გუარამი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 31:
 
==წარმომავლობა==
ხოლო„ხოლო ძენი ბაკურ მეფისანი ვერ იპყრობდნენ მეფობასა სიმცირითა და დაშთნენ კახეთს. მაშინ სპარსთა მეფემან წარმოგზავნა ძე თჳსი ქასრე ერისთავად რანისა და მოვაკანისად. ამან ქასრე წარიბირნა ერისთავნი საქართველოსანი და მანვე მოსცა სამკჳდროდ საერისთონი და ნიჭნი დიდნი. განდგნენ თჳს-თჳსად ერისთავნი ივერიისანი და ხარკსა მისცემდნენ ქასრეს და ძენი ბაკურ მეფისანი იყვნენ მთიულეთს და ძენი მირდატისნი კლარჯეთს. სხუა ყოველი ქართლი, სომხითი დაიპყრეს სპარსთა და ბრძოდნენ ბერძენთა. შემდგომად ამისა იქმნა შფოთი სპარსეთს და წარვიდა ქასრე შუელად მამისა თჳსისა, რამეთუ უცალო იქმნენ სპარსნი; მაშინ შეიკრიბნენ ყოველნი ივერიის ერისთავნი და ითხოვეს მეფედ თჳსად ბერძენთა კეისრისაგან ნათესავი თჳსთა მეფეთა. ესე მოთხოვნა იყო, ოდეს უფლებდნენ აზნაურნი და მოაკლდა უფლება მათი ბოროტთა მათთაგან. მასვე ჟამსა მცხეთა აღთხელდებოდა და ტფილისი აღშენდებოდა; არმაზი შემცირდებოდა და კალა გამდიდრდებოდა. ხოლო კეისარმან მოსცა მეფედ გუარამ ასულის-წულისაგანი ვახტანგ გორგასლისა მირდატის დისაგანი და თჳთ ბაგრატოვანი და კეისარმან მოსცა გუარამს კურადპალატობა და პატივ-სცა და შემოკრბნენ ყოველნი ერისთავნი და სპასპეტნი ივერიისანი, კათალიკოზი სჳმეონ და ეპისკოპოზნი და აკურთხეს გუარამ მეფედ გიორგიისად დასაბამით 4524, ბერძულსა 6083, ქრისტეს აქეთ 575, ქართულსა 327, ინდიკტიონსა 8. ესე გუარამ მეფე ფრიად მორწმუნე და მაშენებელი ეკლესიათა. ამის-ზე მოკუდა კათალიკოზი სჳმეონ და დასუა სამოელ, ხოლო შვილთა ბაკურ მეფისათა დაიპყრეს კახეთი და ჰერეთი და ერისთობდნენ მუნ მორჩილებასა შინა გუარამ მეფის კურადპალატისასა. შემფგომად კეისარმან წარმოსცა განძი დიდი გუარამს, რათა გამოიყვანოს ჩდილოთ ლაშკარი და ბრძოდეს სპარსთა. ხოლო გუარამ გამოიყვანნა ოვსნი, ძურძუკნი და დიდონი, წარუძღუა სპითა საქართველოსათა. სტყუევნიდა და აოჴრებდა, ადრაბაგანსა მრავალსა ჟამსა. არამედ ოდეს ბარამ ჩუბინმან მოკლა თურქთა მეფე და აოტნა თურქნი, ამით მოცალე იქმნეს სპარსნი. მცნობნი ამისნი ბერძენნი და ქართველნი უკ-მოიქცნენ თჳსადვე. ხოლო გუარამ ამაგრებდა ციხე-ქალაქთა მოლოდინისათჳს სპარსთასა; გარნა წყალობა ჰყო ღმერთმან, შეიპყრა ბარამ ჩუბინმან სპარსთა მეფე ორმუზ ცოლის-ძმითურთ და დასწუნა თუალნი და ქასრე ძე მისი ბრძოლასა შინა აოტა. ხოლო ქასრე ლტოლვილი მივიდა წინაშე კეისრის [[მავრიკიოსი (ბიზანტია)|მავრიკისა]]; ამას ქასრეს მისცა ასული თჳსი მავრიკ ცოლად და სპანი ძლიერნი (არამედ იურვა კეისარმან, რათა არა შურ-აგოს ქართლსა, არამედ იყოს ჩუენ შორის თავისუფლად; ხოლო ქასრემ აღთქმითა დაუმტკიცა და განთავისუფლდა ივერია), მოვიდა და დაიპყრა სპარსეთი ქასრემ; არამედ გუარამ კურადპალატი მეფობდა კეთილად; გარნა ერისთავნი ვერ სცვალნა: ვინაჲთგან გუჯარით აქუნდათ (მფლობელობა) კეისრისა და სპარსთა მეფისაგან, გარნა მორჩილებასა შინა გუარამისსა იყვნენ. კუალად მოკუდა კათალიკოზი სამოელ და დასუა სამოელვე; შემდგომად თჳთცა გარდაიცვალა ქრისტესა 600, ქართულსა 352.
 
