შვეიცარია: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ბოლო ტექსტური ცვლილება გაუქმდა და 3079042 ვერსია დაბრუნდება GiorgiXIII ვერსიაზე
No edit summary
ხაზი 9:
|დევიზი = [[Unus pro omnibus, omnes pro uno]] ([[ლათ.]]–ერთი ყველასათვის, ყველა ერთისათვის)
|ოფიციალური_ენები = [[გერმანული ენა|გერმანული]], [[ფრანგული ენა|ფრანგული]], [[იტალიური ენა|იტალიური]], [[რეტორომანული ენა|რეტორომანული]]
|დედაქალაქი = [[ბერნი]]([[დე ფაქტო]])
|latd=46
|latm=57
ხაზი 35:
|მშპ_ppp = $339.890 მილიარდი<ref name=imf2>{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2012/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=57&pr.y=9&sy=2009&ey=2012&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=146&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a= |title=Switzerland|publisher=International Monetary Fund|accessdate=2012-04-22}}</ref>
|მშპ_ppp_რანგი = 38-ე
|მშპ_ppp_ერთ_მოსახლეზე = $43, 369<ref name=imf2/>
|მშპ_ppp_ერთ_მოსახლეზე_რანგი = მე-6
|აგი = 0.903
ხაზი 42:
|აგი_რანგი = მე-11
|აგი_წელი = 2011
|ვალუტა = [[შვეიცარიული ფრანკი]]
|ვალუტის_კოდი = CHF
|ქვეყნის_კოდი = CHE
|დროის_სარტყელი = [[ცენტრალური ევროპის დრო|CET]] ([[UTC]] +1სთ.)
|ზაფხულის_დრო = [[ცენტრალური ევროპის დრო|CET]] ([[UTC]] +2სთ.)
|cctld = [[.ch]]
|სატელეფონო_კოდი = 41
ხაზი 54:
 
== სახელწოდება ==
ოფიციალური — შვეიცარიის კონფედერაცია. ეროვნული — Schweiz; Schweizerische Eidgenossenschaft (გერმანულად); Suisse; Confederation suisse (ფრანგულად); Confederazione Svizzera (იტალიურად); Confederaziun Svizera (რეტორომანულად). ქვეყნის ინგლისური დასახელება ''Switzerland'' მომდინარეობს სიტყვიდან ''Switzer'' რომელიც [[შვეიცარიელები]]ს მოძველებული ვარიანტია და გამოიყენებოდა 16XVI-19XIX საუკუნეებში<ref>OED [http://www.etymonline.com/index.php?term=Swiss Online Etymology Dictionary] etymonline.com. Retrieved on 2009-06-25</ref>, რომელიც თავის მხრივ ძველგერმანულ სიტყვას Schweitz-ს უკავშირდება (მისი მნიშვნელობაა „ჭაობი“) და ერთ-ერთ იმ კანტონს ეწოდება, რომელიც შვეიცარიის ცენტრალურ ნაწილს წარმოადგენს. ტოპონიმი პირველად [[972]] წელს ზემო ძველგერმანულ ენაში მოიხსენიება როგორც ''Suittes'' რაც ნიშნავს ადგილს რომელიც უნდა დაიწვას და შეესაბამება ტყის მასივს რომელიც გადაიწვა მშენებლობებისთვის.<ref>Room, Adrian. ''Placenames of the World''. London: MacFarland and Co., Inc., 1997.</ref> სახელი შემდგომში მთელს კანტონზე განივრცო, ხოლო [[1499]] წელს [[შვაბიური ომი]]ს შემდეგ სახელი მთელს კონფედერაცია ეწოდა.<ref>[http://www.newadvent.org/cathen/14358a.htm Switzerland, the Catholic Encyclopedia] newadvent.org. Retrieved on 2010-01-26</ref><ref>On Schwyzers, Swiss and Helvetians, Federal Department of Home Affairs, [http://www.bar.admin.ch/archivgut/00591/00601/00602/index.html?lang=en# bar.admin.ch]. Retrieved on 2010-01-26</ref>
 
