ირანის ისტორია: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
მაგრმ → მაგრამ
ხაზი 182:
=== ყაჯარების დინასტია (1796-1925) ===
{{Main|ყაჯარების დინასტია|ინგლის-სპარსეთის ომი}}
ზენდების დინასტია ჩრდილო ირანელმა [[ყაჯარების დინასტია|ყაჯარებმა]] დაამარცხეს. [[1794]] წელს ყაჯარების თავკაცმა ჭკვიანმა და ენერგიულმა მაგრმმაგრამ ვერაგმა და შეუბრალებელმა [[აღა-მაჰმად-ხანი|აღა-მაჰმად-ხანმა]] ზენდების წინააღმდეგობას ბოლო მოუღო აღა-მაჰმად-ხანმა [[1795]] წელს დალაშქრა და დაარბია თბილისი. ამიერკავკასიიდან დაბრუნებული აღა მაჰმად ხანი თეირანში საზეიმოდ ეკურთხა შაჰად. მანამდე უცნობი და უმნიშვნელო დასახლებული პუნქტი [[თეირანი]] აღა მაჰმად ხანმა დედაქალაქად გამოაცხადა. [[1797]] წელს აღა მაჰმ,ად ხანის მცველებმა რომელთა შორის ერთ-ერთი ქართველი იყო შაჰი სიცოცხლეს გამოასალმა. აღა მაჰმად ხანის შემდეგ ტახტზე ავიდა მისი ძმისშვილი ბაბა-ხანი. ბაბა-ხანი [[1804]]-[[1813]] წლებში [[რუსეთი|რუსეთს]] ეომებოდა. ამ ომში [[ირანი]] დამარცხდა. [[1813]] წელს დაბა [[გულისტანი|გულისტანში]] დაიდო რუსეთ-ირანის საზავო ხელშეკრულება. ამ ხელშეკრულებით ირანი ცნობდა [[კავკასია]]ში რუსეთის გაბატონებას .
 
[[XVIII საუკუნე|XVIII საუკუნის]] მიწურულიდან ირანში ყაჯართა დინასტიის შაჰების მმართველობა დამყარდა. [[1814]] წელს ირანსა და [[ინგლისი|ინგლისს]] შორის დაიდო დიდი ხელშეკრულება რომელიც რუსეთის წინააღმდეგ იყო მიმართული. [[1826]] წელს ყაჯარებმა ჩათვალა რომ ირანის არმია ბრძოლისთვის საკმარისად ამაღლდა . ირანმა ომი გამოუცხადა რუსეთს. ირანმა [[განჯა]] დაიკავა მაგრამ კონტრშეტევაზე გადასულმა რუსეთის ლაშქარმა, ირანელები. რუსებმა დაიკავეს [[ერევანი]], [[თავრიზი]]. ყაჯარებმა ზავი ითხოვეს. [[1828]] წლის ზავით ირანი საბოლოოდ უარს ამბობდა კავკასიაზე. [[ნიკოლოზ I (რუსეთი)|ნიკოლოზ I]] ამის შემდეგ ირანში დანიშნა ელჩობა. რუსეთის ირანის საქმეებში ჩარევით აღშფოთებული ირანელი შიიტები [[1829]] წელს შეიჭრნენ რუსეთის საელჩოში და დაარბიეს ყველაფერი,ამოხოცეს რუსები. [[რუსეთის იმპერატორების სია|რუსეთის იმპერატორი]] ირანის შაჰის ოფიციალურ ბოდიშს დაკმაყოფილდა.
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ირანის_ისტორია“-დან