ვიკიპედია

სამხრეთ ოსეთის ავტონომიური ოლქი: განსხვავება გადახედვებს შორის

ისტორიის ინტერაქციულად გადახედვა
[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
← წინა ცვლილებაშემდეგი ცვლილება →
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ვიზუალურივიკიტექსტი
მ clean up, replaced: ქვია → ჰქვია using AWB
დაემატა ბმულები, გასწორდა შეცდომები და კორექტურა.
ხაზი 4:
მდებარეობდა ცენტრალური კავკასიონის სამხრეთ კალთაზე. ჩრდ. საზღვარი იყო კავკასიონის მთავარი წყალგამყოფი ქედის თხემი, აღმ. – ალევის ქედი, დას. საზღვარი კვეთდა ლიხის, რაჭისა და კედელას ქედებს, მდინარეების ძირულის, ყვირილის, ჯეჯორისა და ღარულის ზემო დინების ხეობებს და მთავრდებოდა მამისონის უღელტეხილთან. სამხრეთ საზღვარი შიდა ქართლის ვაკის ჩრდილო პერიფერიაზე გადიოდა. სამხრეთ ოსეთის აო–ს ჩრდილოეთით ესაზღვრებოდა [[ჩრდილოეთ ოსეთის ასსრ]], აღმოსავლეთით ყაზბეგისა და დუშეთის, სამხრ–ით — კასპის, გორის, ქარელისა და ხაშურის, დას–ით — საჩხერისა და ონის რაიონები.
 
ფართობი 3,8 ათასი კმ² (საქართველოს ტერიტორიის 5,4%).მოსახლეობა 97,4 ათასი კაცი ([[1981]]). ცენტრი – ქ. ცხინვალი<ref>1936 — 1961 წწ ერქვა „სტალინირი“</ref>. სამხრეთ ოსეთში იყო 4 ადმინისტრაციული რაიონი: [[ზნაური|ზნაურის]], ლენინგორის (ამჟ. [[ახალგორი]]), [[ცხინვალი|ცხინვალის]] და [[ჯავის მუნიციპალიტეტი|ჯავის]]. ერთი საოლქო დაქვემდებარების ქალაქი ([[ცხინვალი]]), ოთხი დაბა ([[ყორნისი (დაბა)|ზნაური]], [[კვაისა]], [[ახალგორი|ლენინგორი]], [[ჯავა]]).
 
== მოსახლეობა ==
[[1979]] წლის აღწერით სამხრ. ოსეთში მუდმივი მცხოვრები იყო 98 000 კაცი.: ცხინვალში[[ოსები]]–65 ცხოვრობდნენ000 (66.4 %), [[ქართველები]] – 28 000 (28,8%), [[რუსები]] – 2 000 (2,1%), [[სომხები]] – 1 000 (1%), ოსები. სხვა ეროვნებანი – 2 000–მდე (1,7%). სამხრ. ოსეთის აო მოსახლეობის ხვედრითი წილი საქართველოს მოსახლეობაში 1,9%–ს შეადგენდა. საბჭოთა პერიოდში მოსახლეობის ზრდა შემდეგი იყო: [[1926]] წ. ოლქში ცხოვრობდა 87 700 კაცი, [[1939]] წ. – 106 100 კაცი, [[1959]] წ. – 96 800 კაცი, [[1970]] წ. – 99 400 კაცი, 1979 წ. – 97 400 კაცი.
 
მოსახლეობის ბუნებრივი ზრდა (რაც უმთავრესად სიკვდილიანობის შემცირებით აიხსნება) არ იყო დაბალი, იგი საერთო რესპუბლიკურ შესაბამის მაჩვენებელს უტოლდებოდა. ოსები ძირითადად ოლქის ჩრდილოეთ ნაწილში ცხოვრობდნენ, 70–იან წლებში მათმა რაოდენობამ სამხრეთშიც მოიმატა (უმთავრესად მოსახლეობის მექანიკური ზრდის შედეგად). ქართველები უმეტესად სამხრეთ ნაწილში სახლობდნენ. საქალაქო ცენტრებში ცხოვრობდნენ რუსები, სომხები, ქართველი [[ებრაელები]]. 50-იანი წლებიდან მოყოლებული ოლქში ვითარდებოდა [[მრეწველობა]], რამაც განაპირობა რუსი და[[უკრაინელები|უკრაინელი]] მოსახლეობის გაჩენა. მოსახლეობის საშუალო სიმჭიდროვე იყო 1 კმ²–ზე 25 კაცი, მაშინ როცა სიმჭიდროვე დამუშავებული ფართობის 1კმ²–ზე 280კაცს აღწევდა. ოქლის სხვადასხვა ნაწილში მოსახლეობის სიმჭიდროვე განსხვავებული იყო. შედარებით უფრო დასახლებული და მეურნეობრივადაც უფრო ათვისებული სამხრეთ ნაწილი იყო (1 კმ²–ზე 70-80 კაცი). ნაკლებად იყო დასახლებული ჩრდილოეთ ნაწილი (ჯავის რაიონში საშუალო სიმჭიდროვე 1 კმ²–ზე 7 კაცს არ აღემატებოდა).
ხაზი 20:
{{მიკერძოებული}}
=== შექმნა ===
სამხრეთ ოსეთის ავტონომიური ოლქი შეიქმნა ისტორიული შიდა ქართლის ნაწილში [[1922]] წლის 22 აპრილს, სრულიად საქართველოს ცენტრალური აღმასრულებელი კომიტეტის საბჭოებისა და სახალხო კომისართა საბჭოს მიერ მიღებული დეკრეტი №2-ით<ref>[http://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/23065 Декрет №2 Об образовании автономной области Юго-Осетии]</ref>.
 
