დაიწყეს აჯანყება. აჯანყებას გაუძღვა ლიბერალი გენერალი ხუან ესტრადა. ნიკარაგუამ გადაისროლა თავისი ჯარები [[კოსტა-რიკა]]ში, რათა ჩაეხშო ესტრადას პრო ამერიკული აჯანყება. აშშ-მა ეს მიიჩნია ესტრადას მიზნების შეურაცხყოფად და შეეცადა ეიძულებინა კოსტა-რიკა, ნიკარაგუის საწინააღმდეგოდ პირველი ნაბიჯები გადაედგა. კოსტა-რიკის საგარეო საქმეთა მინისტრმა როკარდო ფერნანდეს გუარდიამ დაარწმუნა კალვო, რომ კოსტა-რიკა "არ„არ უნდა წასულიყო ასეთ სარისკო ქმედებაზე, რისკენაც აგულიანებდა ვაშინგტონი"ვაშინგტონი“. ეს "მიიჩნეოდა„მიიჩნეოდა ვაშინგტონის შეთანხმების გამიზნულ წინააღმდეგობად და სასურველი იქნებოდა კოსტა-რიკას ნეიტრალური პოზიცია დაეკავებინადაეკავებინა“." კოსტა-რიკის ოფიციალურმა პირებმა ცენტრალური ამერიკის მშვიდობისთვის აშშ უფრო საზიანოდ და საშიშად მიიჩნიეს ვიდრე სელაიას ნიკარაგუა. მინისტრი ფერნანდეს გუარდია მოითხოვდა "ჩვენ ვერ გავიგეთ რა მიზნები უნდა ჰქონდეს ვაშინგტონს აქ, რომ კოსტა-რიკამ თავს იდოს დაუფარავი აგრესიით უპასუხოს ნიკარაგუას. ეს მაშინ, როდესაც დადებული გვაქვს 1907 წლის 29 დეკემბრის კონვენცია."