გვარამ იწყობს შენებას ჯვარ-პატიოსნის ეკლესიისას მცხეთის პირდაპირ და [[თბილისის სიონი|ტფილისის სიონისას]] ([[ქართლის ცხოვრება]], გვერდი 161). ამ დროს ცილება ქართველთა და სომეხთა შორის სარწმუნოების გამო. კათალიკოსი სვიმეონ ანუ კვირიონ განდევნის [[ქალკედონის საეკლესიო კრება|ხალკიდონის კრების]] მოწინააღმდეგეს [[ცურტავი|ცორტავის]] ეპისკოპოსს [[შუშანიკი|შუშანიკის]] სასაფლაოდამ და დვინის კრება ([[596]]) არღვევს [[ქართველები|ქართველთ]] და [[სომხები|სომეხთ]] სარწმუნოებრივს კავშირს.“<ref>[http://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/68532/ ვახუშტის საქართველოს ისტორია]</ref>
 
[http://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/68532/ ვახუშტის საქართველოს ისტორია]
 
*სუმბატ დავითის ძის ქრონიკაში მოცემულია გუარამის გენეალოგია, რომელიც უკავშირდება ისრაელის მეფე [[დავითი|დავითს]].
Line 46 ⟶ 44:
[[სუმბატ დავითის ძე]] გუარამს თვლის ქართველ [[ბაგრატიონები|ბაგრატიონთა]] მამათავრად. წყაროების საერთო მოწმობით, გუარამმა საფუძველი ჩაუყარა [[მცხეთა|მცხეთის]] [[ჯვარი (მცხეთა)|ჯვრის ტაძარს]].
 
== ლიტერატურა ==
==წყაროები==
{{commonscat|Guaram I of Iberia}}
{{ქსე|3|287|ბოგვერაძე ა.}}
* ვ. გოილაძე, VI საუკუნეში ქართლის ადგილობრივი სახელმწიფოებრიობის აღდგენის დათარიღებისათვის. მაცნე, ისტორიის სერია №1, 1979;
* ა. ბოგვერაძე, ქართლის ფეოდალური სახელმწიფოს აღდგენა, საქართველოს ისტორიის ნარკვევები, ტომი II, თბილისი, 1973;
* მ. ბახტაძე, ერისთავობის ინსტიტუტი საქართველოში. თბილისი, 2003;
* ზ. ალექსიძე, ქართლში ბაგრატიონთა დინასტიის პირველი გამოჩენა, კრებული ბაგრატიონები, თბილისი, 2003.
* ჯუანშერი, ქართლის ცხოვრება, ს. ყაუხჩიშვილის გამოცემა I. თბილისი, 1955. გვერდი 218-222;
* სუმბატ დავითის ძე, ქართლის ცხოვრება, ს. ყაუხჩიშვილის გამოცემა I. თბილისი, 1955. გვერდი 372-374;
Line 54 ⟶ 58:
* მენანდრე პროტიქტორი, გეორგიკა, ს. ყაუხჩიშვილის გამოცემა III. თბილისი, 1936.
 
==სქოლიო==
== ლიტერატურა ==
{{სქოლიოს სია}}
{{commonscat|Guaram I of Iberia}}
{{ქსე|3|287|ბოგვერაძე ა.}}
* ვ. გოილაძე, VI საუკუნეში ქართლის ადგილობრივი სახელმწიფოებრიობის აღდგენის დათარიღებისათვის. მაცნე, ისტორიის სერია №1, 1979;
* ა. ბოგვერაძე, ქართლის ფეოდალური სახელმწიფოს აღდგენა, საქართველოს ისტორიის ნარკვევები, ტომი II, თბილისი, 1973;
* მ. ბახტაძე, ერისთავობის ინსტიტუტი საქართველოში. თბილისი, 2003;
* ზ. ალექსიძე, ქართლში ბაგრატიონთა დინასტიის პირველი გამოჩენა, კრებული ბაგრატიონები, თბილისი, 2003.
 
{{დაიწყე ყუთი}}
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/გუარამი“-დან