ანდრომაქე: განსხვავება გადახედვებს შორის

'''ანდრომაქე''' ([[ძველი ბერძნული ენა|ძვ. ბერძნ]]: Ἀνδρομάχη, Andromákhē) — [[ბერძნული მითოლოგია|ბერძნულ მითოლოგიაში]] ჰექტორის[[ჰექტორი]] ცოლი, ასტიანაქტის (ასტინიაქსის) დედა. ჰომერისის პოემის - [[ილიადა]] - ცნობილი გმირი ქალი, მიზიის [[კილიკია|კილიკიელთა]] ქალაქ თებეს მეფის ეეტიონის[[ეეტიონი]]ს (ცეტიონის) ასული, პოდესის[[პოდესი]]ს და. სახელი ძველი ბერძნული სიტყვებიდან ἀνδρ- ,,კაცი'' და μάχη - ,,ბრძოლა'' წარმოდგება და ,,კაცთან მებრძოლს“ ნიშნავს (ასევე, ცნობილია, ამაძონელი მეომარიც - ანდრომაქე). <ref>{{cite web | last =Campbell | first =Mike | title =Andromache | work =Behind the Name | url =http://www.behindthename.com/name/andromache | accessdate =8 მარტი, 2017| archiveurl= https://web.archive.org/web/20071210141549/http://www.behindthename.com/name/andromache| archivedate= 10 დეკემბერი, 2007 <!--DASHBot-->| deadurl= no}}</ref>

ანდრომაქე კილიკიის თებეში დაიბადა, ქალაქში, სადაც მოგვიანებით [[აქილევსი]] შეიჭრა და მამამისის - ეეტიონი და შვიდი ძმა დაუხოცა. <ref>Minchin, Elizabeth. 2011. “Andromache.” In The Homer Encyclopedia, edited by M. Finkelberg, 53-4.Chichester: Wiley-Blackwell.</ref> ამის შემდეგ დედამისი ავადმყოფობისგან მალევე გარდაიცვალა. მამის სამკვიდროდან ის ჰექტორმა წაიყვანა, რომელმაც უთვალავი საქორწინო საჩუქარი უძღვნა. [[პრიამე|პრიამოსის]] სამყოფში ანდრომაქემ ახალი ოჯახი იპოვა. განსხვავებით პირიზისა[[პირისი]]სა და ელენესაგან[[ელენე]]საგან, ჰექტორისა და ანდრომაქეს სიყვარული ბერძნული ბედნიერების იდეალისა და წარმატებული ქორწინების განსახიერებაა, რის გამოც მათ თავსდატეხილი ტრაგედია კიდევ უფრო აძლიერებს მათდამი მწუხარებას. ჰექტორის სიკვდილის, ტროას[[ტროის ომი|ტროის დაცემისა]] და შვილის სიკვდილის შემდეგ, ანდრომაქე სრულიად მარტოა.

