მარია ანჟუელი: განსხვავება გადახედვებს შორის
[შეუმოწმებელი ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
მ clean up, replaced: რამდენჯერმე → რამდენიმეჯერ using AWB |
||
ხაზი 1:
{{ინფოდაფა მმართველი|სახელი=მარია ანჟუელი|სურათი=Marie of Anjou.jpg|ქვეყანა=[[საფრანგეთი|საფრანგეთის]]|თანამდებობა=[[საფრანგეთის დედოფლების სია|დედოფალი]]|მმართველობის დასაწყისი=[[18 დეკემბერი]] [[1422]]|მმართველობის დასასრული=[[22 ივლისი]] [[1461]]|წინამორბედი=[[მარგარეტ ანჟუელი]]|მემკვიდრე=[[შარლოტა სავოიელი]]|დაბადების თარიღი=[[14 ოქტომბერი]] [[1404]]|გარდაცვალების თარიღი=[[29 ნოემბერი]] [[1463]] (59 წლის)|ქორწინება=[[შარლ VII (საფრანგეთი)
'''მარია ანჟუელი''' ([[ფრანგული ენა|ფრ]]. Marie d'Anjou; დ. [[14 ოქტომბერი]] [[1404]] - გ. [[29 ნოემბერი]] [[1463]]) — [[საფრანგეთის დედოფლების სია|საფრანგეთის დედოფალი]] [[1422]]-[[1461]] წლებში როგორც [[შარლ VII (საფრანგეთი)|შარლ VII]]-ის მეუღლე. [[ანჟუების დინასტია|ანჟუელთა დინასტიის]] წარმომადგენელი. [[საფრანგეთის მონარქების სია|საფრანგეთის მეფე]] [[ლუი XI|ლუი XI ვალუას]] დედა.
== ბიოგრაფია ==
=== ადრეული ცხოვრება ===
მარია იყო [[ნეაპოლის სამეფო|ნეაპოლის]] მეფე [[ლუი II ანჟუელი|ლუი II ანჟუელისა]] და მისი მეუღლის, დედოფალ [[იოანდე არაგონელი|იოანდე არაგონელის]] ქალიშვილი. იგი დაიბადა [[1404]] წლის [[14 ოქტომბერი|14 ოქტომბერს]], ანგერის სამეფო სასახლეში.
[[1413]] წელს მარია დანიშნეს [[საფრანგეთის სამეფო|საფრანგეთის]] დოფინ [[შარლ VII (საფრანგეთი)|შარლ დე ვალუაზე]], რომელიც [[საფრანგეთის მონარქების სია|საფრანგეთის მეფე]] [[შარლ VI შლეგი|შარლ VI ვალუას]] და მისი მეუღლის, დედოფალ [[იზაბელა ბავარიელი|იზაბელა ბავარიელის]] ვაჟი იყო. მარია და შარლი დაქორწინდნენ [[1422]] წელს, საფრანგეთის ქალაქ [[ბურჟე (ქალაქი)|ბურჟეში]]. თუმცა [[1422]] წლიდან [[ინგლისის მონარქების სია|ინგლისის მეფე]] [[ჰენრი VI]] აკონტროლებდა ჩრდილოეთ საფრანგეთის დიდ ნაწილს. ჩრდილოეთ საფრანგეთს განაგებდა ინგლისური [[ლანკასტერები|ლანკასტერის სახლი]]. ამ ტერიტორიების დასაბრუნებლად საფრანგეთმა წამოიწყო ომი რომელიც [[ასწლიანი ომი|ასწლიანი ომის]] სახელითაა ცნობილი.
=== დედოფალი ===
დედოფალი მარია ხშირად ასრულებდა შარლის მოვალეობას როცა იგი ომში იყო წასული, მას არაერთხელ უხელმძღვანილია საფრანგეთის სამეფო საბჭოს შეკრებისათვის. მარიამ
[[ფაილი:CoA of Marie of Anjou.png|მარცხნივ|მინი|მარია ანჟუელის გერბი]]
მიუხედავად იმისა, რომ მარიამ შარლს 14 შვილი გაუჩინა მას მაინც გაურბოდა თვალი სხვა ქალებისაკენ. [[1442]] წელს კი მეფე შარლს წარუდგინეს 20 წლის [[აგნეს სორელი]], რომელმაც მეფე თავისი სილამაზით დაატყვევა და დიდი გავლენა მოიპოვა მასზე. სორელმა მეფეს სამი გოგონა გაუჩინა. სწორედ ის გახდა საფრანგეთის ისტორიაში პირველი ქალი რომელმაც [[სამეფო საყვარელი|"სამეფო საყვარლის"]] წოდება მიიღო. აგნესმა ასევე მიიღო ბრილიანტების ტარების უფლება, რისი უფლებაც ფრანგული ტრადიციის მიხედვით მხოლოდ სამეფო ოჯახის წარმომადგენლებს ჰქონდათ. მეფე მთლიანად მისი გავლენის ქვეშ აღმოჩნდა, ამიტომაც [[1450]] წელს მეოთხე ბავშვზე ორსული აგნესი მოწამლეს, თუმცა ზოგიერთი ისტორიკოსი ამტკიცებს, რომ იგი [[დიზენტერიის ამება|დიზერტერიით]] გარდაიცვალა. ამის შემდეგ მარია უკონკურენტოდ დარჩა.
[[1455]] წელს [[რობერტ ბლონდელი|რობერტ ბლონდელმა]] დედოფალ მარიაზე დაწერა [[ტრაქტატი]] "Douze trouble de l'enfer", ანუ "თორმეტი უბედურება ჯოჯოხეთიდან".
=== დედა დედოფალი ===
[[1461]] წელს [[შარლ VII (საფრანგეთი)|შარლ VII]] გარდაიცვალა. ტახტზე ადის მარიას უფროსი ვაჟი [[ლუი XI|ლუი XI ვალუა]], აქედან გამომდინარე მარიას დედა დედოფლის ტიტული ენიჭება. ლუიმ დედას გასახარებლად [[ამბუაზის სასახლე]] აჩუქა და ყოველთვიური, უდიდესი პენსიაც დაუნიშნა.
[[1462]] წლის [[ზამთარი|ზამთარში]] მარიამ მოილოცა ფრანგული ტაძრები. შემდგომ წლებში იგი აპირებდა [[ესპანეთი|ესპანეთში]] წასვლას და იქაური ტაძრების მოლოცვას, თუმცა იმდენად საშინელი გზები იყო, რომ უკვე ხანში შესულმა მარიამ მგზავრობას ვერ გაუძლო და [[1463]] წლის [[29 ნოემბერი|29 ნოემბერს]], 59 წლის ასაკში გარდაიცვალა. დაკრძალულია სენ დენის ბაზილიკაში, თავისი მეუღლის გვერდით.
== შვილები ==
ხაზი 110:
* Murielle Gaude-Ferragu: Queenship in Medieval France, 1300-1500
* David Green, The Hundred Years War: A People's History, (Yale University Press, 2014), 190.
[[კატეგორია:დაბადებული 1404]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1463]]
|