ცენტრალური ამერიკის ფედერაციული რესპუბლიკა: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
→‎top: clean up, replaced: ასევე ცნობილი როგორც → აგრეთვე ცნობილი, როგორც using AWB
ხაზი 77:
|სქოლიო =
}}
'''ცენტრალური ამერიკის ფედერაციული რესპუბლიკა''' ({{lang-es|''República Federal de Centroamérica''}}), ასევეაგრეთვე ცნობილი, როგორც '''ცენტრალური ამერიკის გაერთიანებული პროვიცნიები''' — სუვერენული სახელმწიფო [[ცენტრალური ამერიკა|ცენტრალურ ამერიკაში]], რომელიც შედგებოდა [[ახალი ესპანეთის ვიცე-სამეფო]]ს ყოფილი გვატემალის გენერალ-საკაპიტნოს ტერიტორიებისგან. არსებობდა [[1821]] წლის სექტემბრიდან [[1841]] წლამდე, რესპუბლიკური დემოკრატიის მმართველობის სტილით. დედაქალაქი იყო [[გვატემალა (ქალაქი)|გვატემალა]].
 
[[1823]]–[[1824]] წლებში ფედერაციის სახელმწიფო გერბზე ეწერა ''„Provincias Unidas del Centro de América“'' (ცენტრალური ამერიკის გაერთიანებული პროვიცნიები), თუმცა 1824 წლის კონსტიტუციით, სახელმწიფო დროშასა და გერბზე მიეწერა ''„República Federal de Centroamérica / Centro América“'' (ცენტრალური ამერიკის ფედერაციული რესპუბლიკა).
 
ზოგჯერ, ინგლისურენოვან ლიტერატურაში ამ სახელმწიფოს შეცდომით უწოდებენ ცენტრალური ამერიკის შეერთებულ შტატებს. დროშა, [[არგენტინის დროშა|არგენტინის დროშის]] შთაგონებით კომოდორმა [[ლუის მიჩელ აური]]მ შექმნა. სახელი „გაერთიანებული პროვინციებიც“ აღებულ იქნა არგენტინის პირველი სახელმწიფო [[რიო-დე-ლა-პლატის გაერთიანებული პროვინციები]]სგან ''(Provincias Unidas del Río de la Plata)''. [[1818]] წელს, კომოდორმა აურიმ პირველად [[ნიკარაგუა|ნიკარაგუის]] სანაპიროსთან, კუნძულ [[პროვიდენსია]]ზე შექმნა დამოუკიდებელი რესპუბლიკა.
 
ცენტრალური ამერიკის ფედერაციული რესპუბლიკა შედგებოდა თანამედროვე [[გვატემალა|გვატემალის]], [[სალვადორი]]ს, [[ჰონდურასი]]ს, [[ნიკარაგუა|ნიკარაგუის]] და [[კოსტა-რიკა|კოსტა-რიკისაგან]] (პანამა ამ დროს [[ბოლივარი, სიმონ|ბოლივარის]] [[კოლუმბიის რესპუბლიკა|კოლუმბიის რესპუბლიკის]] შემადგენლობაში შედიოდა). 1830-იან წლებში დაემატა მეექვსე სახელმწიფო — [[ლოს-ალტოსი (სახელმწიფო)|ლოს-ალტოსი]], დედაქალაქ [[კეცალტენანგო]]სთან ერთად, რომელიც თანამედროვე [[მექსიკა|მექსიკის]] [[ჩიაპასი|ჩიაპასის შტატი]]ს დასავლეთ მთიანეთს მოიცავდა. ესპანეთისგან დამოუკიდებელი ამ ახალი სახელმწიფოს (ლოს-ალტოსი) ანექსია [[მექსიკის პირველი იმპერია|მექსიკის პირველმა იმპერიამ]] მოახდინა.
 
[[1838]]–[[1840]] წლებში, ფედერაცია ჩაფლული იყო [[სამოქალაქო ომი|სამოქალაქო ომში]], სადაც კონსერვატორები ლიბერალებს ებრძოდნენ. ამ ყველაფერმა კი გართულა ეროვნული თვითშეგნების ჩამოყალიბება, ხელის შემშლელი იყო ასევე მრავალი იდეოლოგიური სხვაობა, რამაც სისხლიანი კონფლიქტის შემდეგ ფედერაციის დაშლა განაპირობა.<ref name="central">{{cite book