ტროის დანგრევის შემდეგ ანდრომაქე აქილევსის შვილს, პიროსს ([[ნეოპტოლემე]]) ერგო, რომელმაც ანდრომაქე ეპირში ან ფთიაში ჩაიყვანა. თეტიდას[[თეტიდა]]ს რჩევით, აქილევსის შვილი, მცირე ხნით ტენედოსზე დარჩა, მერე ფეხით გაემგზავრა, მოლოსელები დაამარცხა, იქ გამეფდა და ანდრომაქესაგან შვილი - მოლოსი ეყოლა. (თქმულება ჰომეროსის შემდეგდროინდელია). პავსინიასის[[პავსინიასი]]ს მიხედვით კი,<ref>Pausanias. ''Description of Greece'', 1.11.1.</ref> მას ანდრომაქესაგან 3 ვაჟი შეეძინა (მოლოსი, პიელოსი და პერგამოსი), სხვა ვერსიით, მას მეოთხე ვაჟი - ამფიალოსიც - შეეზინაშეეძინა. <ref> გელოვანი, ა, მითოლოგიური ლექსიკონი, პალიტრა L, თბილისი, 2016, ISBN 978-9941-21-968-9, გვ.476</ref>. ნეოპტოლემეს[[ნეოპტოლემე]]ს სიკვდილის შემდეგ, ქალი ჰექტორის ძმამ, ეპირელმა წინასწარმეტყველმა, პრიამოსისა და [[ჰეკაბეს ძემძე]]მ, ფრიველთმისანმაფრინველთმისანმა [[ჰელენოსი|ჰელენოსმა]] შეირთო.<ref> იქვე, გვ.789</ref>. ეს ის ჰელენოსია, სამშობლოს ღალატის სანაცვლოდ ეპირის ნაწილი რომ ეგრო. პავსინიასის მიხედვით, ჰელენოსს ანდრომაქესაგან [[ცესტრინუსი]] ეყოლა. ჰელენოსის სიკვდილის შემდეგ, ანდრომაქე მცირე აზიაში, მიზიაში დაბრუნდა, სადაც მისმა შვილმა, პერგამოსმა (პერგამო) თავისი სახელობის ქალაქი - პერგამო - დააარსა. ამ ქალაქში ანდრომაქეს ტაძარი აუგეს<ref> იქვე, გვ.67</ref>. ანდრომაქე მოხუცებული იქვე გარდაიცვალა.

ანდრომაქე ერთგული მეუღლის სიმბოლოა. ანტიკური ნაშრომებიდნა მის შესახებ ცნობებს გვაწვდიან: [[ჰომეროსი]] ([[ილიადა]]), [[აპოლოდორე]] ([[ბიბლიოთეკა]]; [[ეპიტომა]]), [[ევრიპიდე]] ([[ანდრომაქე (პიესა|ანდრომაქე]], [[ტროელი ქალები (პიესა|ტროელი ქალები]]), [[ვირგილიუსი]] ([[ენეიდა]]), [[ოვიდიუსი]] (სიყვარულის ხელოვნება - ,,Ars Amatoria”), [[სენეკა]] ([[ტროელი ქალები (სენეკას პიესა)|ტროელი ქალები), [[საფო]] (ფრაგმენტი 44).

ანდრომაქეს დრამა მიუძღვნა [[ჟან რასინიმაცრასინი]]მაც ([[1639]]-[[1699]]). წინათქმაში დრამატურგი წერს: ,,ჩემი პერსონაჟები იმდენად ცნობილი იყვნენ ძველ სამყაროში, რომ ჩემს დრამაშიც ზუსტად ისე ავსახე, როგორც ანტიკურ მსოფლიოს ჰქონდა წარმოდგენილი“. დრამატურგმა პიროსის მგზნებარე სიყვარული აღწერა, თუმცა, განსხვავებით სენეკასაგან (,,ტროელი ქალები“) და ვერგილიუსისაგან (,,ენეიდა“) აქილევსისის შვილის სისასტიკე შეარბილა. <ref>იქვე, გვ.68</ref>.

ანდრომაქეს ვხვდებით [[ულიამ შექსპირისშექსპირი]]ს პიესაშიც - Troilus and Cressida. ანდრომაქე ჩანს ბოდლერის[[ჟან ბოდლერი|ბოდლერი]]ს [[1857]] წლის კრებულის - ,,Les Fleurs du Mal” (,,ბოროტების ყვავილები“) პოემაშიც - ,,Le Cygne”. [[1932]] წელს, ანდრომაქეს ოპერა მიუძღვნა ჰერბერტ უინდიტმა. [[1971]] წლიწელს, ევრიპიდეს ნაწარმოებზე დაფუძნებულ ფილმში [[ ტროელი ქალები (ფილმი)|ტროელი ქალები]] ანდრომაქეს როლს [[ვანესა რედგრეივი]] ასრულებს, [[2004]] წლის ფილმში – [[ტროა (ფილმი|ტროა]] - [[საფრონ ბუროუსი]]. ანდრომაქე დევიდ გიმელის სერიის - ტროა - ერთ -ერთი პერსონაჟია.