მიხეილ შარვაშიძე: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
ხაზი 35:
 
== ბიოგრაფია ==
იზრდებოდა [[უბიხები]ს წინამძღოლ ჰაჯი ბარზეგ დაგუმოყვასთან. მამის, საფარ-ბეის ნებით მიხეილმა მიიღო ქრისტიანობა გაგზავნილ იქნა [[თბილისი|თბილისში]] კავკასიის ცალკეული კორპუსის (Отдельный Кавказский корпус) მთავარსარდლის შტაბში. განათლება მიიღო რუსეთში. საფარ-ბეი გარდაიცვალა [[1821]] წელს და აფხაზეთის მთავარი გახდა მისი უფროსი ვაჟი [[დიმიტრი შარვაშიძე|დიმიტრი]].
[[1823]] წელს, უფროსი ძმის, დიმიტრის გარდაცვალების შემდეგ 15 წლის მიხეილი დაბრუნდა აფხაზეთში ორი [[რუსეთის იმპერია|რუსული]] [[ეგერთა პოლკი]]ს (დაახლოებით 400 ჯარისკაცი) თანხლებით, კაპიტან მორაჩევსკის მეთაურობით. [[1824]] წლამდე აფხაზების ალყაში იყო თავის რეზიდენციაში, სოფელ [[სოუკსუ]]ში (სოფ. [[ლიხნი]]ს თურქული სახელწოდება).<ref>[http://www.vostlit.info/Texts/Dokumenty/Kavkaz/XIX/1860-1880/Smolenskij_S/text3_1.htm СМОЛЕНСКИЙ С. ВОСПОМИНАНИЯ КАВКАЗЦА.] Военный сборник, № 9. 1872</ref><ref>Воспоминания Григория Ивановича Филипсона "Русский Архив" 1883 г. № 6, стр. 303, 307, 308 и 348</ref> [[1824]] წელს 800 კაციანი რუსული რაზმის მხარდაჭერით, [[გენერალ-მაიორი|გენერალ-მაიორ]] პ. გორჩაკოვის მეთაურობით, შეძლო ალყის გარღვევა და აფხაზეთის მთავრობის მოვალეობის შესრულებას პრაქტიკულად შეუდგა. 1826 წელს მინიჭებული ჰქონდა მაიორის ჩინი.
 
[[1830]] წელს აფხაზეთში დაიწყო მოძრაობა თურქეთის ქვეშევრდომობაში გადასასვლელად. მიხეილ შარვაშიძემ შეძლო თავიდან აეცილებინა მოვლენათა ამგვარი განვითარება და დაელოდა რუსული ჯარის მოსვლას, რომელმაც საბოლოოდ ჩაახშო ეს მოძრაობა. 1836 წელს დაქორწინდა მესამედ, ცოლად მოიყვანა ალექსანდრა გიორგის ასული დადიანი. 1838 წელს მინიჭებული ჰქონდა პოლკოვნიკის ჩინი. მონაწილეობდა რუსეთსა და უბიხებს შორის მოლაპარაკებებში როგორც შუამავალი. წარმოადგენდა რუსეთის დასაყრდენ ძალას შავიზღვისპირა რეგიონში. რუსებთან ერთად იბრძოდა მთიელთა ([[უბიხები]]ს) დასამორჩილებლად, რისთვისაც ის არაერთხელ იქნა დაწინაურებული, მიიღო გენერლის წოდება. მუდმივად ექიშპებოდა [[სამურზაყანო]]ს გამო [[ოდიშის სამთავრო]]ს, სადაც 1840 წელს დამყარდა რუსული მმართველობა.
 
1853-55 წლებში, [[ყირიმის ომი]]ს დროს დაეხმარა რუსებს აფხაზეთიდან სამეგრელოში ჯარების უდანაკარგოდ გადაყვანაში. თავად კი თავისი ცოლის ნათესავებს შეაფარა თავი, მაგრამ შემდეგ კვლავ დაუბრუნდა თავის სამფლობელოს. აფხაზეთში ჩასულს შეხვედრა ჰქონდა შამილის ნაიბ მაგომეტ ამინისა და ჩერქეზი თავად საფარბეისთან. მათი მიზანი იყო გადაებირებინათ მიხეილ შერვაშიძე, რაზეც უარი მიიღეს. ასევე უარით გაისტუმრა სტამბოლის მთავრობაში კავკასიის საქმეთა მმართველი ომერ-ფაშა. ასევე მას სტუმრობდა არაერთი ავანტიურისტი მათ შორის ვინმე მეხმედბეი, რომელიც თავს „კავკასიაში ევროპული არმიის მათავარსარდლად“ მოიხსენიებდა.
მონაწილეობდა რუსეთსა და უბიხებს შორის მოლაპარაკებებში როგორც შუამავალი. წარმოადგენდა რუსეთის დასაყრდენ ძალას შავიზღვისპირა რეგიონში. რუსებთან ერთად იბრძოდა მთიელთა ([[უბიხები]]ს) დასამორჩილებლად, რისთვისაც ის არაერთხელ იქნა დაწინაურებული.
 
