ქარელის მუნიციპალიტეტი: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შეუმოწმებელი ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
No edit summary |
||
ხაზი 16:
|ეროვნება = [[ქართველები]] 93.3%<br />[[ოსები]] 5.3%<br />[[სომხები]] 0.5%<br />[[რუსები]] 0.4%<br />[[აზერბაიჯანელები]] 0.2%<ref name="საქსტატი">[http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/georgian/census/2002/II%20tomi%20.pdf საქსტატის 2002 წლის სოფლის მოსახლეობის აღწერის მონაცემები].</ref>
}}
'''ქარელის მუნიციპალიტეტი''' — ადმინისტრაციული რაიონი [[შიდა ქართლის მხარე]]ში. რაიონის ტერიტორია [[1917]] წლამდე [[ტფილისის გუბერნია|ტფილისის გუბერნიის]] [[დუშეთის მაზრა]]ში შედიოდა, [[1917]] – [[1929|29]] წლებში — დუშეთის მაზრაში, [[1929]] – [[1930|30]] წლებში — ტფილისის ოლქში, ხოლო [[1930]] – [[1939|39]] წლებში — [[გორის რაიონი|გორისა]] და [[ხაშურის რაიონი|ხაშურის]] რაიონებში. სამხრეთ ოსეთის ავტონომიური ოლქის გაუქმების შემდეგ ქარელის რაიონს მიეკუთვნა ყოფილი [[ზნაურის რაიონი]]ს ტერიტორია. რაიონის ადმინისტრაციული ცენტრია ქალაქი [[ქარელი]].ქარელის რაიონს, აღმოსავლეთით ესაზღვრება [[გორის რაიონი|გორის მუნიციპალიტეტი,]] დასავლეთით [[ხაშურის რაიონი|ხაშურის მუნიციპალიტეტი,]]<nowiki/>სამხრეთ-დასავლეთით [[ბორჯომის რაიონი|ბორჯომის მუნიციპალიტეტი]], ჩრდილოეთით [[ჯავის მუნიციპალიტეტი]], ხოლო ჩრდილო-დასავლეთით – [[საჩხერის მუნიციპალიტეტი]].[[ქარელის მუნიციპალიტეტი|ქარელის მუნიციპალიტეტის]] ფართობია-1092.1 კმ².
== ბუნება ==
ხაზი 28:
== მოსახლეობა ==
მოსახლეობის რიცხოვნობა — 56 ათასი კაცი; სიმჭიდროვე — 50 კაცი კვ. კმ-ზე. რაიონში 84 დასახლებული პუნქტია: 1 ქალაქი, 1 დაბა და 82 სოფელი. სოფელი რუისი ერთ-ერთი უდიდესია საქართველოში, აქ 6 ათასზე მეტი მოსახლეა.მდინარე [[ძამა|ძამის]] ხეობაში,ძირითადად ცხოვრობდნენ ეთნიკურად,[[ოსები|ოსი]] მოსახლეობა.მაგრამ,გასული [[საუკუნე|საუკუნის]] 90-იანი წლებიდან,ისინი აიყარნენ და საცხოვრებელი ადგილი შეიცვალეს.მაგრამ ახლაც ცხოვრობენ [[ქარელის მუნიციპალიტეტი|ქარელის მუნიციპალიტეტის]] უამრავ სოფელში,[[ოსები|ოსი]] მოსახლეობა.ასევე-გასული საუკუნედან მოყოლებული მიმდინარეობს ,[[ძამას ხეობა|ძამას ხეობის]] დაცლა.ახლა უკვე,11 ნასოფლარია.ოსი მოსახლეობა ცხოვრობს,ასევე [[მდინარე]] [[ფრონე|ფრონეს]] ხეობაშიც.სოფელ,[[ბრეთი|ბრეთში]]
ცხოვრობდნენ-[[ებრაელები|ებრაელებიც]].მოსახლეობის რაოდენობა,სხვადასხვა ეროვნებებით ასეთია:[[ქართველები]]-93,3%;[[ოსები]]-5,3%;[[სომხები]]-0,5%;[[რუსები]]-0,4%;[[აზერბაიჯანელები]]-0,2%.
ქარელი (7.200 მოსახლე), რუისი (6.032), აგარა (3.500), დირბი (3.028), ქვენატკოცა (2.750), ზემო ხვედურეთი (1.548), ბებნისი (1.327), ბრეთი (1.146), ძლევიჯვარი (1.378), ქვემო ხვედურეთი (1.141), კეხიჯვარი (1.086), მოხისი (1.330), ურბნისი (1.334), ფცა (1.120), ავნევი (1.022), დვანი (1.002)
Line 56 ⟶ 58:
== კულტურა ==
რაიონში 56 სახელმწიფო ზოგადსაგანმანათლებლო სკოლაა, 1 საშუალო პროფესიული სასწავლებელი, 36 ბიბლიოთეკა, 1 თეატრი და მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი.
სოფელ [[დოღლაური|დოღლაურში]],ძველი წელთაღრიცხივის მე-4 და ახალი წელთაღრიცხვის მე-2 საუკუნეებით დათარიღებული მრავალფენიანი ისტორიული ძეგლი აღმოაჩინეს,სადაც ანტიკური,ადრე რკინის,გვიან ბრინჯაოს და ადრე ბრინჯაოს ანის ფენები იკვეთება.გათხრების შედეგად აღმოჩნილია ძველი წელთაღრიცხვის მე-2 და ახალი წელთაღრიცხვის პირველი საუკუნეების დროინდელი მეფის სასახლის ნანგრევები.სასახლე სავარაუდოდ იყო 2-3 სართულიანი და კუთხეებში დატანებული ჯქონდა კოშკები.ნათლად იკვეთება დარბაზების,სვეტების და საკურთხევლის კვალი.აღმოჩენილია,რკინის შამფურები,[[ყორღანი|ყორღანები]],ბრინჯაოს სასწორი,ქვევრის დეტალები,ხორბლის მარცვლები,სხვადასხვა კერამიკული ჭურჭელი,ნაპოვნია ოქროს მძივის პატარა დეტალი,ოქროს ბრინჯაოს და ვერცხლის სამკაულები და მონეტები,ქვაზე ნაკვეთი ბორჯღალი და ვარსკვლავი,საქსოვი დაზგა,სელის,ბამბის და აბრეშუმის ქსოვილის ბოჭკოები.აღსანიშნავია თიხის ჭრჭელი,რომელიც ეკუთხვნის მრკვარ-არაქსის კულტურის პერიოდს.სასახლე სავარაუდოდ,ძლიერი მიწისძვრის შედეგად დაინგრა.
==ღირსშესანიშნაობანი ==
| |||