ევროკავშირი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 6:
ევროკავშირი სათავეს იღებს [[ევროპის ქვანახშირისა და ფოლადის გაერთიანება|ევროპის ქვანახშირისა და ფოლადის გაერთიანებისგან]] და [[ევროპის ეკონომიკური გაერთიანება|ევროპის ეკონომიკური გაერთიანებისგან]], რომლებიც 1951 და 1958 წელს ექვსმა სახელმწიფომ შექმნა. გაერთიანებები ახალი წევრი სახელმწიფოების მიღების შედეგად ტერიტორიულად გაიზარდა, ძალაუფლება კი სხვადასხვა პოლიტიკის დამატების შედეგად. 1993 წელს, [[მაასტრიხტის ხელშეკრულება|მაასტრიხტის ხელშეკრულების]] შედეგად, შეიქმნა ევროპის კავშირი, რომელმაც ასევე შემოიღო [[ევროკავშირის მოქალაქეობა|ევროპის მოქალაქეობის]] ინსტიტუტი. 2009 წელს ძალაში შევიდა ევროკავშირის კონსტიტუციური საფუძვლის ბოლო, ძირითადი შესწორება — [[ლისაბონის ხელშეკრულება]]. 2016 წლის 23 ივნისს, [[გაერთიანებული სამეფო|გაერთიანებულმა სამეფომ]] რეფერენდუმზე მხარი დაუჭირა [[ევროკავშირიდან გაერთიანებული სამეფოს გასვლა|ევროკავშირიდან გასვლას]].<ref name=BBCUKREFRESLT>{{cite web|title=EU Referendum Result|publisher=BBC|url=http://www.bbc.com/news/politics/eu_referendum/results|accessdate=26 June 2016}}</ref>
 
ევროკავშირი, რომელშიც მსოფლიო მოსახლეობის 7,3 % ცხოვრობს,<ref>{{cite web|title=European Union reaches 500 Million through Combination of Accessions, Migration and Natural Growth|publisher=Vienna Institute of Demography|url=http://www.oeaw.ac.at/vid/datasheet/EU_reaches_500_Mill.shtml|accessdate=12 February 2016}}</ref> 2014 წელს აწარმოებდა 18,495 ტრილიონ დოლარ [[მთლიანი შიდა პროდუქტი|მთლიან შიდა პროდუქტს]] (GDP), რაც გლობალური GDP-ის 24 %-ია და [[მსყიდველობითი უნარის პარიტეტი]]ს 17 %. გარდა ამისა, [[გაეროს განვითარების პროგრამა|გაეროს განვითარების პროგრამის]] თანახმად, ევროკავშირის 28 ქვეყნიდან 26-ის [[ადამიანის განვითარების ინდექსი]] არის ძალიან მაღალი. 2012 წელს, ევროკავშირს გადაეცა [[ნობელის პრემია]] მშვიდობის დარგში.<ref>{{cite news |title=EU collects Nobel Peace Prize in Oslo |date=10 December 2012 |newspaper=British Broadcasting Corporation |url=http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-20664167 |accessdate=3 June 2013}}</ref> საერთი საგარეო და უსაფრთხოების პოლიტიკის შედეგად, ევროკავშირს განვითარებული აქვს [[ევროკავშირის საგარეო ურთიერთობები|საგარეო ურთიერთობები]] და [[ევროკავშირის შეიარაღებული ძალები|თავდაცვა]]. ევროკავშირს მთელი მსოფლიოს მასშტაბით ჰყავს მუდმივი [[ევროკავშირის დიპლომატიური მისიები|დიპლომატიური მისიები]] და წარმოდგენილია [[გაერო]]ში, [[მსოფლიო სავაჭრო ორგანიზაცია]]ში, [[დიდი რვიანი|დიდ რვიანსა]] და [[დიდი ოცეული|დიდ ოცეულში]]. დიდი გლობალური გავლენის გამო, ევროკავშირს ხშირად უწოდებენ [[ზესახელმწიფო]]ს ან პოტენციურ ზესახელმწიფოს.<ref name="The European Superpower">{{cite book|author=John McCormick|title=The European Superpower|isbn=978-1-4039-9846-0|date=14 November 2006}}</ref>
 
== შექმნა ==
 
ევროპის ტერიტორიაზე, ევროკავშირის მასშტაბების სადარი ერთიანი სახელმწიფო გაერთიანებები იყო: [[დასავლეთ რომის იმპერია]], [[ფრანკების სახელმწიფო]], [[საღვთო რომის იმპერია]]. გასული ათასწლეულის განმავლობაში ევროპა დანაწევრებული იყო, მაგრამ იდეა მისი გაერთიანების შესახებ მუდამ არსებობდა. ამერიკული რევოლუციის შემდეგ კი გაჩნდა იდეა ''ევროპის შეერთებული შტატების'' შესახებ, რომელიც ხელახლა გაცოცხლდა მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ.
 
Line 19 ⟶ 18:
 
== ლეგალური საფუძველი ==
 
ევროპის კავშირი აგებულია ევროპული თანამეგობრობის ურთიერთობების მთელი ერთობლიობის საფუძველზე:
 
Line 43 ⟶ 41:
 
== კომპეტენციები ==
 
ევროკავშირი არის მრავალსექტორიანი ინტეგრაციის განვითარებული ფორმა, რომლის კომპეტენცია ვრცელდება ევროპის 28 სახელმწიფოს ეკონომიკაზე, მრეწველობაზე, მოქალაქეთა უფლებებზე, საშინაო და საგარეო პოლიტიკაზე. ევროპულ ხელშეკრულებათა დადებისას წევრი სახელმწიფოები სუვერენიტეტის ნაწილს გადასცემდნენ იმ დამოუკიდებელ ინსტიტუტებს , რომლებიც იცავენ ეროვნულ და საერთო ინტერესებს. ევროკავშირის გამგებლობაშია, კერძოდ, საერთო ეკონომიკური ბაზარი, საბაჟო კავშირი, ერთიანი ვალუტა, საერთო სასოფლო-სამეურნეო პოლიტიკა და სხვა.
 
Line 50 ⟶ 47:
 
== ინსტიტუტები ==
 
ტრადიციული საერთაშორისო ორგანიზაციებისაგან ევროპის კავშირს განასხვავებს მისი უნიკალური ინსტიტუციური სტრუქტურა. შექმნილია დამოუკიდებელი ინსტიტუტები, რომლების ავსებენ ერთიმეორეს და ყოველ მათგანს გარკვეული როლი აკისრია გადაწყვეტილებათა მირების პროცესში.
 
Line 76 ⟶ 72:
 
== სიმბოლოები ==
 
* [[ევროკავშირის დევიზი]]
* [[ევროკავშირის დროშა]]
Line 130 ⟶ 125:
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
 
 
{{ევროპის ქვეყნები}}
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ევროკავშირი“-დან