ვიკიპედია

ომი ავსტრიული მემკვიდრეობისათვის: განსხვავება გადახედვებს შორის

ისტორიის ინტერაქციულად გადახედვა
[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
← წინა ცვლილებაშემდეგი ცვლილება →
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ვიზუალურივიკიტექსტი
მ clean up, removed: {{Link FA|nn}} using AWB
No edit summary
ხაზი 3:
|ნაწილი=
|სურათი=[[ფაილი:Battle-of-Fontenoy.jpg|300px]]
|სათაური=[[ფონტენუას ომი]] (1745 წ.)
|თარიღი=[[16 დეკემბერი]], [[1740]] – [[18 ოქტომბერი]], [[1748]]
|მდებარეობა= [[ევროპა]], [[ჩრდილოეთ ამერიკა]], [[ინდოეთი]]
ხაზი 10:
|ტერიტორია= პრუსიის კონტროლი [[სილეზია]]ზე
|მხარე1=[[ფაილი:Flag of the Kingdom of Prussia (1701-1750).svg|22px]] [[პრუსიის სამეფო|პრუსია]], (1740–42) (1744–45) <br />[[ფაილი:Bandera de España 1701-1760.svg|22px]] [[ესპანეთი]], (1740-1746) <br />[[ფაილი:Pavillon royal de France.svg|22px]] [[საფრანგეთი]], <br />[[ფაილი:Flag of Bavaria (lozengy).svg|22px]] [[ბავარია]], (1741–1745) <br /> [[ფაილი:Flag of Electoral Saxony.svg|22px]] [[საქსონია]], (1741–1742) <br /> [[ფაილი:Flag of the Kingdom of the Two Sicilies (1738).svg|22px]] [[ნეაპოლიტანიის სამეფო|ნეაპოლიტანია]], (1741–1742) <br /> [[ფაილი:Flag of Genoa.svg|22px]] [[გენუის რესპუბლიკა|გენუა]] <br /> [[ფაილი:Sweden-Flag-1562.svg|22px]] [[შვედეთი]], (1741–1743)
|მხარე2=[[ფაილი:Banner of the Holy Roman Emperor (after 1400).svg|22px]] [[ჰაბსბურგების მონარქია]], <br />[[ფაილი:Union flag 1606 (Kings Colors).svg|22px]] [[დიდი ბრიტანეთი]], <br />[[ფაილი:Flag of Hanover (1692).svg|22px]] [[ჰანოვერი]], <br />[[ფაილი:Prinsenvlag.svg|22px]] [[შეერთებული პროვინციების რესპუბლიკა|პროვინციები]], <br /> [[ფაილი:Flag of Electoral Saxony.svg|22px]] [[საქსონია]], (1743–1745), <br /> [[ფაილი:Flag of the Kingdom of Sardinia.svg|22px]] [[სარდინიის სამეფო|სარდინია]], <br /> [[ფაილი:Flag of Russia.svg|22px]] [[რუსეთი]], (1741–43) (1748)
|მეთაური1=[[ფაილი:Flag of the Kingdom of Prussia (1701-1750).svg|22px]] [[ფრიდრიხ II (პრუსია)|ფრიდრიხ II]], <br />[[ფაილი:Flag of the Kingdom of Prussia (1701-1750).svg|22px]] [[ლეოპოლდ I (ანჰალტ-დესაუ)|ლეოპოლდ I]], <br />[[ფაილი:Flag of the Kingdom of Prussia (1701-1750).svg|22px]] [[ლეოპოლდ II (ანჰალტ-დესაუ)|ლეოპოლდ II]], <br />[[ფაილი:Bandera de España 1701-1760.svg|22px]] [[ფილიპე V (ესპანეთი)|ფილიპე V]], <br /> [[ფაილი:Bandera de España 1701-1760.svg|22px]] [[ფილიპე (პარმის ჰერცოგი)|ფილიპე]], <br />[[ფაილი:Pavillon royal de France.svg|22px]] [[ლუი XV (საფრანგეთი)|ლუი XV]], <br />[[ფაილი:Flag of Bavaria (lozengy).svg|22px]] [[კარლ VII (სრი)|კარლ VII]], <br /> [[ფაილი:Sweden-Flag-1562.svg|22px]] [[შარლ ემილ ლევენჰაუპტი|ლევენჰაუპტი]]
|მეთაური2=[[ფაილი:Banner of the Holy Roman Emperor (after 1400).svg|22px]] [[მარია ტერეზია ავსტრიელი (1717-1780)|მარია ტერეზია]], <br /> [[ფაილი:Union flag 1606 (Kings Colors).svg|22px]] [[ჯორჯ II]], <br />[[ფაილი:Flag of the Kingdom of Sardinia.svg|22px]] [[კარლო ემანუელე III (სარდინია)|კარლო ემანუელე III]],<br /> [[ფაილი:Flag of Russia.svg|22px]] [[ელისაბედ I (რუსეთი)|ელისაბედ I]]
ხაზი 24:
 
