[[ფაილი:Malcolm X NYWTS 2a.jpg|thumb|მალკოლმ იქსი]]
'''მალკოლმ იქსი''' (ინგლ. Malcolm X, ნამდვ. სახელი — მალკოლმ ლიტლი, ინგლ. Malcolm Little, აგრეთვე ცნობილი როგორც ელ-ჰაჯ მალიქ ელ-შაბაზი, დ.[[19 მაისი]], [[1925]] — გ. [[21 თებერვალი]], [[1965]]) — ამერიკელი შავკანიანი მუსლიმი მოძღვარი და შავკანიანთა მოძრაობის აქტივისტი. 1952-641964 წლებში ჩართული იყო "ისლამის ერის" მოძრაობაში. მოძრაობის დატოვების შემდეგ 1964 წელს [[ჰაჯი|ჰაჯზე]] გაემგზავრა [[მექა]]ში და სუნი მუსლიმი გახდა. ბრწყინვალე ორატორი ქადაგებდა "შავი ნაციონალიზმის" იდეოლოგიას, შემდგომში კი აშშ-ის არსებული წყობის რევოლუციით შეცვლის აუცილებლობას. მისი დაფუძნებულია ორგანიზაცია "აფროამერიკელთა ერთობა" (Afro-American Unity). ერთ წელიწადში ის [[ჰარლემი|ჰარლემში]] სახალხო გამოსვლისას დაცხრილეს. შავკანიანთა მიერ აღიქმება მათი უფლებებისთვის მებრძოლ გმირად. 1992 წელს ამერიკელმა რეჟისორმა [[სპაიკ ლი]]მ გადაიღო ამავე სახელწოდების [[მალკოლმ იქსი (1992 წლის ფილმი)|კინოფილმი]], სადაც მთავარ როლს [[დენზელ ვაშინგტონი]] ასრულებს. ჰარლემის ერთ-ერთ მთავარ გამზირს მალკოლმ იქსის სახელი ჰქვია.
იგი გამოდიოდა სიტყვით როგორიც არის მაგალითად "ალაჰი გვასწავლის ჩვენ, რომ თქვენთვისა და ჩემთვის,ჩვენ თვითონ უნდა წამოვდგეთ. ჩვენ უკვე არ გვჭირდება არავინ,რომ ილაპარაკოს ჩვენ მაგიერ, რომ დაინახოს ჩვენ მაგიერ ან იბრძოლოს ჩვენ მაგიერ. ჩვენ უნდა ვიბრძლოთ ჩვენი წილი ბრძოლა,ღვთის შეწევნით."