[[ახალი ლათინური]] სახელწოდება, ''Confederatio Helvetica'', [[1848]] წელს [[შვეიცარია როგორც ფედერალური სახელმწიფო|შვეიცარიის როგორც ფედერალური სახელმწიფოს]] ჩამოყალიბების შემდეგ წარმოიქმნა, ეს დასახელება ნაპოლეონური [[ჰელვეციის რესპუბლიკა|ჰელვეციის რესპუბლიკიდან]] მოდიოდა. დსახელება გამოსახული [[ფედერალური სასახლე|ფედერალურ სასახლეზე]] და ოფიციალურ გერბზე გამოიყენებოდა [[1902]] წლამდე და [[1948]] წლის შემდეგ.<ref>[http://hls-dhs-dss.ch/textes/d/D9827.php Marco Marcacci, Confederatio helvetica (2002)], Historical Lexicon of Switzerland.</ref> ''ჰელვეცია'' [[ჰელვეტები]]ს [[გალები|გალური]] ტომისგან მომდინარეობს, რომლების [[შვეიცარიის ზეგანი|შვეიცარიის ზეგანზე]] [[რომის იმპერია|რომაულ პერიოდამდე]] ცხოვრობდნენ. [[ჰელვეცია]] შვეიცარიელებისთვის წარმოადგენს [[ეროვნული პერსონიფიკაცია]]ს, ქვეყნის ამჟამინდელი კოდი CH სწორედ მისი ძველი ოფიციალური სახელწოდებიდანაა ნაწარმოები - Confederatio Helvetica.
 
[[ფაილი:Switzerland-CIA WFB Map.png|thumb|left|შვეიცარია]]
 
== დედაქალაქი ==
შვეიცარიას არ აქვს ოფიციალური დედაქალაქი. [[ბერნი]] არის ოფიციალურად ''Bundesstadt'' ({{lang-de|ფედერალური ქალაქი}}), და არა ''Bundeshauptstadt'' ({{lang-de|[[ფედერალური დედაქალაქი]]}}). ბერნში არის ფედერალური მთავრობა, რაც მას ხდის [[დე ფაქტო]] დედაქალაქად.
 
== ისტორია ==
[[1648]] წელს [[საღვთო რომის იმპერია]]ს გამოეყო რამდენიმე კანტონი, რომელთაც დამოუკიდებელი სახელმწიფო შექმნეს. [[1815]] წელს შვეიცარიამ გამოაცხადა მუდმივი ნეიტრალიტეტი და არ მონაწილეობდა არც ერთ ომში.
 
== გეოგრაფია ==
[[ფაილი:Switzerland-CIA WFB Map.png|thumb|left|შვეიცარია]]
ქვეყანა მდებარეობს [[ცენტრალური ევროპა|ცენტრალურ ევროპაში]]. ფართობი — 41 300 კვ. კმ. მისი მოსაზღვრე ქვეყნებია: [[საფრანგეთი]], [[გერმანია]], [[ავსტრია]], [[ლიხტენშტაინი]], [[იტალია]]. მათგან ყველაზე გრძელი საზღვარი მას აქვს იტალიასთან 741 კმ. ყველაზე მოკლე ლიხტენშტინთან 41 კმ. შვეიცარიის უგრძესი მდინარეა რაინი, რომელიც შვეიცარიის ტერიტორიაზე გაედინება 375 კმ-ზე. უდიდესი მყინვარია [[ალეჩის მყინვარი]], ბერნის ალპები, სიგრძით 24,7 კმ. მნიშვნელოვანი უღელტეხილებია: [[სენ-გოტარდი]] - 2108 მ სიმაღლეზე; ლეპონტინის ალპებზე, შვეიცარიის სამხრეთში, [[სენ-ბერნარი]], 2469 მ სიმაღლეზე მდებარეობს შვეიცარიის და იტალიის საზღვარზე.
 
Line 83 ⟶ 85:
== ეკონომიკა ==
რესურსები - ჰიდროენერგია, საშენი ხე-ტყე, მარილი. ერთობლივი ეროვნული პროდუქტი - 305 მლრდ $. ეროვნული შემოსავალი ერთ სულზე - 40 630 $. ექსპორტი - მანქანათმშენებლობის პროდუქცია, ქიმიკატები, საათები, კვების პროდუქტები, შოკოლადი. ვალუტა - შვეიცარიული ფრანკი (CHF).
 
== ისტორია ==
[[1648]] წელს [[საღვთო რომის იმპერია]]ს გამოეყო რამდენიმე კანტონი, რომელთაც დამოუკიდებელი სახელმწიფო შექმნეს. [[1815]] წელს შვეიცარიამ გამოაცხადა მუდმივი ნეიტრალიტეტი და არ მონაწილეობდა არც ერთ ომში.
 
== მემკვიდრეობა ==
Line 104 ⟶ 103:
[[კატეგორია:გაეროს წევრი სახელმწიფოები]]
[[კატეგორია:გერმანულენოვანი ქვეყნები]]
[[კატეგორია:ზღვაზე გასასვლელის არმქონე სახელმწიფოები]]
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/შვეიცარია“-დან