იეჰოვა: განსხვავება გადახედვებს შორის
[შემოწმებული ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
იარლიყი: წყაროს რედაქტირება 2017 |
|||
ხაზი 2:
[[File:Authorized King James Version.png|thumb|"იეჰოვა" გამოსვლა 6:3<br>(1611 ''მეფე [[ჯეიმზის თარგმანი]]'')]]
'''იეჰოვა''', '''ჲაჰვე''' (ძველქართული
== ეტიმოლოგია ==
ხაზი 15:
[[ფაილი:Tetragrammaton scripts.svg|220px|მინიატიურა|მარცხნივ|ტეტრაგრამონის უძველესი სკრიპტები. ფინიკიური (ძვ.წ.XI - III ს.ს.), არამეული (ძვ.წ.X - I ს.ს.), ახალებრაული ე.წ. კვადრატული. იწერება მარჯვნიდან მარცხნივ.]]
ზოგიერთი მკვლევარის აზრით, ტეტრაგრამატონის თანამედროვე გამოთქმა „იეჰოვა“ უნდა უკავშირდებოდეს ჲჰვჰ-ს. ის ივრითში ღმერთის ერთ-ერთი ტიტულის
სიტყვა ადონაი გადმოტანილია როგორც უზენაესი უფალი. --> კომბინირებულ ვარიანტს წარმოადგენს [[XII]] საუკუნიდან. თუმცა ზოგიერთი მოწმობით, ეს ფორმა გვხვდება ჯერ კიდევ გვიანი [[ანტიკური ეპოქა|ანტიკური ეპოქის]] ბოლოს ([[V]] საუკუნეში). აზრთა სხვადასხვაობის მიუხედავად, მკვლევართა უმეტესობა თანხმდება, რომ ტეტრაგრამატონის ყველაზე ზუსტი ვოკალიზება [[თორა|თორას]] ძველ [[მანუსკრიპტი|მანუსკრიპტებში]] (ძვ. წ-აღ.[[VI]] ს) უნდა ყოფილიყო ჲაჰვჱ, ჲაჰვე. თუმცა ეს საკითხი დღემდე სადავოა იმ მიზეზთა გამო, რომ ღმერთის საკუთარი სახელის წარმოთქმა იუდაიზმში ისევე, როგორც ადრეულ ქრისტიანობაში აკრძალული იყო პატივისცემის მიზნით. რაც, არასწორი შეხედულება იყო. როგორც ჩანს, ახ. წ. პირველ და მეორე საუკუნეებში ღვთის სახელის გამოყენებასთან დაკავშირებით იუდეველებში ცრურწმენა გავრცელდა. მიშნაში (რაბინების მიერ შედგენილი განმარტებების კრებული, რომელიც საფუძვლად დაედო თალმუდს) ნათქვამია, რომ „ის, ვინც წარმოთქვამს ღვთის სახელს ისე, როგორც იწერება“, ვერ დაიმკვიდრებს ღვთის მიერ დაპირებულ მომავალ მიწიერ სამოთხეს.
საიდან აიღო საწყისი ამ აკრძალვამ? ზოგის აზრით, ებრაელები ღვთის სახელს იმდენად წმინდად მიიჩნევდნენ, რომ არასრულყოფილი ადამიანის ბაგეს ის არ უნდა წარმოეთქვა. საბოლოოდ, ასეთი დამოკიდებულება ღვთის სახელის დაწერაზეც კი გავრცელდა. როგორც ერთ წყაროშია მითითებული, ეს შიში წარმოიშვა იმ მოსაზრებიდან, რომ ღვთის სახელის შემცველი ტექსტი ვინმეს შეიძლება ნაგავში გადაეგდო, რითაც ღვთის სახელი გაუწმინდურდებოდა.
ენციკლოპედია „ჯუდაიკაში“ ნათქვამია, რომ „სახელ ჲჰვჰ-ს წარმოუთქმელობა . . . გამოიწვია მესამე მცნების არასწორმა გაგებამ“. ღვთის მიერ ისრაელებისთვის მიცემული ათი მცნებიდან მესამე ასე ჟღერს: «არ წარმოთქვა უფლის „იეჰოვას“, შენი ღმერთის, სახელი ამაოდ, რამეთუ უფალი „იეჰოვა“დაუსჯელს არ დატოვებს მას, ვინც მის სახელს ამაოდ ახსენებს» (გამოსვლა 20:7). ღვთის განკარგულება იმის თაობაზე, რომ მისი სახელი შეუფერებლად არ გამოეყენებინათ, დროთა განმავლობაში დამახინჯდა და ცრურწმენად იქცა.
ღვთის სახელის გამოუყენებლობის ფართოდ გავრცელებული ტენდენცია წმინდა წყლის ადამიანური ტრადიციაა, რომელსაც არაფერი აქვს საერთო ბიბლიასთან. „თორაში არსადაა აკრძალული ღვთის სახელის წარმოთქმა. საღვთო წერილიდან აშკარად ჩანს, რომ ღვთის სახელის ხსენება ჩვეულებრივი რამ იყო“, — ხსნის ვებ-საიტ „იუდაიზმი 101“-ის ავტორი, ებრაელი მკვლევარი ტრეისი რიჩი. დიახ, ბიბლიურ დროში ღვთის თაყვანისმცემლები იყენებდნენ მის სახელს.
== რესურსები ინტერნეტში ==
|