თელავი: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ხაზი 49:
პირველად მოხსენიებულია ძველი ბერძენი გეოგრაფის [[პტოლემე]]ს (II ს.) „გეოგრაფიაში“ „Teleda-ს“ ფორმით. ქართულ წყაროებში გვხვდება XI საუკუნიდან, როდესაც იგი [[კახეთ-ჰერეთის სამთავრო]]ს ცენტრი გახდა. XII საუკუნეში იგი საქართველოს ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ქალაქი იყო განვითარებული ვაჭრობითა და ხელოსნობით. თელავზე გადიოდა სავაჭრო-საქარავნო გზები. XIII საუკუნის II ნახევრიდან, მონღოლთა ლაშქრობების შემდეგ მისი მნიშვნელობა დაეცა. შემდგომში იგი მონღოლი მოხელის [[სადუნ მანკაბერდელი]]ს საკუთრება გახდა. XV-XVI სს-ში თელავი ისევ დაწინაურდა. XVII საუკუნეში ქალაქის შემდგომი განვითარება შეაფერხა ირანის შაჰის [[აბას I (ირანი)|აბას I-ის]] ლაშქრობებმა. XVII საუკუნის II ნახევარში [[კახეთის სამეფო|კახეთის]] მეფე [[არჩილ II]]-მ თავისი რეზიდენცია [[გრემი (ძეგლი)|გრემიდან]] თელავში გადმოიტანა. ამ პერიოდიდან თელავი მწიგნობრობის კერად იქცა. აქ სხვადასხვა დროს მოღვაწეობდნენ არჩილ II, დავით II (მამყული-ხანი), თეიმურაზ II, [[საიათნოვა]] და სხვა. თეიმურაზ II-ისა და ერეკლე II-ის ოჯახში დამკვიდრებულ ლიტერატურულ ტრადიციებზე აღიზარდა ქართველ ბატონიშვილთა მთელი თაობა. [[1758]] წელს თელავში დაარსდა საფილოსოფოსო-საღვთისმეტყველო სკოლა, რომელიც 1782 წელს სემინარიად გადაკეთდა. აქ საგანმანათლებლო და შემოქმედებით საქმიანობას ეწეოდნენ ფილიპე ყაითმაზაშვილი, [[გაიოზ რექტორი]], [[დავით რექტორი]] და სხვა.
[[ქართლ-კახეთის სამეფო]]ს [[რუსეთის იმპერია]]სთან შეერთების (1801) შემდეგ თელავი ახალი ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულის [[თელავის მაზრა|თელავის მაზრის]] ცენტრი გახდა. 1892 წელს თელავმა საქალაქო თვითმმართველობის უფლება მიიღო.<ref>[http://www1.naec.ge/images/doc/SXVA/local-governance.pdf „ადგილობრივი თვითმმართველობა“ გვ. 11 — თბილისი, 2016]</ref>
</ref>
1930 წლიდან თელავის მაზრა გაუქმდა და მის ნაცვლად შეიქმნა რამდენიმე რაიონი, მათ შორის ერთ-ერთი იყო [[თელავის რაიონი]], რომლის ადმინისტრაციული ცენტრი გახდა ქალაქი თელავი. 2014-2017 წლებში თელავი თვითმმართველი ქალაქი იყო.
== ეკონომიკა ==
| |||