პეროქსინიტრიტის იონი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 1:
[[Image:Peroxynitrite-ion-2D.png|thumb|right|პეროქსინიტრიტის [იონი|ანიონი]ს სტრუქტურა]]
[[File:Reactions of peroxynitrite leading to either apoptotic or necrotic cell death.jpg|300px|thumb| პეროქსინიტრიტთან რეაქცია ჩვეულებრივ უჯრედის აპოპტირულ ან ნეკროტულ სიკვდილს იწვევს]]
'''პეროქსინიტრიტი''' (ხანდახან ეძახიანმოიხსენიება, როგორც '''პეროქსონიტრიტსაცპეროქსონიტრიტი''') წარმოადგენს [[იონი|იონს]] ფორმულით ONOO<sup>−</sup>. ის წარმოადგენს [[ნიტრატი]]ს არასტაბილურ [[სტრუქტურული იზომერია|სტრუქტურულ იზომერს, NO<sup>3</sub>. მიუხედავად იმისა, რომ მისი [[შესაბამისი მჟავა]] არასტაბილური ნაერთია, პეროქსინიტრიტი საკმაოდ სტაბილურია ტუტე ხსნარებში.<ref>Holleman, A. F.; Wiberg, E. ''Inorganic Chemistry'' Academic Press: San Diego, 2001. ISBN 0-12-352651-5.</ref><ref>[http://www.scielo.br/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0100-40421998000300014&lng=pt&nrm=iso&tlng=en W. H. Koppenol]
</ref> მიიღება [[წყალბადის პეროქსიდი]]ს ურთიერთქმედებით [[ნიტრიტი|ნიტრიტებთან]]:
: H<sub>2</sub>O<sub>2</sub> + NO<sup>2</sub> → ONOO<sup>−</sup> + H<sub>2</sub>O
ხაზი 7:
პეროქსინიტრიტი [[მჟანგავი|მჟანგავ]] და [[მანიტრირებელ|ნიტრირება]] ნივთიერებას წარმოადგენს. მისი მჟანგავი თვისებების გამო პეროქსინიტრიტს შეუძლია დააზიანოს მოლეკულების საკმაოდ დიდი ნაირსახეობები უჯრედებში, (მაგალითად [[დნმ]] და [[პროტეინი|პროტეინები]]. ცოცხალ ორგანიზმებში პეროქსინიტრიტების წარმოქმნა აღწერილია როგორც [[სუპეროქსიდი]]ს თავისუფალი რადიკალის [[აზოტოვანი ოქსიდი|აზოტოვან ოქსიდთან]]:<ref>Pacher, P.; Beckman, J. S.; Liaudet, L.; "Nitric Oxide and Peroxynitrite: in Health and disease" ''Physiological Reviews'' 2007, volume '''87'''(1), page 315–424. {{DOI|10.1152/physrev.00029.2006}} PMID 17237348</ref><ref>[http://www.enzim.hu/~lbarna/articles/17667957.pdf Csaba Szabó, Harry Ischiropoulos and Rafael Radi; "Peroxynitrite: biochemistry, pathophysiology and development of therapeutics" ''Nature Reviews Drug Discovery''; '''6''', 662–680 (August 2007)]</ref>
:<sup>•</sup>O<sub>2</sub><sup>−</sup> + <sup>•</sup>NO → ONO<sub>2</sub><sup>−</sup>
 
ამ ორი თავისუფალი რადიკალის შეერთებით ვიღებთ პეროქსინიტრიტს. მოლეკულას, რომელიც არ წარმოდგენს თავისუფალ რადიკალს. ის ძლიერი მჟანგავია.
 
ლაბორატორიაში პეროქსინიტრიტის ხსნარის მიღება შესაძლებელია მაღალი მჟავიანობის მქონე წყალბადის პეროქსიდის ზემოქმედებით ნატრიუმის ნიტრიტზე მისი შემდგომი ნატრიუმის ტუტის ნეიტრალიზაციით. მისი კონცენტრაციის მაჩვენებელია სინათლის შთანთქმა 302&nbsp;[[ნანომეტრი|ნმ]] დიაპაზონში(pH&nbsp;12, ''ε''<sub>302</sub>&nbsp;=&nbsp;1670&nbsp;M<sup>−1</sup>&nbsp;cm<sup>−1</sup>).<ref>Beckman, J. S.; Koppenol, W. H. "Nitric Oxide, Superoxide, and Peroxynitrite: the Good, the Bad, and Ugly" ''American Journal of Physiology – Cell Physiology'' 1996, volume 271, page C1424–C1437.</ref>