კახეთ-ჰერეთის სამეფო: განსხვავება გადახედვებს შორის

|სახელი = =კახეთ-ჰერეთის სამეფო

|მშობლიური სახელი = =

|სტატუსი = =

|ჰიმნი = =

|დროშა = =

|დროშის აღწერა = =

|გერბი = =

|გერბის აღწერა =

|რუკა = Kingdom_of_Kakheti-Hereti_(XI-XII)David_IV_map_de.svgpng

|აღწერა = კახეთ-ჰერეთის სამეფოს საზღვრები მისისამეფო არსებობის1104 მანძილზეწელს

|p1 = კახეთის სამთავრო

|flag_p1 = =

|p2 = ჰერეთის სამეფო

|flag_p2 =

|flag_p3 =

|flag_p4 =

|შექმნილია = ~[[1020]]

|ლიკვიდერებულია = =[[1104]]

|s1 = საქართველოს სამეფო

|flag_s1 = Sakartvelo_-_drosha.svg

|flag_s2 = =

|flag_s3 =

|დევიზი = =

|დედაქალაქი = =[[თელავი]]

|ქალაქები = =

|ენა = [[ქართული ენა]]

|ვალუტა = =

|ფართობი = =

|მოსახლეობა = =

|მართველობის ფორმა = =[[მონარქია]]

|დინასტია =

|მმართველის ტიტული = მეფე

|მმართველი1 = [[კვირიკე II]] <small>(პირველი)</small>

|მმართველი1 წელი = 1020-1037

|მმართველი2 = [[აღსართან II]] <small>(ბოლო)</small>

|მმართველი2 წელი = 1102-1104

|რელიგია = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლობა]]

|ეტაპი1 = =შექმნილია

|თარიღი1 = =

|წელი1 = =~[[1020]]

|ეტაპი2 = =გაერთანდა [[საქართველოს სამეფო|საქართველოს სამეფოში]]

|თარიღი2 = =

|წელი2 = =[[1104]]

|ეტაპი3 = =

|თარიღი3 = =

|წელი3 = =

|ეტაპი4 = =

|თარიღი4 = =

|წელი4 = =

|ეტაპი5 = =

|თარიღი5 = =

|წელი5 = =

|ეტაპი6 = =

|თარიღი6 = =

|წელი6 = =

|დამატებითი პარამეტრი2 = =შემავალი ქვეყნები

|პარამეტრის შიგთავსი2 = ={{დროშა|საქართველო}}<br />{{დროშა|აზერბაიჯანი}}<br />{{დროშა|რუსეთი}}

|წინა = =

|წინამორბედი1 = =

|წინამორბედი2 = =

|წინამორბედი3 = =

|წინამორბედი4 = =

|წინამორბედი5 = =

|წინამორბედი6 = =

|წინამორბედი7 = =

|შემდეგი = =

|მემკვიდრე1 = =

|მემკვიდრე2 = =

|მემკვიდრე3 = =

|მემკვიდრე4 = =

|მემკვიდრე5 = =

|მემკვიდრე6 = =

|მემკვიდრე7 = =

|სქოლიო = =

ამიერიდან მთელი XI საუკუნის განმავლობაში კახეთ-ჰერეთის სამეფო ერთიანი საქართველოსაგან[[საქართველო]]საგან განცალკევებულ სახელმწიფოს წარმოადგენდა და მისი მესვეურები „კახთა და რანთა (ჰერთა) მეფის“ ტიტულს ატარებდნენ. [[კახეთის სამეფო]] მოიცავდა ტერიტორიას [[ქსანი|მდ.მდინარე]] ქსნიდან[[ქსანი]]დან (დასავლეთით) ალჯიგანჩაიმდე (აღმოსავლეთით) და დიდოეთ-ხუნძახიდან (ჩრდილოეთით) [[მტკვარი|მტკვრამდე]] (სამხრეთით). მის ფარგლებში შედიოდა [[ჰერეთის სამეფო|ჰერეთის სამეფოს]]ს აღმოსავლეთი ნაწილი — ახლანდელი [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანის]]ს ჩრდილო-დასავლეთის ნაწილი (ბელაქნის, ქაზათალისზაქათალის, კახის და შაქრისშაქის რაიონები).

