ყუბილაი: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
No edit summary იარლიყი: წყაროს რედაქტირება 2017 |
||
ხაზი 34:
|რელიგია = [[ბუდიზმი|ტიბეტური ბუდიზმი]]
}}
'''ყუბილაი''', ''სეჩენ-ხანი, ში-ძუ'' (დ. [[23 სექტემბერი]], [[1215]] — გ. [[18 თებერვალი]], [[1294]], [[პეკინი]]) — [[მონღოლთა იმპერია|მონღოლთა]] მე-5 დიდი ყაენი [[1260]]-[[1294]] წლებში, [[ტოლუი]]ს ვაჟი, [[ჩინგიზ-ყაენი]]ს შვილიშვილი.
'''ყუბილაი''', ''სეჩენ-ხანი, ში-ძუ'' (დ. [[23 სექტემბერი]], [[1215]] — გ. [[18 თებერვალი]], [[1294]], [[პეკინი]]) — [[მონღოლთა იმპერია|მონღოლთა]] მე-5 დიდი ყაენი [[1260]]-[[1294]] წლებში, [[ტოლუი]]ს ვაჟი, [[ჩინგიზ-ყაენი]]ს შვილიშვილი. მონღოლეთის დიდი ყაენის [[მუნქე]]ს დროს ([[1251]]-[[1259]] [[ჩინეთი]]ს დასაპყრობად გაგზავნილი არმიის მეთაურად დანიშნეს. [[მუნქე]]ს სიკვდილის შემდეგ ყაენის ტახტი მიიტაცა. [[1260]] წელს დედაქალაქი [[ყარაყორუმი (ქალაქი)|ყარაყორუმი]]დან ჩინეთის ტერიტორიაზე (თავდაპირველად [[კაიფინი|კაიფინში]], ხოლო [[1264]] წელს - [[პეკინი|ჯუნდუ]]ში, ახლანდელი [[პეკინი]]) გადაიტანა. [[1271]] წლის 18 დეკემბერს [[ჩინგიზიდები]]ს მონღოლურ დინასტიას ჩინური სახელი [[იუანის დინასტია|იუანი]] უწოდა, ხოლო 4 სახელმწიფოდ დაშლილ ([[ჰულაგუიანები]], [[ოქროს ურდო]], [[ჩაღათას ულუსი]] და [[მონღოლთა იმპერია|დიდი ყაენის იმპერია]]) [[მონღოლთა იმპერია|მონღოლთა იმპერიას]] სახელი შეუცვალა და [[იუანის დინასტია]] დაარქვა. [[1278]] წელს დაიპყრო [[ბირმა]], ხოლო [[1279]] წელს დაასრულა [[სამხრეთი სუნის დინასტია|სამხრეთ სუნის იმპერიის]] დარბევა და ამით მთელი ჩინეთი დაიმორჩილა. ▼
==ტახტზე ასვლამდე==
ყუბილაი დაიბადა და აღიზარდა [[მონღოლეთის იმპერია|მონღოლეთში]]. ის და მისი ძმები პირადად [[ჩინგიზ-ყაენი]]ს კარზე იზრდებოდნენ. [[1236]] წელს, მონღოლების მიერ [[ძინის დინასტია|ძინის დინასტიის]] განადგურების შემდეგ, [[უგედეი-ყაენმა]] თავისი გარდაცვლილი ძმის, [[ტოლუი]]ს ოჯახს მამულები უბოძა ჩინეთში, რომელთა შორის ყველაზე ფართო სწორედ ყუბილაის ერგო. მაშინ დაიწყო მან ჩინურ [[კულტურა]]სთან დაახლოვება. ყუბილაი დაინტერესდა [[ბუდიზმი]]თ. ის იყო ერთ-ერთი პირველი [[ჩინგიზ-ყაენი]]ს შთამომავალთა შორის, რომელიც ეზიარა რაიმე რელიგიას.
მისი უფროსი ძმის, დიდი ყაენის, [[მუნქე]]ს ზეობის დროს ([[1251]]-[[1259]]) [[ჩინეთი]]ს დასაპყრობად გაგზავნილი არმიის მეთაურად დანიშნეს. ყუბილაიმ [[1253]] წელს შეძლო [[იუნანი]]ს დაპყრობა, [[1255]]-[[1257]] წლებში კი დაიმორჩილა [[ჩინეთი]]ს ჩრდილოეთი ნაწილი. [[მუნქე]]ს სიკვდილის შემდეგ ყარაყორუმში ჩავიდა და ყაენის ტახტი მიიტაცა.
==მმართველობის პერიოდი==
▲
[[ჩინეთი]]სა და [[ბირმა|ბირმის]] დაპყრობის შემდეგ, ყუბილაიმ დაიწყო ბრძოლა მთლიანი [[ინდოჩინეთი]]ს დასამორჩილებლად. [[1274]], [[1281]] და [[1293]] წლებში შეუტია [[იაპონია]]ს, მაგრამ უშედეგოდ. მრავალი წარმატების მიუხედავად, ყუბილაის ბევრი მოძულე გამოუჩნდა [[მონღოლეთი|მონღოლეთში]]. ამას განაპირობებდა მისი მიგრირება [[ჩინეთი|ჩინეთში]] და რელიგიური შეხედულებები. მას მალევე მოუწია საკუთარ ნათესავთან, კაიდუსთან ბრძოლა დიდი ყაენის ტახტისთვის. კაიდუ ყოფილი [[მონღოლთა იმპერიის მმართველთა სია|დიდი ყაენის]], [[უგედეი]]ს შვილიშვილი იყო და თავს ტახტის მემკვიდრედ თვლიდა. ნათესავებს შორის დაპირისპირება დიდ ხარჯად და სისხლისღვრად დაუჯდათ [[ჩინგიზიდები|ჩინგიზიდებს]].
| |||