აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
No edit summary |
||
ხაზი 16:
'''აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა''' — ავტონომიური რესპუბლიკა [[საქართველო]]ს შემადგენლობაში. მოიცავს ისტორიულ–გეოგრაფიული პროვინციების [[აჭარა|აჭარის]], ასევე ნაწილობრივ [[ჭანეთი]]ს, [[გურია|გურიის]], [[მაჭახელა]]ს და [[სამცხე|სამცხის]] ტერიტორიებს. რესპუბლიკას გააჩნია საკუთარი კონსტიტუცია და მმართველობის ორგანოები, ასევე [[აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის დროშა|საკუთარი დროშა]] და [[აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის გერბი|გერბი]]. საერთაშორისო კოდია: GE-AJ. აჭარის ავტონომიურ რესპუბლიკაში შედის ექვსი მუნიციპალიტეტი. რესპუბლიკის ადმინისტრაციული ცენტრია — [[ბათუმი]].
== ზოგადი ცნობები და ადმინისტრაციული მოწყობა==
[[File:Ajara map–ka.png|thumb|right|250px]]▼
აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა ადმინისტრაციულად 1 თვითმმართველ ქალაქად ([[ბათუმი]]) და 5 თვითმმართველ მუნიციპალიტეტად იყოფა:▼
აჭარა განლაგებულია საქართველოს სამხრეთ-დასავლეთ ნაწილში, შავი ზღვის სანაპირო ზოლზე, სამხრეთით ესაზღვრება თურქეთს. ფართობი შეადგენს 2900 კვ.კმ–ს, მოსახლეობა – დაახლოებით 334 ათასს, მოსახლეობის სიმჭიდროვე – 130 კაცს. ავტონომიის ადმინისტრაციული ცენტრია ქალაქი ბათუმი. ავტონომიის ტერიტორიაზე 342 დასახლებული პუნქტია, მათ შორის: ▼
* '''[[ქალაქი]]''' - 2: [[ბათუმი]], [[ქობულეთი]];▼
* '''[[დაბა]]''' – 7: [[მახინჯაური]], [[ჩაქვი]], [[ოჩხამური (დაბა)|ოჩხამური]], [[ქედა]], [[ხელვაჩაური]], [[შუახევი (დაბა)|შუახევი]], [[ხულო]].▼
* '''[[სოფელი]]''' - 333.▼
▲აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა ადმინისტრაციულად 6 მუნიციპალიტეტად იყოფა: 1 თვითმმართველ
{| class="wikitable" style="font-size:110%;" align=
Line 39 ⟶ 46:
|}
==გეოგრაფია==
აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა მდებარეობს საქართველოს სამხრეთ-დასავლეთ ნაწილში. მისი ტერიტორია წარმოადგენს [[მესხეთის ქედი]]ს დასავლეთ ნაწილში შემავალი მთებისა და ხეობების სისტემას, რომელსაც შუაზე კვეთს რეგიონის მთავარი მდინარე-[[აჭარისწყალი]]. დასავლეთიდან მას ესაზღვრება [[შავი ზღვა]]. ზღვის სანაპირო ზონა ზოგან საკმაოდ განიერია და ქმნის პლაჟებს (ბათუმი, ჩაქვი, ქობულეთი), ხოლო ზოგან უშუალოდ ესაზღვრება მესხეთის ქედის ციცაბო ფერდობებს (მწვანე კონცხი). სანაპირო ზონა მოიცავს დაბლობ რაიონებსა და მთის ფერდობებს 100-200 მ სიმაღლემდე. უფრო აღმოსავლეთით, 200-1000 მ სიმაღლეთა შუალედში, გორაკ-ბორცვიანი რელიეფი იცვლება მთიანი ზონით, რომელიც მესხეთის, არსიანისა და შავშეთის ქედების ფერდობებზე გადადის მაღალმთიან ზონაში 1 000-2 000 მ და უფრო დიდ სიმაღლეებზე. აჭარის ყველაზე მაღალი მთებია კენჭაული და ხინო, რომლებიც 3 000 მ სიმაღლეს ვერ აღწევს და არ გააჩნია მუდმივი თოვლის საფარი. თუმცა, გოდერძის უღელტეხილზე (2 025 მ) და მაღალი მთების ფერდობებზე თოვლის საფარის ხანგრძლივობა 7-8 თვემდე აღწევს. მთებს აჭარის არ-ის ტერიტორიის 80% უჭირავს, მთისწინეთს - 15%, დაბლობებით კი დაკავებულია რესპუბლიკის ტერიტორიის მხოლოდ 5% (2 900 კმ2).
