ოპტიკა: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
გადმოტანილია სტატიიდან ოპტიკის ისტორია |
|||
ხაზი 9:
ოპტიკურ მეცნიერებას მრავალი საერთო აქვს და შეისწავლება ბევრ დაკავშირებულ მეცნიერებებში, მათ შორის [[ასტრონომია]]ში, [[ინჟინერია|ინჟინერიის]] არაერთ დარგში, [[ფოტოგრაფია]]სა და [[მედიცინა]]ში (განსაკუთრებით [[ოფთალმოლოგია]]სა და [[ოპტომეტრია]]ში). ოპტიკის პრაქტიკული გამოყენების მაგალითები მრავლად მოიპოვება სხვადასხვა ტექნოლოგიებსა თუ ყოველდღიურ ცხოვრებაში: [[სარკე]]ები, [[სათვალე]]ები, [[ტელესკოპი|ტელესკოპები]], [[მიკროსკოპი|მიკროსკოპები]], [[ლაზერი|ლაზერები]] თუ [[ოპტიკური ბოჭკო|ოპტიკური ბოჭკოები]].
== ისტორია ==
== რეკომენდებული ლიტერატურა ==▼
ოპტიკის ისტორია იწყება [[ძველი ეგვიპტელები]]სა და [[მესოპოტამიელები]]ს მიერ ლინზების განვითარებასთან ერთად, რასაც მოჰყვა ძველი ბერძენი ფილოსოფოსების მიერ შემუშავებული თეორიები [[სინათლე]]სა და მხედველობაზე და, აგრეთვე, [[გეომეტრიული ოპტიკა|გეომეტრიული ოპტიკის]] განვითარება ბერძნულ-რომაულ სამყაროში.
ადრეული ცნობილი ლინზები მზადდებოდა გაპრიალებული [[კრისტალი]]სგან, ხშირად [[კვარცი]]სგანაც. ასურული ლინზები თარიღდება [[ძველი წელთაღრიცხვა|ძვ.წ.]] [[750]] წლით. უამრავი მსგავსი ლინზაა აღმოჩენილი [[ძველი ეგვიპტე|ძველ ეგვიპტეში]], [[საბერძნეთი|საბერძნეთსა]] და [[ბაბილონი|ბაბილონში]]. [[ძველი ბერძნები]] და [[რომაელები]] მინის სფეროებს ავსებდნენ წყლით, რათა მიეღოთ ლინზები.
უძველესი ისტორიული მინიშნება გამადიდებლის შესახებ გვხვდება [[ძველი წელთაღრიცხვა|ძვ.წ.]] [[V საუკუნე|V საუკუნით]] დათარიღებული [[ეგვიპტური იეროგლიფები]], რომლებიც გამოსახავს „მარტივი მინის მენისკალურ ლინზებს“. ადრეული ჩანაწერები გადიდების შესახებ მოიპოვება [[ახალი წელთაღრიცხვა|ახ.წ.]] [[I საუკუნე]]ში, როდესაც სენიკა უმცროსი, იმპერატორ [[ნერონი]]ს შინამასწავლებელი წერს: „წერილები, პატარა და ბუნდოვანი ასოებით, დიდად და გარკვევით ჩანს სფეროს ან წყლით სავსე მინის გამოყენებით“.
[[იბნ ალ-ჰაისამი|იბნ ალ-ჰაისამმა]] დაწერა წერტილოვანი, ჩაზნექილი ლინზებისა და გამადიდებელი შუშების ეფექტებზე თავის [[ოპტიკის წიგნი|ოპტიკის წიგნში]]. [[როჯერ ბეკონი|როჯერ ბეკონმა]] გამოიყენა მინის სფეროს ნაწილები, როგორც გამადიდებელი მინები და რეკომენდაციას იძლეოდა, რომ ისინი დაეხმარებოდა ადამიანებს კითხვაში. [[XI საუკუნე|XI საუკუნე]]ში როჯერ ბეკონის ინსპირაციას წარმოადგენდა [[იბნ ალ-ჰაისამი]]. მან დაასკვნა, რომ სხეული უპირატესად აირეკლავს [[სინათლე]]ს, ვიდრე წარმოქმნის ან შთანთქავს მას.
ადრეული ცნობილი სამუშაო [[ტელესკოპი|ტელესკოპები]] იყო რეფრაქტორები, რომლებიც გამოჩნდნენ [[ნიდერლანდები|ნიდერლანდებში]] [[1608]] წელს. მისი გამომგონებელი უცნობია, თუმცა შემდეგ წელს [[გალილეო გალილეი]]მ მნიშვნელოვნად გააუმჯობესა მისი დიზაინი. [[ისააკ ნიუტონი]] ითვლება პირველ ფუნქციონირებადი რეფლექტორის შემქმნელად [[1668]] წელს. მას ნიუტონის რეფლექტორსაც უწოდებენ.
* Crombie, A. C. ''Robert Grosseteste and the Origins of Experimental Science''. Oxford: Clarendon Press, 1971.
* {{Citation |last1=Howard |first1=Ian P. |journal=Perception |year=1996 |volume=25 |issue=10 |pages=1189–201 |title=Ptolemy's contributions to the geometry of binocular vision |doi=10.1068/p251189 |pmid=9027922 }}.
* {{cite journal | last1 = Lindberg | first1 = D. C. | year = 1967 | title = Alhazen's Theory of Vision and its Reception in the West | url = | journal = Isis | volume = 58 | issue = | pages = 321–341 | doi=10.1086/350266}}
* Lindberg, D. C. ''Theories of Vision from al-Kindi to Kepler''. Chicago: University of Chicago Press, 1976.
* {{Citation |last1=Morelon |first1=Régis |year=1996 |title=Encyclopedia of the History of Arabic Science |volume=2 |publisher=Routledge |isbn=0-415-12410-7 |oclc=34731151}}.
* {{Citation |last=Wade |first=Nicholas J. |year=1998 |title=A Natural History of Vision |publisher=Cambridge, Massachusetts: MIT Press |isbn=0-262-23194-8 |oclc=37246567 }}.
* [http://www.bbc.co.uk/radio4/history/inourtime/inourtime.shtml History of Optics (audio mp3)] by Simon Schaffer, Professor in History and Philosophy of Science at the [[კემბრიჯის უნივერსიტეტი|University of Cambridge]], Jim Bennett, Director of the Museum of the History of Science at the [[ოქსფორდის უნივერსიტეტი|University of Oxford]] and Emily Winterburn, Curator of Astronomy at the National Maritime Museum (recorded by the [[BBC]]).
*[http://www.iop.org/publications/iop/2009/page_38205.html ოპტიკა და ფოტონები: ფიზიკა აფართოებს ჩვენს ცხოვრებას], გამოცემული [http://www.iop.org/publications/iop/index.html ფიზიკის პუბლიკაციების ინსტიტუტის] მიერ
| |||