გამრავლება: განსხვავება გადახედვებს შორის

'''გამრავლება''' — [[ორგანიზმი|ცოცხალ ორგანიზმთა]] ერთ-ერთი ძირითადი თვისება, წარმოქმნან თავისივე მსგავსი ახალი არსებები. მისი მეოხებით ხდება სახეობის შენარჩუნება და რიცხობრივი ზრდა. არსებობს გამრავლების ორი ფორმა — უსქესო და სქესობრივი. უსქესო გამრავლების დროს ახალი ორგანიზმი ვითარდება ან ერთი ორგანიზმის რომელიმე ნაწილიდან (გაყოფა, დაკვირტვა), ან მასში წარმოქმნილი სპეციფიკური უჯრედებიდან — [[სპორა|სპორებიდან]]. გაყოფით მრავლდებიან ერთუჯრედიანი ორგანიზმები, — [[ამებები]], [[შოლტოსნები]], [[ინფუზორიები]], [[ბაქტერიები]], [[ლურჯ-მწვანე წყალმცენარეები]] და ზოგი [[მწვანე წყალმცენარეები|მწვანე წყალმცენარე]]; დაკვირტვით — [[საფუარი სოკოები]], ზოგიერთი [[ინფუზორია]], [[ნაწლავღრუიანები|ნაწლავღრუიანი]] და სხვა (ამ დროს დედისეულ ორგანიზმზე წარმოიქმნება ამობურცულობა, რომელიც თანდათან დიდდება და ახალ არსებათ ვითარდება), ხშირად ახალი [[ორგანიზმი]] წარმოიშობა დედისეული ორგანიზმის რომელიმე [[ორგანო]]ს ნაწილიდან (ვეგეტატიური გამრავლება). ასე მრავლდებიან შედარებით მარტივი მრავალუჯრედიანი ცხოველები — [[ღრუბლები (ცხოველები)|ღრუბლები]], ზოგიერთი [[ნაწლავღრუიანები|ნაწლავღრუიანი]], [[ბრტყელი ჭიები|ბრტყელი]] და [[რგოლოვანი ჭიები]]. ვეგეტატიური გამრავლება განსაკუთრებით ფართოდ გავრცელებულია [[ფლორა|მცენარეულ სამყაროში]], მათ შორის [[უმაღლესი მცენარეები|უმაღლეს მცენარეებში]]. ▼

ზოგ [[მცენარეები|მცენარს]] აქვს გამრავლების სპეციალური ორგანოები — გორგლები, ბოლქვები, „ულვაშები“ და სხვა. [[სოფლის მეურნეობა|სოფლის მეურნეობის]] პრაქტიკაში ვეგეტატიურად ამრავლებენ [[კარტოფილი|კარტოფილს]], [[ვაზი|ვაზს]], [[ვარდი|ვარდს]], ხეხილს, დეკორატიულ და ბევრ სხვა მცენარეს. უსქესო გამრავლება ისტორიულად უფრო ძველია; თანამედროვე ორგანიზმების უმრავლესობა სქესობრივად მრავლდება (ახალი არსება წარმოიქმნება მდედრობითი და მამრობითი სასქესო უჯრედების შერწყმის შედეგად). სასქესო უჯრედები სპეციალურ ჯირკვლებში ვითარდება. ცხოველთა უმრავლესობა ერთსქესიანია, თუმცა ზოგ ცხოველს, მაგალითად, ბრტყელ ჭიებს, ჭიაყელებს, [[მოლუსკები|მოლუსკებს]] ორივე სქესის ჯირკვლები აქვს. ორსქესიანია [[ყვავილოვანი მცენარეები|ყვავილოვან მცენარეთა]] უმრავლესობა — მათი [[ბუტკო]] (მდედრობითი სასქესო ორგანო) და მტვრიანები (მამრობითი სასქესო ორგანო) ერთ ყვავილშია თავმოყრილი. მაგრამ ზოგი სახეობის მცენარეს ერთსქესიანი (ბუტკოიანი ან მტვრიანიანი) ყვავილები აქვს. ▼