უილიამ უილბერფორსი: განსხვავება გადახედვებს შორის

'''უილიამ უილბერფორსი''' (დ. [[24 აგვისტო]], [[1759]] – გ. [[29 ივლისი]], [[1833]]) — [[ინგლისელი]] პოლიტიკოსი, ფუმანისტი და მონათა ვაჭრობის წინააღმდეგ მოძრაობის ლიდერი. [[ჰალი (გაერთიანებული სამეფო)|ჰალიში]], [[იორკშირი]] მცოვრებმამცხოვრებმა უილიამმა [[1780]] წელს დაიწო პოლიტიკური კარიერა, საბოლოოდ კი გახდა იორკშირის პარლამენტის დამოუკიდებელი წევრი ([[1784]]–[[1812]]). [[1785]] წელს იგი ევანგელურ ქრისტიანად იქცა, რამაც გამოიწვია მისი ცხოვრების სტილში სერიოზული ცვლილებები და სამუდამო კავშირი რეფორმებთან.

[[1787]] წელს იგი დაუკავშირდა [[თომას კლარკსონი|თომას კლარკსონს]] და მონათა ვაჭრობის წინააღმდეგ აქტივისტების ჯგუფს, მათ შორის [[გრანვილე შარპი|გრანვილე შარპს]], [[ჰანა მორი|ჰანა მორს]] და [[ჩარლზ მიდლტონი პირველი ბარონ ბარჰამი |ჩარლზ მიდლტონს]]. მათ დაარწმუნეს უიბერფორსი საკუთარ თავზე აეღო გაუქმების ვალდებულება და იგი მალევე გახდა ერთ-ერთი წამყვანი ინგლისელი [[აბოლიციონიზმი|აბოლიციონისტი]]. ის ოცი წლის განმავლობაში ხელმძღვანელობდა საპარლამენტო კამპანიას ბრიტანეთის მონათა ვაჭრობის წინააღმდეგ, სანამ [[1807]] წელს არ მიიღეს მონათა ვაჭრობის შეწყვეტის კანონი.

უილბერფორსი დარწმუნებული იყო, რომ [[რელიგია]], მორალი და განათლება ძალიან მნიშვნელოვანი იყო. იგი იცავდა საფუძვლებსა და კამპანიებს, როგორიც იყო ნაკლის აღმოფხვრისთვის მებრძოლი საზოგადოება, ბრიტანეთის მისიონებულიმისიონერული მუშაობა [[ინდოეთი|ინდოეთში]], [[სიერა -ლეონე|სიერა-ლეონეში]] თავისუფალი კოლონიის შექმნა, საეკლესიო მისიების საზოგადოების დაარსება და ცხოველებადმიცხოველებისადმი სისასტიკის პრევენციის საზოდაგოება. მისმა ძირითადმა კონსერვატიზმმა მხარი დაუჭირა პოლიტიკურად და სოციალურად სადავო კანონმდებლობას, და შედეგად გააკრიტიკა მისი საზღვარგარეთ გამართული მონების ვაჭრობის წინააღმდეგ კამპანიების დროს საკუთარ სახლში წარმოქმნილი უსამართლობების იგნორირება.

ბოლო წლებში, უილბერფორსი მხარს უჭერდა მონობის სრული გაუქმების კამპანიებს და აგრძელებდა ამ საქმეში ჩართულობას [[1826]] წლის შემდეგშემდეგაც კი, როდესაც მან დატოვა პარლამენტი სუსტი ჯანმრთელობის მდგომარეობის გამო. სწორედ ამ კამპანიამ გამოიწვია მონობის გაუქმების შესახებ კანონის შემოღებამიღება [[1833]] წელს, რომელმაც გააუქმა მონობა ბრიტანეთის იმპერიის უმეტეს ნაწილში. უილბერფორსი გარდაიცვალა მხოლოდ სამი დღის შემდეგ, რაც მოისმინა, რომ ამ კანონის მიღება პარლამენტის მეშვეობით გარანტირებული იყო. უილიამი დაკრძალეს ვესტმინსტერის[[უესტმინსტერის სააბატო|უესტმინსტერის სააბატოში]], თავის მეგობარ [[უილიამ პიტი (უმცროსი)|უილიამ პიტთან]] ახლოს.