ბატები: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
შეიცვალა ლათინური დასახელება |
No edit summary |
||
ხაზი 1:
{{ტაქსოდაფა
'''ბატები''', იხვისებრთა ოჯახის [[ფრინველები]] [[ბატისნაირნი|ბატისნაირთა]] რიგისა. წონა 6 კგ-მდე აღწევს, სიგრძე 60-100 სმ. შედარებით მაღალი ფეხები უფრო სასიარულოდაა მომაჯვებული, ვიდრე საცურაოდ. ბატები ძირითადად იკვებებიან ხმელეთზე ან წყალმარჩხში მხენარეთა ფოთლით, ყლორტებით, ბოლქვებით, თესლით, მოლუსკებით, მცირე ზომის კიბოსნაირებითა და სხვა. ბუდობენ მიწაზე ან კლდის ნაპრალებში. დებენ 5-6 კვერცხს. კრუხობს დედალი, ხოლო ჭუკების აღზრდაში მონაწილეობს მამალიც. [[რუხი ბატი]] (Anser anser), [[მეკალოე ბატი]](Anser fabalis), [[წრიპინა ბატი]] (Anser erythopus), [[თეთრშუბლა ბატი]] (Anser albifrons) გვხვდება [[საქართველო|საქართველოში]]. [[მშრალცხვირა ბატი]] (Anser cygnoides), [[მთის ბატი]] (Anser indiacus) გვხვდება პამირზე, ტიან-შანზე; [[თეთრი ბატი]] (Anser coerulescens) გავრცელებულია ვრანგელის კუნძულსა და არქტიკულ ამერიკაში. ყველა ბატი სარეწაო მნიშვნელობისაა.▼
| სახელი =ბატები
| სურათის ფაილი = Swan Goose 01.JPG
| სურათის წარწერა = [[მშრალცხვირა ბატი]]
| სურათის აღწერა =
| სამეფო = ცხოველები
| ქვესამეფო =
| ზეტიპი =
| ტიპი = [[ქორდიანები]]
| ქვეტიპი =
| ზეკლასი =
| კლასი = [[ფრინველები]]
| ქვეკლასი =
| ინფრაკლასი =
| ზერიგი =
| რიგი = [[ბატისნაირნი]]
| ქვერიგი =
| ინფრარიგი =
| ზეოჯახი =
| ოჯახი = [[იხვისებრნი]]
| ქვეოჯახი =
| ზეტრიბა =
| ტრიბა = [[Anserini]]
| ქვეტრიბა =
| გვარი = [[ბატები]]
| ქვეგვარი =
| sectio =
| სახეობა =
| ქვესახეობა =
| ლათ = {{Btname|Anser|[[Brisson]], [[1760]]}}
| სექციის სახელი =
| სექციის ტექსტი =
| არეალის რუკა =
| არეალის რუკის წარწერა =
| არეალის რუკის სიგანე =
| არეალის ლეგენდა =
| დაცვის სტატუსი =
| ვიკისახეობები = Anser
| commons = Category:Anser
| iucn =
| itis = 175019
| ncbi = 8842
| eol = 2822279
| fw = 83424
}}
▲'''ბატები'''
შინაური ბატის წინაპარია გარეული რუხი ბატი გარეგნული და ანატომიური ნიშნების მიხედვით მათ შორის დიდი მსგავსებაა. წელიწადში ერთი ბატი ჩეკს 20-25 ჭუჭულს, რომლებიც გასუქების შემდეგ 10 კგ-მდე ხორცს იძლევიან. ბატები გაზაფხულსა და შემოდგომაზე 30-40 კვერცხს დებს, ზოგიერთი ჯიშისა - 100-მდე. სანაშენედ გამოიყენება საშუალოდ 4-5 წელი, მაქსიმალურად 6 წლამდე. სახორცედ იკვლება 6 თვისა, როდესაც უკვე 3-4 კგ იწონის. ზრდასრული მამალი ბატების წონაა 5-6 კგ, მაქსიმალური 12 კგ-მდე, დედლისა 4-5 კგ, მაქსიმალური 10 კგ-მდე. აქვს მაღალხარისხოვანი ხორცი და ქონი, აგრეთვე თივთიკი და ბუმბული. ქონი ნაკლავის 30-35%-ს შეადგენს, მას მაღალი საგემოვნო თვისებები აქვს, იყენებენ კულინარიაში, მედიცინაში (მოყინულობის სამკურნალოდ). ზოგ ქვეყანაში (უნგრეთი, პოლონეთი, საფრანგეთი და სხვა) განვითარებულია ბატების ღვიძლის სპეციალიზებული წარმოება. მისგან ამზადებენ კერძებსა და კონსერვებს. ბატების მოშენება იაფი ჯდება, ვინაიდან საკვებად გამოიყენება სილოსი, კარტოფილი, ძირხვენები, საძოვრული ბალახი და სხვა მწვანე მასა, რაც ამცირებს ულუფაში ძვირადღირებული კონცენტრატული საკვების საჭიროებას. ზრდასრული ბატების სადღეღამისო ულუფას შეადგენს (გრამობით 1 ფრთაზე): მარცვალი 215, კოპტონი და შროტი 30, წვნიანი და [[მწვანე საკვები]] 200-350, ბალახის ფქვილი 70, საფუარი 2, ცარცი და ნიჟარა 2-3, ძვლის ფყვნილი 2-3, სუფრის მარილი 1,5-2.
[[საქართველო]]ში ბატების მოშენებას ძველთაგანვე მისდევდნენ. ბატებს აშენებენ წყალსაცავებით მდიდარ ადგილებში, მეტწილად, სადაც მდელო, მინდორი დ სხვა საბალახოა.
==ლიტერატურა==▼
▲== ლიტერატურა ==
{{ქსე|2|227-228|ანთაძე ნ.}}
* ''Бейчек В., Штясны К.'' Птицы. Иллюстрированная энциклопедия. — М.: «Лабиринт-пресс»
* ''Акимушкин И.'' Мир животных. Птицы, рыбы, земноводные и пресмыкающиеся. — М.: «Мысль», 1995
* [http://moigus.narod.ru/gus/ Гуси и их классификация]
[[კატეგორია:ბატები]]
[[კატეგორია:იხვისებრნი]]
| |||