== მხარეთა პრეტენზიები ==
 
მარია ტერეზიას ტახტზე ასვლისთანავე [[პრუსია]]მ და [[საფრანგეთი|საფრანგეთმა]] [[ბავარია]]სთან, [[საქსონია]]სთან, [[ესპანეთი|ესპანეთთან]] და [[პიემონტი|პიემონტთან]] ერთად ომი გამოუცხადა ავსტრიას. ომის უმთავრესი მიზეზი იყო ავსტრია-საფრანგეთისა და ინგლის-საფრანგეთის წინააღმდეგობები, პრუსიის აგრესიული მისწრაფებები და ქიშპი ცენტრალური [[ევროპა|ევროპის]] ჰეგემონობაზე.
 
Line 32 ⟶ 31:
[[1740]] წლის 16 დეკემბერს [[ფრიდრიხ II (პრუსია)|ფრიდრიხ II პრუსიელი]] აცხადებდა პრეტენზიას [[სილეზია]]ზე და თავისი არმიით სილეზიაში შეიჭრა. [[1741]] წლის იანვარში მთელი სილეზია პრუსიის ხელში გადავიდა. 10 აპრილს ავსტრიელები [[მოლვიცის ბრძოლა|მოლვიცთან]] დამარცხდნენ.
 
მტრულ გარემოცვაში მოქცეულ ავსტრიას მხარი ინგლისმა, [[ჰოლანდიანიდერლანდები|ნიდერლანდებმა]]მ და 1746 წლიდან [[რუსეთი|რუსეთმაც]] დაუჭირა. ამგვარად ავსტრიული მემკვიდრეობისათვის გამართულ ომში ევროპის სახელმწიფოთა დიდი ნაწილი აღმოჩნდა ჩართული. ომის მიწურულს სამხედრო ოპერაციების მთავარმა ასპარეზმა ავსტრიის ნიდერლანდებში გადაინაცვლა, სადაც [[მორიც საქსონელი]]ს სარდლობით შეჭრილმა საფრანგეთის არმიამ მნიშვნელოვანი გამარჯვებები მოიპოვა ავსტრია-ინგლისის ჯარებზე [[ფონტენუას ომი|ფონტენუასთან]] – [[1745]] წლის 11 მაისს, [[როკუს ბრძოლა|როკუსთან]] – [[1746]] წლის 11 ოქტომბერს და [[ლაუფელდის ბრძოლა|ლაუფელდთან]] – [[1747]] წლის 2 ივლისს. საფრანგეთის ჯარებმა დაიკავეს ციხესიმაგრეები – [[ანტვერპენი]] და [[მონსი]].
 
== ომის დასასრული ==
ავსტრიული მემკვიდრეობისათვის წარმართული ომი [[1748]] წლის 18 ოქტომბრის [[აახენის მეორე ზავი]]თ დასრულდა. ამ ზავით ავსტრია კვლავ ინარჩუნებდა სამფლობელოთა დიდ ნაწილს, ტახტზე მარია ტერეზიას უფლებებიც აღიარეს, ავსტრიის იტალიურ სამფლობელოთა ნაწილი ესპანეთს გადაეცა, სილეზიის დიდი ნაწილი კი პრუსიამ შეიერთა.
 
აახენის ზავმა, ფაქტობრივად, ვერ მოაგვარა ევროპის სახელმწიფოთა პოლიტიკური კონფლიქტები, რამაც, სულ რაღაც 9 წლის შემდეგ, [[ევროპა]]ში მორიგი, [[შვიდწლიანი ომი]] ([[1756]]–[[1763]]) გააჩაღა, რომელიც მარია ტერეზიამ რუსეთთან კავშირში სილეზიის დასაბრუნებლად წამოიწყო ფრიდრიხ II პრუსიელთან.
Line 44 ⟶ 43:
 
== ლიტერატურა ==
 
* უნივერსალური ენციკლოპედიური ცნობარი, ტ. 2, თბ. 2008 წ., გვ. 530-532
 
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ომი_ავსტრიული_მემკვიდრეობისათვის“-დან