ყულევი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 44:
|კატეგორია ვიკისაწყობში =Redout-Kale
}}
'''ყულევი''' — [[სოფელი]] დასავლეთ [[საქართველო]]ში, [[ხობის მუნიციპალიტეტი|ხობის მუნიციპალიტეტში]], ისტორიული ქალაქი [[რედუტ-კალე]].
 
==გეოგრაფია==
მდებარეობს [[ოდიშ–გურიის დაბლობი|ოდიშის დაბლობზე]], [[მდინარე]] [[ხობი (მდინარე)|ხობის]] შესართავთან, [[შავი ზღვა|შავი ზღვის]] ნაპირას.[[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 2 [[მეტრი|მეტრ]] სიმაღლეზე. ქალაქ [[ხობი]]დან დაშორებულია 18 [[კილომეტრი]]თ, [[ფოთი]]დან 15 კმ-ით.
 
==ისტორია==
ყულევის ტერიტორია დასახლებული იყო ძვ. წ. IV-III ათასწლეულებში. გამოვლენილია ორი ნამოსახლარი. ერთი მდინარე ხობის მარჯვენა მხარეს, ზღვის ნაპირას, და მეორე მისგან 300 მეტრზე, მდინარე ცივზე. მეორე ნამოსახლარის ზედა უგვიანესი ფენა ქალაქის ტიპის დასახლებადაა მიჩნეული.
 
1804 წელს ხობისწყლის შესართავში დაარსდა დასახლება, სახელწოდებით რედიტ-კალე. ხობისწყლისმისი შესართავში დაარსდა1804 წელს,დაარსება როდესაცუკავშირდება ამ ადგილებში რუსეთის ჯარის ნაწილები განლაგდაგანლაგებას და რედუტი მოეწყომოწყობას. რედუტ-კალე დასავლეთ საქართველოში განლაგებული რუსეთის ჯარის მთავარ სასურსათო ბაზად იქცა. იგი აღმოსავლეთ შავიზღვისპირეთის ერთ-ერთი ნავსადგური იყო, საიდანაც ამიერკავკასიაში შემოდიოდა ევროპული საქონელი. განსაკუთრებით გაიზარდა რედუტ-კალის მნიშვნელობა 1821 წლიდან, როდესაც ამიერკავკასიაში შეღავათიანი სატრანზიტო სავაჭრო ტარიფი დაწესდა. ამ დროს მისი მოსახლეობა 400 ადამიანი იყო, ხოლო გარნიზონში 600-700 ჯარისკაცი იდგა. 1822 წელს რედუტ-კალეში ინგლისური საქონლის სავაჭრო დუქანი გახსნა [[იაკობ მარი|იაკობ მარმა]]. ვაჭრების უმეტესობა იყო [[სომხები|სომეხი]] და [[ბერძნები|ბერძენი]]. 1846 წელს დასახლებამ სანავსადგურო ქალაქის სტატუსი მიიღო. [[ყირიმის ომი]]ს (1853-1856) დროს, 1854 წელს, რედუტ-კალე ჯერ ოსმალეთის ესკადრამ დაბომბა, შემდეგ რუსეთის ჯარებმა ააფეთქეს. პარიზის საზავო ხელშეკრულების (1856) თანახმად, 21 მარტს ოსმალებმა დათმეს რედუტ-კალე, მაგრამ ქალაქიდან გასვლისას გადაწვეს. ამის შემდეგ მისი მნიშვნელობა დაეცა.
 
==დემოგრაფია==
Line 56 ⟶ 61:
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 1864<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003825036#?page=305 Кавказский календарь на 1865 год გვ. 305]</ref> || 385 || ||
| 2002<ref name="აღწერა 2002" /> || 359 || 170 || 189
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002" /> || {{კლება}} 359 || 170 || 189
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 280 || 145 || 135
|}
 
==ისტორია==
{{მთავარი|რედუტ-კალე}}
დასახლება, სახელწოდებით რედიტ-კალე ხობისწყლის შესართავში დაარსდა1804 წელს, როდესაც ამ ადგილებში რუსეთის ჯარის ნაწილები განლაგდა და რედუტი მოეწყო. რედუტ-კალე დასავლეთ საქართველოში განლაგებული რუსეთის ჯარის მთავარ სასურსათო ბაზად იქცა. იგი აღმოსავლეთ შავიზღვისპირეთის ერთ-ერთი ნავსადგური იყო, საიდანაც ამიერკავკასიაში შემოდიოდა ევროპული საქონელი. განსაკუთრებით გაიზარდა რედუტ-კალის მნიშვნელობა 1821 წლიდან, როდესაც ამიერკავკასიაში შეღავათიანი სატრანზიტო სავაჭრო ტარიფი დაწესდა. ამ დროს მისი მოსახლეობა 400 ადამიანი იყო, ხოლო გარნიზონში 600-700 ჯარისკაცი იდგა. 1822 წელს რედუტ-კალეში ინგლისური საქონლის სავაჭრო დუქანი გახსნა [[იაკობ მარი|იაკობ მარმა]]. ვაჭრების უმეტესობა იყო [[სომხები|სომეხი]] და [[ბერძნები|ბერძენი]]. 1846 წელს დასახლებამ სანავსადგურო ქალაქის სტატუსი მიიღო. [[ყირიმის ომი]]ს (1853-1856) დროს, 1854 წელს, რედუტ-კალე ჯერ ოსმალეთის ესკადრამ დაბომბა, შემდეგ რუსეთის ჯარებმა ააფეთქეს. პარიზის საზავო ხელშეკრულების (1856) თანახმად, 21 მარტს ოსმალებმა დათმეს რედუტ-კალე, მაგრამ ქალაქიდან გასვლისას გადაწვეს. ამის შემდეგ მისი მნიშვნელობა დაეცა.
 
==იხილეთ აგრეთვე==
* [[ყულევის ნამოსახლარი]]
{{მთავარი|* [[რედუტ-კალე}}]]
 
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
 
==ლიტერატურა==
Line 76 ⟶ 77:
{{ქსე|8|329|ბერაძე თ.}}
 
==სქოლიო==
{{ხობის მუნიციპალიტეტი}}
{{სქოლიო}}
 
{{ხობის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ხობის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
[[კატეგორია:საქართველოს პორტები]]
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ყულევი“-დან