სწორედ ამიტომ თუ ქართულ წყაროების მიხედვით კახეთის[[კახეთი]]ს მფლობელი ოფიციალურად „რანთა და კახთა მეფედ“ იწოდებოდა, არაბულ წყაროებში იგი „შაქთა და გურჯთა მეფედ“ ანუ იმავაიმავე „რანთა (ჰერთა) და კახთა მეფედ“ იხსენიება. კვირიკემ ახალშექმნილი სახელმწიფოს ცენტრი [[თელავი|თელავში]] გადაიტანა, ააგო სასახლე (დღევანდელი „ძველი გალავანი“ თელავში), ჩაატარა გარკვეული ადმინისტრაციული რეფორმა — სამეფო დაყო 7 საერისთავოდ (რუსთავის, კვეტერის, პანკისის, შტორის, ვეჯინის, ხორნაბუჯის და [[მაჭი]]ს). ფაქტობრივად, როგორც ჩანს, კვირიკემ შერყეული ძველი ვითარება აღადგინა. პირველ ხანებში კახეთის მეფეები გაერთიანებული საქართველოს მეფეების მოკავშირედ გამოდიოდნენ უცხო აგრესორებთან ბრძოლაში. მაგ., კვირიკე III გიორგი I-ს ეხმარებოდა ბიზანტიასთან ბრძოლაში, ხოლო ბაგრატ IV-ს — განძის ამირა ფადლონის წინააღმდეგ. მაგრამ უფრო მოგვიანებით, როდესაც [[ბაგრატ IV|ბაგრატ IV]]-მ]] ენერგიული ღონისძიებები გაატარა კახეთის სამეფოს საქართველოდან კვლავ შესაერთებლად, კახთა მეფეები თურქ-სელჩუკებს დაუკავშირდნენ და ამ გზით შეეცადნენ დამოუკიდებლობის შენარჩუნებას. აღსართან I-მა, კახეთის სამეფო რომ შეენარჩუნებინა, ქრისტიანობაც[[ქრისტიანობა]]ც კი დათმო და [[ისლამი|გამაჰმადიანდა]]. მაგრამ ყველა ეს ღონისძიება დროებითი იყო, რადგან გაერთიანებული საქართველოს მეფეს კახეთის სამეფოში საკმაოდ ძლიერი დასაყრდენი ჰქონდა საქართველოს გაერთიანებისათვის მებრძოლი აზნაურების სახით (აშოტ მარილელი, ხახულა, გურნი, ვაჟინის ერისთავი წირქვალელი და სხვა). სწორედ დიდებულ აზნაურთა ამ დასის, კერძოდ, არიშინიანისა და მისი მომხრეების მხარდაჭერით შეძლო [[დავით IV|დავით აღმაშენებელმა]] XII საუკუნის დასაწყისში კახეთის უკანასკნელი მეფის [[აღსართან II|აღსართან II]]-ის]] შეპყრობა და კახეთის სამეფოს შემოერთება.

ამიერიდან კახეთის სამეფო გაერთიანებული საქართველოს ადმინისტრაციული წესწყობილებისდა კვალად რამდენიმე ადმინისტარციულ ერთეულად დანაწილდა (კახეთის, და ჰერეთის საერისთავოები, ხორნაბუჯის სანაპირო, „არიშინის ადგილი“).

!bgcolor="silver" width="25%"| სახელი

!bgcolor="silver" width="25%"| ტიტული

| [[კვირიკე III|კვირიკე III დიდი ]] || align="center" |[[1014]] – [[1037]]

| [[აღსართან I]] || align="center" |[[1058]] – [[1084]]

ჰერეთ–კახეთის [[საქართველოს სამეფო|ერთიანი საქართველოს სამეფოსთან]] შეერთების შემდეგ [[საქართველოს მეფე|საქართველოს მეფეთა]]თა ტიტულატურას მიემატა ტიტული – "მეფე რანთა და კახთა".

* ვახუშტი, აღწერა სამეფოსა საქართველოსა, წგნ.: ქართლის ცხოვრება, ს. ყაუხჩიშვილის გამოც., ტ. 4, თბ., 1973;

* მატიანე ქართლისა, იქვე ტ. 1, თბ., 1955.