ქოჯა სინან-ფაშა: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
clean up, replaced: სტამბულ → სტამბოლ (4) using AWB
 
ხაზი 64:
|დაბადების ადგილი = [[დიბრის რაიონი|დიბრა]], [[ალბანეთი]]
|გარდაცვალების თარიღი = [[3 აპრილი]], [[1596]]
|გარდაცვალების ადგილი = [[სტამბულისტამბოლი]]
|ქორწინება =
|შვილები =
ხაზი 74:
|ხელმოწერა =
}}
'''ქოჯა სინან-ფაშა''' ({{lang-sq|Sinan Pasha Topojani}}, {{lang-tr|Koca Sinan Paşa}}; [[1520]] (სხვა ვერსიით — [[1515]]) [[ოსმალეთის ალბანეთი|ალბანეთი]], [[ოსმალეთის იმპერია]] — [[1596]], [[სტამბულისტამბოლი]], იქვე) — [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალეთის იმპერიის]] დიდი ვეზირი [[1580]]-[[1582]], [[1589]]-[[1591]], [[1593]]-[[1595]], [[1595]], [[1595]]-[[1596]] წლებში.
 
== ბიოგრაფია ==
დაიბადა [[1520]] (სხვა ვერსიით - [[1515]]) წელს [[ალბანეთი|ალბანეთში]]. [[დევშირმე]] გახდა [[სულეიმან I]]-ის მმართველობის პერიოდში. მოგვიანებით დაინიშნა ქალაქ მალათიის გუბერნატორად. მსახურობდა ქვეყნის სხვადასხვა რეგიონებში — ქ. კასტამონუში, ღაზაში, ნაბლუსში, ერზურუმში და ალეპოში. [[1567]]-[[1569]] და [[1571]]-[[1573]] წლებში ორჯერ ეკავა ეგვიპტის გუბერნატორის თანამდებობა. იემენში აჯანყების ჩახშობის შემდეგ მიიღო „იემანის დაპყრობლის“ ტიტული.
 
[[1574]] წელს ქოჯა სინან-ფაშამ უხელმძღვანელა ექსპედიციას ტუნისში. მიუხედავად ესპანელების და იტალიელების წინააღმდეგობისა ტუნისი დაიპყრო. მან დაამუშავა ირანში შეჭრის გეგმა. მიუხედავად [[სოკოლუ მეჰმედ-ფაშა]]ს წინააღმდეგობისა მისი გეგმა მოიწონეს. იგი დაინიშნა თურქული არმიის მეთაურად ირანში შეჭრისას, 1580 წელს სოკოლუ მეჰმედ-ფაშას სიკვდილის შემდეგ დიდ ვეზირად დანიშნეს. ლეინტენანტ მეჰმედ-ფაშა ირანის დარბევის შემდეგ მოიხსნა თანამდებობიდან და გადაასახლეს [[გორი|გორში]], საიდანაც ამარაგებდა სურსათით [[თბილისი]]ს გარნიზონს. გადასახლებიდან დაბრუნების შემდეგ იგი დაინიშნა სამის გუბერნატორად. [[1588]] წელს მეორედ დაინიშნა დიდ ვეზირად. იგი ამუშავებდა არხების გაყვანის გეგმას.
 
იგი მონაწილეობა [[1591]] წლების იანიჩარების აჯანყებაში, რის გაააყენეს თანამდებობიდან. 18 თვის შემდეგ [[1593]] წელს იგი ბრუნდება [[სტამბულისტამბოლი|სტამბულშისტამბოლში]] და მესამედ დაინიშნა დიდ ვეზირად. იმავე წელს იყო დანიშნული თურქული არმიის მეთაურად [[უნგრეთი|უნგრეთში]], მაგრამ გამარჯვებების მიუხედავად [[1595]] წლის თებერვალში იგი მოიხსნა თანამდებობიდან და [[მეჰმედ III]]-ის მთავრობაში მოსვლის შემდეგ იგი გადაასახლეს მალქარაში, იმავე წლის აგვისტოში გაათავისუფლეს და მეოთხედ დაინიშნა უდიდეს ვეზირად. მისი ბრძანებით ჩამოახრჩეს ფერჰათ-ფაშა. მან [[ავსტრია]]ში შეჭრის დროს დანიშნა თავისი შვილი თურქეთის არმიის მეთაურად.
 
სინან-ფაშა ხელმძღვანელობდა ოსმალეთის არმიას [[ცამეტწლიანი ომი უნგრეთში|ხანგრძლივი ომის]] დასაწყის ეტაპზე. [[ვლახეთი|ვლახეთში]]ლაშქრობის დროს [[კელუგერენის ბრძოლა]]ში დამარცხდა ვლახეთის მთავრის [[მიჰაი მამაცი]]ს მიერ. ოსმალეთის არმიის განადგურების შემდეგ იგი გადააყენეს თანამდებობიდან და გადაასახლეს მალქარაში. 10 წლის შემდეგ იგი გაანთავისუფლეს თავისი მემკვიდრის ლალა მუსტაფა-ფაშას გარდაცვალებასთან დაკავშირებით და მეხუთედ დაინიშნა დიდ ვეზირად. [[1596]] წლის 3 აპრილს ავსტრიაში ლაშქრობის მომზადების პროცესში იგი გარდაიცვალა.
 
==ლიტერატურა==
* Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, (1954) ''Osmanlı Tarihi III. Cilt, 2. Kısım , XVI. Yüzyıl Ortalarından XVII. Yüzyıl Sonuna kadar)'', Ankara: Türk Tarih Kurumu (Altıncı Baskı 2011 ISBN: 978-975-16-0010) say.340-343
* Tektaş, Nazim (2002), ''Sadrâzamlar Osmanlı'da İkinci Adam Saltanatı'', İstanbul:Çatı Yayınevi (Google books: [http://books.google.co.uk/books?id=1UppAAAAMAAJ& ]
* Buz, Ayhan, (2009) ''Osmanlı Sadrazamları'', İstanbul: Neden Kitap, ISBN978-975-254-278-5
* Yılmaz, Mehmet, "Sinan Paşa (Koca)" (1999) ''Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlilar Ansiklopedisi'', C.2 s.544-545, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Yayıncılık A.Ş. ISBN: 975-08-0071-01.
* Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), ''Sicill-i Osmani'', İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN: 975-333-0383 C.III s.109-110
 
{{ოსმალეთის იმპერიის დიდი ვეზირები}}