კაპის კოლონია: განსხვავება გადახედვებს შორის

*1657 — თეთრი ფერმერების მსხვილმასშტაბიანი გადასახლების დაწყება ევროპიდან და მონების (მონათა მომწოდებლები: დასავლეთ [[აფრიკა]], [[აზია]], [[ინდონეზია]], [[ცეილონი]], [[მადაგასკარი]]).

*1691 — კაპის კოლონიის პირველი გუბერნატორის [[სიმონ ვან დერ სტელი]]ს დანიშვნა.

*1700 — ჰოლანდიელები აკონტროლებენ ქ. კაპსტადიდან კონცხის შემოგარენს 50-70 კმ. რადიუსში. მრავალრიცხოვან ფერმებში მოჰყავთ [[ხორბალი]], [[ყურძენი]], [[ბოსტნეული]].

*1713 — ყვავილის ეპიდემიის შედეგად ათასობით [[ჰოტენტოტები|ჰოტენტოტი]] გარდაიცვალა, სხვები კი გაიქცნენ.

*1730 — [[აბორიგენები]] შერეკეს შიდა სიღრმეებში; თეთრი რასის რადიუსი გაიზარდა 400 კმ-მდე.

*1779—1781 — პირველი სასაზღვრო («[[კაფრის ომი|კაფრის]]») ომი. დაიწყო კოლონისტებსა და [[კოსა]]ს ხალხს შორის.

*1795—1803 — კოლონია დაიპყრო დიდმა ბრიტანეთმა, რამდენადაც თავად [[ნიდერლანდინიდერლანდები]] აღმოჩნდა [[ფრანგები]]ს მიერ დაპყრობილი.

[[Fileფაილი:Cape Colony00.jpg|thumb|კაპის კოლონია, 1809 წელი]]

1795—1803 წწ. კაპის კოლონია დაიპყრო დიდმა ბრიტანეთმა, რამდენადაც ის ცდილობდა, არ დაეშვა ამ რეგიონზე [[საფრანგეთი]]ს კონტროლის გაძლიერება, რომელიც თან მოჰყვებოდა საფრანგეთის მიერ ამ რეგიონის მფლობელის [[ნიდერლანდები]]ს დაპყრობას. 1803-1806 წწ. ჰოლანდიის ხელისუფლებამ არარდგინა კონტროლი კაპის მიწაზე, რადგან ეს ადგილები იყო ოსტ-ინდიასთან (ამჟამად, [[ინდონეზია]]) ჰოლანდიური ვაჭრობისა და ზღვაოსნობის ისტორიაში მნიშვნელოვანი რგოლი. პირველი დაპყრობისას რეგიონის მნიშვნელოვანი სტრატეგიული მდებარეობის გაცნობის შემდეგ, [[ბრიტანელები]] კვლავ მიისწრაფიან მისი დაბრუნებისათვის. ეს მოვლენა მართლაც განხორციელდა 1806 წელს ბრიტანეთის მიერ, რასაც შედგეად მოჰყვა [[ნაპოლეონი]]ს მიერ ფრანგული აგრესიის დაწყება. 1814 წელს ვენის კონგრესმა კოლონია „სამუდამო მფლობელობაში“ გადასცა დიდ ბრიტანეთს. ბრიტანეთის ხელისუფლების საბოლოო განმტკიცება კაპის მიწაზე მოხდა 1814 წელს ლონდონში ანგლო-ჰოლანდიური კონვენციის შედეგად.

1872 წელს [[გუბერნატორი]]ს მიერ დანიშნული მთავრობის ნაცვლად, კოლონიამ მოიპოვა უფლება - თავად შეექმნა საკუთარი, პასუხისმგებლობის მქონე ხელისუფლება. პირველი პრემიერ-მინისტრი გახდა [[ჯონ მოლტენო]]. ამ დროიდან დაიწყო კოლონიის გზა დამოუკიდებლობისაკენ.

[[Fileფაილი:LocationCape Colonyca1890.svg|thumb|კაპის კოლონია (გამოყოფილია წითლად), 1890 წელი]]

კოლონიის ტერიტორია მუდმივად იზრდებოდა აფრიკელთა მიწის ხარჯზე: [[ბუშმენები]]ს, [[ჰოჰენტოტები]]ს, [[ბანტუ]]ს ხალხების. [[ბურები]]სა და [[ინგლისელი]] კოლონიზატორების მთელი რიგი დაპყრობების შედეგად ([[კაფრის ბრძოლა]]) კაპის კოლონიის აღმოსავლეთ საზღვარმა 1894 წელს მდინარე [[უმტამბუნა]]მდე მიაღწია. 1895 წელს კოლონიას შეერწყა ტსვანას მიწების სამხრეთ ნაწილი, რომელიც 1884-1885 წწ. იქნა ანექსირებული. არანაკლებ სისხლისმღვრელი იყო თეთრკანიანთა ბრძოლები ერთმანეთში. ეს იყო 1899-1902 წწ. [[ანგლო-ბურების ომი]]. ბურების რესპუბლიკებმა დაკარგეს თავიანთი დამოუკიდებლობა. იმისათვის, რომ მოესპოთ აფრიკანერთა წინააღმდეგობა, [[ისტორია]]ში პირველად ინგლისელებმა შექმნეს [[საკონცენტრაციო ბანაკი]]. 1890 წელს ინგლისელებმა უხეშად წაუყენეს პორტუგალიელებს ულტიმატუმი, რომელმაც წერტილი დაუსვა პორტუგალიელთა ოცნებას - შეექმნათ მეორე [[ბრაზილია]] [[აფრიკა]]ში — ტრანსკონტინენტური სამფლობელოების ფართო ზოლი, რომელსაც ერთიან [[იმპერია]]ში უნდა მოაქცია [[ანგოლა]] და [[მოზამბიკი]]. 1910 წელს [[სამხრეთ აფრიკის კავშირი]]ს დომინიონის შექმნით (1961 წლიდან [[სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა]]) კაპის კოლონია შევიდა მის შემადგენლობაში. 1994 წელს უზარმაზარი კაპის კოლონია სამ ახალ პროვინციად გაიყო. ჩრდილოეთ კაპის პროვინცია, დასავლეთ კაპის პროვინცია და აღმოსავლეთ კაპის პროვინცია.

* [https://books.google.ge/books?id=yT4UAAAAIAAJ&pg=PA268&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false კაპის კოლონიის ისტორია]

* [https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=uc1.l0074071051;view=1up;seq=35 კაპის კოლონია]