პავლე ციციანოვი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
clean up, replaced: ყავდა → ჰყავდა using AWB
ხაზი 24:
|ვიკისაწყობი=Pavel Dmitrievich Tsitsianov
}}
'''პავლე დიმიტრის ძე ციციანოვი''' (''ციციშვილი'', {{lang-ru|Павел Дмитриевич Цицианов}}; დ. [[19 სექტემბერი]], [[1754]], [[მოსკოვი]] — გ. [[8 თებერვალი]], [[1806]], [[ბაქო]]) — [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის იმპერიის]] [[ქართველი]] სამხედრო და სახელმწიფო მოღვაწე, [[ინფანტერიის გენერალი]] (1804), ასტრახანის სამხედრო გუბერნატორი და საქართველოს მთავარსარდალი (1802-1806).
 
პავლე ციციანოვის ინიციატივით შეიქმნა დებულება სათავადაზნაურო საგუბერნიო კრების შესახებ, რომელიც ითვალისწინებდა სამ წელიწადში ერთხელ [[გუბერნია|გუბერნიისა]] და [[მაზრა|მაზრების]] თავადაზნაურთა წინამძღოლების არჩევას. მანვე გააუქმა [[მოურავი|მოურავობის]] ინსტიტუტი. ციციანოვმა საფუძველი ჩაუყარა მოსახლეობისგან დაცლილ ადგილებზე იმპერიისთვის კეთილსაიმედო ელემენტების ჩასახლებას. საქართველოში მან არაერთი სიახლის დანერგვა სცადა: [[სელი]]ს, [[მატყლი|მატყლისა]] და [[ტყავი]]ს გადამამუშავებელი საწარმოების დაარსება, [[თეატრი]]ს გახსნა. აღწერა [[თბილისი]]ს მოსახლეობა და გახსნა კეთილშობილთა სასწავლებელი, რომლის მთავარ მიზანს მომავალი თაობისთვის [[რუსული ენა|რუსული ენის]] სწავლება წარმოადგენდა.
ხაზი 52:
 
====სამეგრელოს შეერთება რუსეთთან====
1802 წელს დედოფალი ანა რომელიც იყო დავით მეფის ქვრივი ჩავიდა პეტერბურგში რათა ეთხოვა იმპერატორ ალექსანდრე I-სთვის შუამდგომლობა გაეწია მასსა და იმერეთის მეფე სოლომონ II-ს შორის რომელსაც მძევლად ყავდაჰყავდა მისი ძე რაჭაში მუხურის ციხეში გამომწყვდეული. ამისათვის სოლომონ მეფესთან მივლენილი იყო ალექსანდრე სოკოლოვი რომელმაც ასევე შესთავაზა რომ განეთავსებინა რუსული არმიის ნაწილები იმერეთში შემდგომ სამეგრელოს აღების მიზნით. სოკოლოვის მოთხოვნა არ დაკმაყოფილდა და მისი მისია ჩავარდნილად გამოცხადდა. 1803 წლის 23 თებერვალს ციციშვილმა მიიღო ბრძანება რომ ნებისმიერი საშუალებით მომხდარიყო უფლისწულის განთავისუფლება. ციციშვილის იმერეთზე გაწევის სხვა მიზეზებად სახელდებოდა ქართლ-კახეთის მემკვიდრეების იულონისა და ფარნავაზის იმერეთში შეფარება, რომელთაც ბრალად ედებოდათ ქართლ-კახეთის ტახტისათვის ბრძოლა. მალევე თავად ციციშვილმა კანცელიარ ბრონევსკის პირით მოსთხოვა იმერეთის მეფეს ზემოთხსენებული უფლისწულების გადმოცემა და უფლისწულ კონსტანტინეს გათავისუფლება. იმერეთის მეფე უკვე ხვდებოდა იმას რომ სამეგრელომ მოითხოვა რუსეთისაგან დაცვა და მასთან გაერთიანება ჰქონდა გადაწყვეტილი. ყველაფერი ამის შემდეგ სოლომონ მეფემ გადაწყვიტა ისიც შესულიყო რუსეთის მფარველობის ქვეშ და ციციშვილთან შეთანხმებით პეტერბურგში გაგზავნა თავადი სოლომონ ლეონიძე რომელსაც დავალებული ჰქონდა მოეთხოვა იმპერატორისგან ქვეყნისთვის თავშესაფარი მას შემდეგ რაც სამეგრელო იტყოდა თანხმობას რუსეთთან ერთობაზე.
თავდაპირველად სოლომონ მეფემ თავი აარიდა რუსეთთან შეერთებას მაგრამ მას შემდეგ რაც ციციანოვის დავალებით მოხდა ოქროს ძღვენად მირთმევა დიდებულებისადმი, სწორედ იყვენენ ქაიხოსრო წერეთელი და გიორგი აბაშიძეს დაევალათ ამ სიმდიდრის განაწილება დიდებულებში და თავადაზნაურებში მათი მომხრობის გზით. მიზეზად დგინდებოდა სურამთან მომდგარი რუსული რაზმები, რომლებიც ელოდებოდნენ ნიშანს ციციანოვისაგან. სწორედ ძალადობის თავიდან ასაცილებლად მოხდა გადაწყვეტილება მიეღოთ მოექრთამათ იმერეთის დიდებულები. შედეგმაც არ დააყოვნა მალევე დიდებულებმა დაარწმუნეს იმერეთის მეფე სოლომონი რომ მშვიდობიანი გზით შეერთვოდნენ რუსეთს.
 
ხაზი 78:
====ბაქოზე გალაშქრება====
1806 წლის დასაწყისში ბაქოს სახანოზე კონტროლის დამყარების მიზნით ციციანოვმა ქალაქი ბაქო მოაქცია ბლოკადაში. [[1806]] წლის 8 თებერვალს ბაქოს ხანი — [[ჰუსეინ-ყული ხანი]] დატანხმდა თავი დამარცხებულად გამოეცხადა და დაპირდა გადაეცა ბაქო რუსებისთვის. პოდპოლკოვნიკ კნიაზ ელიზბარ ერისთავთან და ერთ კაზაკთან ერთად, მოსალაპარაკებლად მისული ციციანოვი ცეცხლსასროლი იარაღით მუხანათურად მოკლეს, მასთან ერთად მოკლეს თანმხლები პირებიც.
უმეთაუროდ დარჩენილი რუსეთი არმია იძულებული შეიქმნა დახეულიყო.
 
ჰუსეინ-ყული ხანმა ციციანოვის მოკვეთილი თავი სპარსეთის შაჰს გაუგზავნა. შაჰისზეიმი დიდხანს არ გაგრძელებულა, 1806 წლის ოქტომბერში რუსეთის არმია კვლავ მიადგა ბაქოს, ბაქოს ხანი აპარსეთში გაიქცა, ხოლო ბაქოს სახანო შეუერთეს რუსეთს.
ხაზი 101:
 
{{საქართველოს მთავარმართებლები}}
 
{{DEFAULTSORT:ციციანოვი, პავლე}}
[[კატეგორია:საქართველოს მთავარმართებლები]]