დეკრეტი მიღებულია:
ხაზი 76:
[[2006]] წლის ანგარიშგებაში საქართველოს პარლამენტის წინაშე გამსახურდიას ხელისუფლების დამხობის შემდგომ შეფასდა აფხაზეთსა და ცხინვალის რეგიონში 1991-1992 წლებიდან მომდინარე კონფლიქტი.
 
[[სააკაშვილი, მიხეილ|სააკაშვილის]] ანგარიშგებაში აღნიშნულია, რომ „'''არავითარი ეთნიკური კონფლიქტები საქართველოს აფხაზეთთან და სამხრეთ ოსეთთან არ აქვს''', არამედ მიმდინარეობს "ტერიტორიული კონფლიქტი პოსტიმპერიული ტერიტორიების გადანაწილებისათვის"“გადანაწილებისათვის“.
 
==== ოფიციალური განცხადებები ====
საქართველოს პრეზიდენტისპრეზიდენტ სააკაშვილის განცხადებით, "აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის კონფლიქტები - ეთნოკონფლიქტები არ არის. მე ვკრძალავ ისეთი ფრაზების გამოყენებას, როგორებიცაა "ქართულ-აფხაზური კონფლიქტი" ან "ქართულ-ოსური კონფლიქტი", რადგან ეს ტერიტორიული კონფლიქტებია, რომლებიც პოსტიმპერიული სივრცის ტერიტორიების გაყოფასთანაა დაკავშირებული"...<ref>http://newsgeorgia.ge/news.html?nws_id=509906</ref>
 
«კარგად ვიცით, რომ ჩვენი ტერიტორიის ანექსია სურთ. ეს არ არის ეთნიკური კონფლიქტი, ქართულ-აფხაზური და ქართულ-ოსური კონფლიქტები ჩვენი არაკეთილმოსურნის მიერ მოგონილი არაკომპეტენტური ტერმინებია. ეს ტერიტორიული კონფლიქტებია - პოსტ-იმპერიული სივრცის გაყოფასთან დაკავშირებული დავა, თუ სად მთავრდება ყოფილი იმპერიის საზღვრები.»<ref>[http://www.president.gov.ge/?l=G&m=0&sm=3&id=1450 საქართველოს პრეზიდენტის მიხეილ სააკაშვილის ყოველწლიური შემაჯამებელი მოხსენება პარლამენტის საგაზაფხულო სესიაზე (14 თებერვალი 2006) - ოფიციალური ტექსტი]</ref>
 
==== საქართველოს პარლამენტი და „ყოფილი სამხრეთ ოსეთის ოლქი“ ====
გაურკვევლობა დაკავშირებული ტერმინთან „სამხრეთ ოსეთის ოლქი“ საბოლოოდ გადაწყვიტა საქართველოს პარლამენტის 2006 წლის 15 თებერვის დადგენილებამ ე.წ. „სამხრეთ ოსეთის ოლქთან“ დაკავშირებით - ეს ტერმინი ქართულ პოლიტიკურ ფრაზეოლოგიაში შეიცვალა უფრო ნეიტრალური "[[ცხინვალის რეგიონი|ცხინვალის რეგიონით]]", იხ.: “საქართველოს პარლამენტის დადგენილება ყოფილი სამხრეთ ოსეთის ავტონომიურ ოლქში არსებული ვითარებისა და სამშვიდობო პროცესის მიმდინარეობის შესახებ„. ამ დადგენილების 6 აბზაცში ექვსჯერაა ნახსენები „ყოფილი სამხრეთ ოსეთის ავტონომიური ოლქი“. აქვეა: „ყოფილ სამხრეთ ოსეთის ავტონომიურ ოლქში განლაგებული სამშვიდობო ძალების მიერ მანდატის შესაბამისად ნაკისრი ვალდებულებების შესრულების მდგომარეობა შეფასდეს მკვეთრად უარყოფითად, ხოლო რუსეთის ფედერაციის ქმედებები – საქართველოს ამ რეგიონის ანექსიის პერმანენტულ მცდელობად.“<ref>http://www.parliament.ge/index.php?lang_id=GEO&sec_id=98&info_id=9731</ref>
 
== ლიტერატურა ==
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/სამხრეთ_ოსეთის_ავტონომიური_ოლქი“-დან