▲[[File:Ajara map–ka.png|thumb|right|250px]]
▲აჭარა განლაგებულია საქართველოს სამხრეთ-დასავლეთ ნაწილში, შავი ზღვის სანაპირო ზოლზე, სამხრეთით ესაზღვრება თურქეთს. ფართობი შეადგენს 2900 კვ.კმ–ს, მოსახლეობა – დაახლოებით 334 ათასს, მოსახლეობის სიმჭიდროვე – 130 კაცს. ავტონომიის ადმინისტრაციული ცენტრია ქალაქი ბათუმი. ავტონომიის ტერიტორიაზე 342 დასახლებული პუნქტია, მათ შორის:
▲* '''[[ქალაქი]]''' - 2: [[ბათუმი]], [[ქობულეთი]];
▲* '''[[დაბა]]''' – 7: [[მახინჯაური]], [[ჩაქვი]], [[ოჩხამური (დაბა)|ოჩხამური]], [[ქედა]], [[ხელვაჩაური]], [[შუახევი (დაბა)|შუახევი]], [[ხულო]].
▲* '''[[სოფელი]]''' - 333.
==ისტორია==
{{მთავარი|ჭარა}}
სახელწოდება აჭარა [[VII საუკუნე|VII ს]]-დან გვხვდება და სავარაუდოდ უკავშირდება გეოგრაფიულ სახელებს –აჭი, საჭანო. ჯერ კიდევ "ფარნავაზის ცხოვრებაში" ( [[ძვ.წ. I ს.|I ს ძვ.წ. .]]) აჭარა მოხსენიებულია მხარედ, რომელიც ზღვამდე აღწევდა და თავისი განუმეორებელი ბუნებით დამპყრობლებს იზიდავდა. ისტორიულ წყაროებში მოიხსენიება "აჭარის ქვეყნად". იგი იყოფოდა ორ ძირითად ნაწილად - ზემო აჭარად და ქვემო აჭარად. ცენტრალურ ნაწილს შუახევი ერქვა. აჭარა მესხეთის ნაწილს შეადგენდა. უძველესი დროიდან აჭარა სხვადასხვა რეგიონის შემადგენლობაში შედიოდა. თავდაპირველად იგი ტაო-კლარჯეთის, მესხეთის, შემდეგ სამცხე საათაბაგოს, მოგვიანებით კი გურიის ნაწილს წარმოადგენდა. აჭარა საქართველოში ქრისტიანობის გავრცელების პირველი კერა იყო. სწორედ აჭარიდან შემოვიდა ანდრია პირველწოდებული და ნინო კაპადოკიელი ქრისტიანობის საქადაგებლად. ისტორიკოსებისა და არქეოლოგების ვარაუდით აჭარაში, გონიოს ციხის ტერიტორიაზე აღმოჩნდა ასევე ქრისტეს ერთ-ერთი მოციქულის მატათას საფლავიც. ქრისტიანობის გავრცელებას აჭარაში ძალიან ბევრი ისტორიული ფაქტი, ლეგენდა და ტოპონიმი უკავშირდება. თითქმის ყველა გეოგრაფიული სახელწოდება აჭარის ტერიტორიაზე ადგილობრივ ქრისტიანთა სამშობლოსათვის ბრძოლასა და მართლმადიდებელი სარწმუნოებისთვის თავდადებას უკავშირდება
| |||