ყირიმის ომის დროს აფხაზეთშიმან თურქებისაბოლოოდ შეიჭრნენმაინც დაგამოუცხადა ლოიალობა ოსმალეთს და მიხეილიომერ იძულებულიფაშამ გახდა1855 მათთვისწელს ლოიალობამას აფხაზეთის სანაპიროს ფაშობა გამოეცხადებინაუბოძა. ეს ფაქტი მას გაუხსენეს [[1864]] წელს, როდესაც ომის დროს თურქეთთან თანამშრომლობაში დასდეს ბრალი. იმავე წლის [[24 ივლისი|24 ივლისს]] მეფისნაცვალმა ოფიციალურად აუწყა მიხეილ შარვაშიძეს იმპერატორის ბრძანება აფხაზეთის მთავრის მოვალეობისაგან მისი განთავისუფლებისა და აფხაზეთში რუსული მმართველობის შემოღების შესახებ..<ref>საქართველოს ცენტრალური სახელმწიფო საისტორიო არქივი, ფონდი 416, აღწ. 3, საქმე 177, ფურც. 48</ref><ref>[http://lib.kbsu.ru/Elib/books/3/8/mahagirstvo.pdf Г.А. Дзидзария - Махаджирство и проблемы истории Абхазии XIX столетия, Сухуми, "Алашара", 1982, ст. 250-252]</ref> აფხაზეთის მთავარი, რომელიც მაშინ ავადმყოფობდა და ითხოვდა საცხოვრებლად საქართველოში, კერძოდ, ქუთაისში დატოვებას,
[[ყირიმის ომი]]ს ([[1853]]-[[1855]]) დაწყებისას, როდესაც რუსებმა დაიწყეს აფხაზეთის დატოვება, მიხეილ შერვაშიძე თავისი ცოლის ნათესავებს სამეგრელოს შეაფარა თავი, მაგრამ შემდეგ კვლავ დაუბრუნდა თავის სამფლობელოს.
 
აფხაზეთში ჩასულს მისი სამფლობელოს ნაპირებთან ოსმალეთის სამხედრო ნავები დახვდა. ჯერ შეხვედრა ჰქონდა შამილის ნაიბი მაგომეტ ამინი და ჩერქეზი თავადი საფარბეი. მათი მიზანი იყო დაეყოლიებინათ მიხეილ შერვაშიძე ოსმალეთის სულიერი მისიის განხორციელებაში, რაზეც უარი მიიღეს. ასევე უარით გაისტუმრა სტამბოლიდან ჩამოსული სტამბოლის მტავრობაში კავკასიის საქმეთა მმართველი ომერ-ფაშა.
 
ასევე მას სტუმრობდა არაერთი ავანტიურისტი მათ შორის ვინმე მეხმედბეი, რომელიც თავს „კავკასიაში ევროპული არმიის მათავარსარდლად“ მოიხსენიებდა. ის თავის ორ დამქაშთან ერთად არწმუნებდა რომ ბრიტანეთის ლომსა და ოსმალეთის ნახევარმთვარეს წინ ვერაფერი დაუდგებოდა.
 
ყირიმის ომის დროს აფხაზეთში თურქები შეიჭრნენ და და მიხეილი იძულებული გახდა მათთვის ლოიალობა გამოეცხადებინა. ეს ფაქტი მას გაუხსენეს [[1864]] წელს, როდესაც ომის დროს თურქეთთან თანამშრომლობაში დასდეს ბრალი. იმავე წლის [[24 ივლისი|24 ივლისს]] მეფისნაცვალმა ოფიციალურად აუწყა მიხეილ შარვაშიძეს იმპერატორის ბრძანება აფხაზეთის მთავრის მოვალეობისაგან მისი განთავისუფლებისა და აფხაზეთში რუსული მმართველობის შემოღების შესახებ..<ref>საქართველოს ცენტრალური სახელმწიფო საისტორიო არქივი, ფონდი 416, აღწ. 3, საქმე 177, ფურც. 48</ref><ref>[http://lib.kbsu.ru/Elib/books/3/8/mahagirstvo.pdf Г.А. Дзидзария - Махаджирство и проблемы истории Абхазии XIX столетия, Сухуми, "Алашара", 1982, ст. 250-252]</ref> აფხაზეთის მთავარი, რომელიც მაშინ ავადმყოფობდა და ითხოვდა საცხოვრებლად საქართველოში, კერძოდ, ქუთაისში დატოვებას,
მაგრამ ის [[ვორონეჟი|ვორონეჟში]], [[რუსეთი|რუსეთში]] გადაასახლეს , რაც ძალიან უარყოფითად იქნა აღქმული აფხაზი ხალხის მიერ. მიხეილ შარვაშიძე [[1866]] წ. [[16 აპრილი|16 აპრილს]] გარდაიცვალა. მაისის თვეში მისი ნეშტი ჩამოასვენეს და [[მოქვის ეკლესია|მოქვის ტაძარში]] დაკრძალეს.<ref>«Кавказ», 1866, № 68</ref>
 
მიხეილ შარვაშიძის დეპორტაციის და მალევე მისი გარდაცვალების შედეგი იყო ის, რომ [[1864]] წელის [[24 ივნისი|24 ივნისს]] საბოლოოდ გაუქმდა აფხაზურიაფხაზეთის თვითმმართველობასამთავრო და შეიქმნა [[სოხუმის სამხედრო ოლქი]]. [[1866]] წლის ივლისში აფხაზთა სახალხო აჯანყების მონაწილეებმა მიხეილის ვაჟი [[გიორგი შარვაშიძე|გიორგი]] აფხაზეთის მთავრად გამოაცხადეს, მაგრამ იმავე წლის აგვისტოში რუსეთის არმიამ აჯანყება ძალის გამოყენებით ჩაახშო.
 
== წოდებები ==